Yeni Medyada Nefret Söylemi: Taraftarların 6222 sayılı Kanun İçerikli Nefret Söylemlerinin Twitter Üzerinden İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 1, 93 - 111, 29.06.2022

Elzem Seren Dinç Kırlı Güven Büyükbaykal

https://doi.org/10.46442/intjcss.1083483

Öz

Yeni medyanın etkileşimsellik, dijitallik, hipermetinsellik, kullanıcı türevli içerik gibi özellikleri, taraftarların yeni medya platformlarını kullanmalarında önemli bir etkendir. Yeni medyanın etkileşime açık ağlarında kullanıcı olan futbol taraftarları tuttukları takımlara karşı aidiyet duygusuyla hareket edip kendileri dışındaki taraftar gruplarına “öteki” damgası vurmaktadırlar. Yeni medyanın sunduğu çevrimiçi ve özgür ortam, bu ötekilere karşı ırkçı düşünce, öfke ve nefretin denetimsiz şekilde yayılmasına neden olmaktadır. 6222 sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun’un yürürlüğe girmesiyle sosyal medya ortamlarında şiddet ve hakaret içerikli paylaşımlar yapan taraftarlara ağır cezalar uygulanmasına rağmen, taraftarlar 6222 kanun sayısını bir kod olarak kullanıp nefret söylemi içerikli paylaşımlar yapmaya devam etmektedirler. Dolayısıyla çalışmada amaç, Haziran 2019-Aralık 2019 tarihleri arasında 7 aylık bir süre boyunca taraftarlar tarafından yeni medya platformlarından biri olan Twitter üzerinde hem 6222 kodu hem de belli anahtar kelimeler kullanarak yapılan nefret söylemlerini tespit etmektir. Taraftar paylaşımları, belirlenen anahtar kelimeler ile Twitter’ın “Gelişmiş Arama” özelliği kullanılarak kayıt altına alınmış ve daha sonra da içerik analizine tabi tutulmuştur. Ayrıca, içerisinde yalnızca 6222 kodu geçen paylaşımların da analize dahil edilmesiyle daha fazla nefret söylemi içerikli paylaşıma ulaşmak mümkün olmuştur. Çalışmanın örnekleminde “kartopu örneklem” modeli benimsenmiştir. Güvenirlik ve geçerliliği sağlamak için ise tüm paylaşımlar kategorilere uygun şekilde kodlama cetvellerine kodlanmıştır. Çalışmanın sonucunda, taraftarlar tarafından üretilen nefret söylemlerinin hangi kimlik ve grupları hedef aldığı ve nefret söylemlerinin niteliklerine göre hangi kategorilerde yapıldığı grafiklerle gösterilerek ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler

taraftar, nefret söylemi, 6222, yeni medya, twitter

Hate Speech in New Media: Investigation of Hate Speech Including Law Numbered 6222 Created by the Fans

Öz

The features of the new media, such as digitality, interactivity, hypertextuality, virtuality and user-generated content, are important factors for fans to use new media platforms. These football fans, who are the members of platforms that are open to any interactions, behave with a sense of belonging to the teams they support, at the same time they tag other fan groups as “others”. New media provides an online and free atmosphere. Therefore white supremacy, anger and hate spread uncontrollably against others. Although severe punishments were imposed on the fans who share the detection of violent and abusive content in social media with the entry into force of Law Numbered 6222 on Prevention of Violence and Irregularities in Sports Competitions, the fans use the number itself, 6222, as a code and continue to share hateful contents. Therefore, this study aims to detect hate speeches made using both the number 6222 (Law. No. 6222) as a code and specified keywords on Twitter, which is one of the new media platforms, between the period of June 2019 and December 2019 (7 months). The posts of fans were recorded according to specific keywords by using the "Advanced Search" feature of Twitter and then analyzed by following the content analysis method. Besides, the posts that include the code 6222 enabled us to reach more hate speech content. Therefore, the snowball sampling (chain-referral sampling) technique was applied. To ensure the reliability and validity, all posts were coded in the coding scale according to the categories. As a result of this study, the identities and fan groups are targeted by hate speech, and the categories of hate speech are demonstrated in the graphics.

