Spor Yönetiminde Karbon Ayak İzinin Azaltılması: Sürdürülebilirlik Stratejileri ve Organizasyonel Dönüşüm

Yıl 2025, Cilt: 13 Sayı: 3, 251 - 260, 30.09.2025

Taner Karaman , Damla Özsoy

Öz

Bu araştırma spor yönetim bilimleri perspektifinden spor müsabakalarında karbon salımının etkilerini ortaya koymayı ve sürdürülebilir bir yapı için ne gibi stratejilerin ortaya konulması gerektiğini literatür üzerinden ortaya koymayı amaçlamaktadır. Spor sektöründe yüksek karbon salımının ana kaynakları incelendiğinde seyahat ile sırayı alırken, yenilenebilir olmayan enerjinin kullanımı, spor kulüplerinin tesislerinin inşası ve aynı zamanda ortaya çıkarılan atıkların miktarı ile birlikte değerlendirmesi gibi unsurlar öne çıkmaktadır. Literatür taramasına dayanan bu araştırmada Polonya, Almanya, Avusturya ve Türkiye’den örnekler bilimsel araştırmalar taranarak verilmiş ve karşılaştırmalı analizler ortaya konulmuştur. Araştırmanın bulguları spor kulüplerinin deplasman taşımacılıklarının karbon emisyonlarının %70’e varan oranını oluşturduğu görülürken, toplu taşıma yerine bireysel araç kullanımının da emisyon yükünü artırdığı, aynı zamanda da enerji tüketiminin de karbon bazlı salımında önemli bir faktör olduğu belirtilmiştir. Bununla birlikte kimi Avrupa kulüplerinin karbon nötrlük için ortaya koydukları hedeflerine ulaşabildiği görülürken, çoğu organizasyonun ise hala yeşil yıkama stratejileriyle karbon salımı stratejilerini yönettikleri görülmektedir. Sonuç olarak, spor yönetim bilimleri alanında karbon salımını azaltmak için sadece çevresel faktörler değil, bununla beraber kurumsal sorumlulukları da doğru bir şekilde yönetmek gerekmektedir. Spor organizasyonlarının kurumlarının kültürlerini yenilenebilir enerji kaynaklarını temel alarak ve düşük karbonu hedefleyerek yapılandırması önem arz ederken, aynı zamanda şeffaf bir şekilde raporlama yapmaları ve süreçleri yönetirken karar mekanizmalarını yapay zeka destekli olarak gerçekleştirmeleri önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Karbon ayak izi , Spor yönetimi , Sürdürülebilirlik

Etik Beyan

Bu çalışma, literatür taramasına dayalı bir derleme makalesi olup herhangi bir insan katılımcı, hayvan deneyi veya benzeri etik kurul onayı gerektiren uygulamalı bir çalışma içermemektedir. Dolayısıyla araştırma kapsamında etik kurul iznine gerek duyulmamıştır.

Carbon Footprint in Sport Management: A Comparative Analysis of Sustainability Strategies and Organizational Transformation

Öz

This research aims to reveal the effects of carbon emissions in sports competitions from the perspective of sports management sciences and to reveal what strategies should be put forward for a sustainable structure through the literature. When the main sources of high carbon emissions in the sports sector are examined, travel is the main source, while the use of non-renewable energy, the construction of the facilities of sports clubs, as well as the amount of waste generated and its evaluation come to the fore. In this research based on a literature review, examples from Poland, Germany, Austria and Turkey are given by reviewing scientific research and comparative analyzes are presented. The findings of the research show that sports clubs' away transportation accounts for up to 70% of their carbon emissions, while the use of individual vehicles instead of public transportation also increases the emission burden, and energy consumption is also an important factor in carbon-based emissions. However, while some European clubs have achieved their carbon neutrality targets, most organizations are still managing their carbon emission strategies through green washing strategies. In conclusion, in order to reduce carbon emissions in the field of sports management sciences, not only environmental factors but also corporate responsibilities need to be managed correctly. While it is important for sports organizations to structure their corporate cultures based on renewable energy sources and targeting low carbon, it is also recommended that they report transparently and implement decision mechanisms supported by artificial intelligence while managing processes.

Anahtar Kelimeler

Carbon footprint , Sport management , Sustainability

Etik Beyan

This study is a literature-based review article and does not involve any human participants, animal experiments, or other practices requiring ethical committee approval. Therefore, ethical approval was not required for this research.

Kaynakça

• Atalay, A., & Demir, S. (2024). Sports, environment and climate change: The carbon footprint of sports facilities based on energy consumption in Turkey. Baltic Journal of Sport and Health Sciences, 2(133): 13–23.
• Chilvers, S., Chaer, I., & Ford, A. (2015). Environmental impact and energy management of sports stadia. CIB Joint International Symposium: Going North for Sustainability. LSBU, London 23 - 25 Nov 2015 London South Bank University.
• Çetin, A., Pekel, A., Ozman, C., Ozgur, B., & Demir, A. (2024). Comparative analysis of carbon footprints from away and home matches: A study on leading basketball and football teams in Türkiye. Sustainability, 16(21): 9269.
• Domanski, R. (2024). The impact of football teams’ transportation on the carbon footprint for away matches. Sustainability, 16(11): 4721.
• Dosumu, A., Colbeck, I., & Bragg, R. (2014). Greenhouse gas emissions: Contributions made by football clubs in England. Atmospheric and Climate Sciences, 4(4): 642–652.
• Farley, B., DeChano-Cook, L.M. & Hallett, L.F. (2017). Environmental impact of power five conference realignment. Geogr. Bull.—Gamma Theta Upsilon, 58: 93–106.
• Gandola, D. M., &Asdrubali, F. (2024). A methodology to evaluate GHG emissions for large sports events. Sustainability, 16(4): 1504.
• Herold, D. M., Breitbarth, T., Hergesell, A., & Schulenkorf, N. (2024). Sport events and the environment: Assessing the carbon footprint of spectators’ modal choices at professional football games in Austria. Journal of Cleaner Production, 452: 142259.
• Jin, J., & Chen, J. (2024). The impact of urban soccer events on carbon emissions: Panel threshold analysis for Chinese cities. Journal of Infrastructure, Policy and Development, 8(13): 8947.
• Karaman, T., Özsoy, D., & Akyüz, O. (2025). Successful Reflection of Technical Director Changes on Sportive Management in Football. Turkish Journal of Sport and Exercise, 27(1): 20-27. https://doi.org/10.15314/tsed.1463945
• Khanna, M., Daddi, T., Merlo, F., &Iraldo, F. (2024). An assessment on the carbon footprint of a football club—An action research from theory to practice. Circular Economy and Sustainability, 4: 1587–1612.
• Loewen, C., & Wicker, P. (2021). Travelling to Bundesliga matches: the carbon footprint of football fans. Journal of Sport ve Tourism, 25(3): 253-272. https://doi.org/10.1080/14775085.2021.1932562
• McCullough, B. P., Collins, A., Roberts, J., &Villalobos, S. (2023). Sport events and emissions reporting: An analysis of the Council for Responsible Sport standard in running events. Sustainability, 15(19): 14375.
• McGuire, J. (2019). Paris Marathon Becomes the First Carbon Neutral Marathon in the World. https://www.runnersworld.com/uk/training/marathon/a29808666/paris-marathon-carbon-neutral/ Accessed on Oct 7, 2024.
• Orr, M., & Inoue, Y. (2019). Sport versus climate: Introducing the climate vulnerability of sport organizations framework. Sport Management Review, 22: 452–463.