Voleybol Hakemlerinin Empatik Eğilimleri ve Hakem Öz Yeterliliklerinin İncelenmesi

Yıl 2021, , 26 - 36, 30.06.2021

Kadir Sevinç , Zinnur Gerek , Eylem Arslan

https://doi.org/10.51538/intjourexerpsyc.955462

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmada voleybol hakemlerinin empatik eğilimleri ve hakem öz yeterliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırma grubunu, 2020-2021 sezonunda Türkiye Voleybol Federasyonuna bağlı ve aktif bir şekilde görev alan 436 voleybol hakem ve adayı (190 Kadın, 246 Erkek) oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak Kişisel Bilgi Formu, Empatik Eğilim Ölçeği ve Hakem Öz Yeterlik Ölçeği (HÖYÖ) kullanılmıştır. Veriler IBM SPSS 21 programına aktarılmış ve istatistiki analizler yapılmıştır. Verilerin normal dağılım gösterip göstermediğini tespit etmek için Shapiro-Wilk testi uygulanmıştır. Analizlerde anlamlılık düzeyi p<0.5 kabul edilmiştir. Cinsiyet ve medeni durum değişkenine ait verilerin analizinde Independent T testi uygulanmıştır. Voleybol hakemlerinin yaş, eğitim durumu, gelir düzeyi ve hakemlik derecesi ve hakemlik yılı değişkenlerinin analizinde One Way Anova testi uygulanmıştır. One Way Anova testi sonucunda anlamlı farklılıkların hangi gruplar arasında olduğunu belirlemek için Post Hoc testlerinden LSD yapılmıştır. Voleybol hakemlerinin empatik eğilimleri ve hakem öz yeterlilikleri arasındaki ilişkinin saptanması için Pearson Korelasyon analizi ve değişkenlerin birbirlerini yordama biçimlerini belirlemek için Basit Doğrusal Regresyon analizi uygulanmıştır. Araştırma sonucunda voleybol hakemlerinin empatik eğilimleri ve hakem öz yeterliliklerinde cinsiyet, yaş, hakemlik derecesi ve hakemlik yılı düzeylerinde anlamlı farklar tespit edilmiştir (p<0.05). Araştırma sonuçları incelendiğinde cinsiyetin, yaşın, hakemlik derecesinin ve hakemlik yılının voleybol hakemlerinin empatik eğilimini ve hakem öz yeterlilik düzeylerini belirleyicileri arasında yer aldığı ve hakemlerinin empatik eğilim puanlarının artması durumunda hakem öz-yeterlilik puanlarının da artacağı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