Anahtar Kelimeler

fans, hate speech, 6222, new media, twitter

Kaynakça

• Acet, M. (2006). Sporda Saldırganlık ve Şiddet, İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Akın, A. (2010). Çevrimiçi Spor Ortamlarında Nefret Söylemi: Bir Topun Peşinde Koşan Yirmi İki Adam, Taraftarlar ve Medya, Tuğrul Çomu (Ed.), Yeni Medyada Nefret Söylemi, (pp. 193-222), İstanbul: Kalkedon.
• Alğan, C. & Şensever, L. (2010). Ulusal Basında Nefret Suçları: 10 Yıl, 10 Örnek, İstanbul: Sosyal Değişim Derneği Yayınları.
• Aydın, B. Hatipoğlu, D. & Ceyhan, Ç. (2008). Endüstriyel Futbol Çağında Taraftarlık, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 26, 289-316.
• Aygül, E. (2010). Facebook’ta Nefret Söyleminin Üretilmesi ve Dolaşıma Sokulması, Tuğrul Çomu (Ed.), Yeni Medyada Nefret Söylemi, (pp. 95-140), İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Aygül, E. (2013). “Yeni Medyada Nefret Söyleminin Üretimi: Bir Toplumsal Paylaşım Ağı Olarak Facebook Örneği”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, T.C. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Radyo Televizyon ve Sinema Anabilim Dalı, Ankara.
• Bilgili, C. & Şener, G. (2013). Sosyal Medya ve Ağ Toplumu: Kitle İletişiminde Yaşanan Değişimler, İstanbul: Grafik Tasarım Yayıncılık.
• Bora, T. (2001). Türkiye’de Futbol ve Milliyetçilik, Tanıl Bora (Der.), Türkiye’de Sivil Toplum ve Milliyetçilik, (pp. 559-581), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Boyle, K. (2001). Hate Speech-The United States Versus the Rest of the World, Maine Law Review, 53, 488-502.
• Boztepe, M. “Sahaya Yetkisiz Giren Kişilere Hapis Cezası”, www.aa.com.tr, (Erişim Tarihi, 16.08.2019).
• Cemiloğlu Altunay, M. (2010). “Gündelik Yaşam ve Sosyal Paylaşım Ağları: Twitter ya da "Pıt Pıt Net"”, Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, (12), 31-56.
• Çayır, K. (2010). Ayrımcılığın Sosyolojisi ve Türkiye Toplumu, Ayşe Çavdar, Aylin B. Yıldırım (Haz.), Nefret Suçları ve Nefret Söylemi, (pp. 45-54). İstanbul: Uluslararası Hrant Dink Vakfı Yayınları.
• Çebi, M. S. (2003). İletişim Araştırmalarında İçerik Çözümlemesi, Ankara: Alternatif Yayınları.
• Einspanner, J. Dang-Anh, M. & Thimm, C. (2016). Twitter Verilerinin Bilgisayar Destekli İçerik Analizi, Katrin Weller, Axel Bruns, Jean Burgess, Merja Mahrt & Cornelius Puschmann (Eds.), Twitter ve Toplum, (pp.157-170), İstanbul: Kafka Yayınları.
• Geray, H. (2011). Toplumsal Araştırmalarda Nicel ve Nitel Yöntemlere Giriş: İletişim Alanından Örneklerle, Ankara: Genesis.
• Highfield, T. (2016). Sarı Formayı Takip Etmek: Fransa Turunu Tweetlemek, Katrin Weller, Axel Bruns, Jean Burgess, Merja Mahrt, Cornelius Puschmann (Der.), Emre Erbatur (Çev.), Twitter ve Toplum, (pp. 339-353), İstanbul: Kafka.
• Karan, U. (2012). Nefret İçerikli İfadeler, İfade Özgürlüğü ve Uluslararası Hukuk, Yasemin İnceoğlu (Der.), Nefret Söylemi ve Nefret Suçları, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Karan, U. (2013). Nefret Söylemi ve Yakından İlişkili Diğer Kavramlar: Ayrımcılık, Nefret Suçu ve Hakaret, Mahmut Çınar (Ed.), Medya ve Nefret Söylemi: Kavramlar Mecralar Tartışmalar, (pp. 95-125), İstanbul: Hrant Dink Vakfı Yayınları.
• Krippendorff, K. (2004). Content Analysis: An Introduction to Its Methodology, California: Sage Publications.
• Lister, M., Dovey J., Giddings, S., Grant, I. & Kell, Kıeran, (2003). New Media: A Critical Introduction, London: Routledge.
• McGonagle, T. (2001). Wrestling (Racial) Equality from Tolerance of Hate Speech, Dublin ULJ, 23, 21, 21-54.
• Medyada Nefret Söylemi ve Ayrımcı Söylem 2018 Raporu, (2019). İstanbul: HDV Yayınları, https://hrantdink.org/.
• Postman, N. (2004). Teknopoli: Yeni Dünya Düzeni, M. Emre Yılmaz (Çev.), İstanbul: Gelenek Yayınevi.
• Şahin, M. (2018). “Bir Siyasal İletişim Unsuru Olarak Nefret Söyleminin Spor Müsabakalarına Yansıması: Twitter Örneği”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Talimciler, A. (2012). Ötekine Yönelik Nefretin Fark Edilmediği ya da Kanıksandığı Alan: Türkiye Futbol Medyası, Yasemin İnceoğlu (Der.), Nefret Söylemi ve/veya Nefret Suçları, (pp. 247-287), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Van Dijk, J. (2004). Digital Media, John D.H. Downing, Denis McQuail, Philip Schlesinger ve Ellen Wartella (Eds.), The Sage Handbook of Media Studies, (pp. 145-163), London: Sage Publications.
• Weber, A. “Nefret Söylemi El Kitabı”, Metin Çulhaoğlu (Çev.), (Erişim Tarihi: 10 Nisan 2011) http://www.ihop.org.tr/.
• Yıldız, E. (2018). “Twitter’da ve Çevrimiçi Bir Gazetede Yer Alan Nefret Söylemlerinin Karşılaştırılması: Suriyeli Mülteciler Örneği”, OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 9(16), 760-793.
• “2017 yılı itibariyle Medyada Nefret Söyleminin İzlenmesi projesinde kullanılan anahtar kelimeler”, https://hrantdink.org/attachments/article/256/Anahtar%20kelimeler.pdf.