voleybol hakemi, empati eğilimi, hakem öz yeterlilik

Kaynakça

• Akbulut, E., & Sağlam, H. İ. (2010). Sınıf öğretmenlerinin empatik eğilim düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(2), 1068-1083. https://www.j-humansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/view/1484/639
• Akpınar, Ö., Çolakoğlu, T., Akpınar, S., & Kahraman, A. (2018). Atletizm sporcularının empati kurma düzeylerinin incelenmesi. Journal of International Social Research, 11(60). http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2018.2880
• Aksu, A. (2016). Farklı klasmanlardaki futbol hakemlerinin karar verme stilleri ve özgüven düzeylerinin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Fırat Üniversitesi.
• Almak, M.N. & Çebi, M. (2020). Ulusal voleybol hakemlerinin empati eğilimlerinin belirlenmesi. Journal of International Social Research, 69(1), 1445-1452. http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2020.4055
• Baştuğ, G., Duman, S., Akçakoyun, F., & Karadeniz, F. (2016). Futbol hakemlerinde; stres, özgüven, karar verme. Journal of Human Sciences, 13(3), 5399-5406. https://www.j-humansciences.com/ojs/index.php/IJHS/article/view/4213/2020
• Beyaz, Ö. (2016). Beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümünde öğrenim gören öğretmen adaylarının empatik eğilim ve empatik beceri düzeylerinin incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Anadolu Üniversitesi.
• Cengiz, R., & Pulur, A. (2004). Hakemlerin fair play olaylarına bakış açıları. Celal Bayar Üniversitesi Spor Felsefesi ve Sosyal Bilimleri Sempozyumu, Manisa, Türkiye, 17-20.
• Diotaiuti, P., Falese, L., Mancone, S., & Purromuto, F. (2017). A structural model of self-efficacy in handball referees. Frontiers in Psychology, 8, 811. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2017.00811
• Doğan, B., & Moralı, S. (1996). Futbolda seyirci taşkınlıkları ve bunun altında yatan psiko-sosyal nedenler. Futbol Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(4), 16-21. http://www.sporbilimleri.hacettepe.edu.tr/index.php?lang=tr&pid=3136&action=3
• Doğar, Y., Bedir, F., Bedir, D., Erhan, S.E., & Şen, İ. (2019). Investigation of the self-efficacy and occupational attitude of students of the recreation Department of Tourism and Sport Sciences Faculties of Gazi and Atatrk Universities, Turkey. Educational Research and Reviews, 14(2), 44-50. https://doi.org/10.5897/ERR2018.3630
• Dorak, F., & Vurgun, N. (2006). Takım sporları açısından empati ve takım birlikteliği ilişkisi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 4(2), 73-77. https://doi.org/10.1501/Sporm_0000000060
• Dökmen, Ü. (1988). Empatinin yeni bir modele dayanılarak ölçülmesi ve psikodrama ile geliştirilmesi. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 21(1), 155-190. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000999
• Dökmen, Ü. (1988). Empatinin yeni bir modele dayanılarak ölçülmesi ve psikodrama ile geliştirilmesi. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 21(1), 155-190. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000999
• Ekmekçi, R. (2008). Basketbol hakemlerinin stres kaynakları ile stresle başa çıkma yöntemlerinin tespiti ve önleyici yönetsel uygulamaların geliştirilmesi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Erkal, M.E. (1992). İktisadi kalkınmanın kültür temelleri. Der Yayınları.
• Fraenkel, J.R., Wallen, N. E. (2006). How to design and evaluate research in education. (6th ed.). McGraw-Hill International Edition.
• Freud, S. (1955). Group psychology and the analysis of the ego. In The Standard Edition of the Complete Psychological Works of Sigmund Freud, Volume XVIII (1920-1922): Beyond the Pleasure Principle, Group Psychology and Other Works (ss. 65-144).
• Kabasakal, K., & Şahan, H. (2009). Voleybol öğretim yöntemleri (1). Şelale Ofset Matbaa.
• Karaçam, A., & Pulur, A. (2017). Examining the relationship between referee self-efficacy and general self-efficacy levels of football, basketball and handball referees. Universal Journal of Educational Research, 5(9), 1571-1579. https://doi.org/10.13189/ujer.2017.050914
• Karaçam, A., & Pulur, A. (2017). Hakem Öz Yeterlik Ölçeği’nin (HÖYÖ) Türkçeye uyarlama çalışması. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 11(1), 118-128. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1028928
• Koçak, Ç.V. (2019). Voleybol hakemlerinin hakem öz yeterlik düzeylerinin incelenmesi, Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 17(2), 33-40. https://doi.org/10.33689/spormetre.552892
• Lightsey, R. (1999). Albert Bandura and the exercise of self-efficacy. Journal of Cognitive Psychotherapy, 13(2), 158. https://doi.org/10.1891/0889-8391.13.2.158
• Myers, N. D., Feltz, D. L., Guillén, F., & Dithurbide, L. (2012). Development of, and initial validity evidence for, the Referee Self-Efficacy Scale: A multistudy report. Journal of sport and Exercise Psychology, 34(6), 737-765. https://doi.org/10.1123/jsep.34.6.737
• Özcan, T. C. (2002). Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu olan çocukların anne-babalarının empati düzeyi ile aile işlevlerinin incelenmesi [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Gülhane Askeri Tıp Akademisi.
• Öztürk, F., Koparan, Ş., HAŞIL, N., Mehmet, E. F. E., & Özkaya, G. (2004). Antrenör ve hakemlerin empati durumlarının araştırılması. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 19-25. https://doi.org/10.1501/Sporm_0000000014
• Rehber, E. (2007). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin empatik eğilim düzeylerine göre çatışma çözme davranışlarının incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Çukurova Üniversitesi.
• Sarıdede, Ş.K. (2018). Ortaöğretim öğrencilerinin beden eğitimi dersine ilişkin tutumlarının incelenmesi [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul Gelişim Üniversitesi.
• Seymen, S. (2007). K.K.T.C. Gazimağusa Devlet Hastanesinde çalışan yüksek hemşire ve hemşirelerin empatik eğilimleri ile yatan hastaların hemşirelere karşı duydukları memnuniyet düzeyleri [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Yakın Doğu Üniversitesi.
• Sülün, Ö. (2013), Futbol hakemlerinin öfke ve kızgınlık düzeyleri ile empatik eğilim düzeylerinin karşılaştırılması [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi.
• Yetim, A. (2000). Sosyoloji ve spor. Topkar Matbaacılık.
• Yıldırım, S. (2011). Lisanslı olarak takım sporu ve bireysel spor yapan ile spor yapmayan ortaöğretim öğrencilerinin sosyal beceri düzeylerinin karşılaştırılması [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi.
• Yılmaz, İ., & Akyel, Y. (2008). Beden eğitimi öğretmen adaylarının empatik eğilim düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(3), 27-33. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1494962