POETRY OF SEZAİ KARAKOÇ: THE ALIENATED INDIVIDUAL IN THE SHADOW OF MODERNITY

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 15, 04.06.2024

Vedi Aşkaroğlu

Öz

The concept of modernisation and the new world perception shaped in accordance takes place in Sezai Karakaç's poetry with different dimensions. The new human typology influenced by the intellectual atmosphere of the era when he lived and wrote poems finds a central place in his poetry. As a consequence of psychological, intellectual and spiritual reactions resulting from modernity; some people turned their gaze towards the West, some remained in between and some created spiritual resistance points by sticking firmly to traditions. Such resistance points varied from intellectual approaches, education, and spiritual practises to way of dressing, perception of gender, nourishment styles, approaches towards nature, entertainment rituels as well as economic, artistic and literary manners. Such concepts as human, history, nationalism, religion, West, East and reason were re-evaluated and almost all perceptions of the society including god and religion were questioned and assessed with a completely new perspective. Sezai Karakoç deals with the incompatible nature of modernity and its destructive consequences in his poems through such themes as loneliness, loss of communication, depression, deterioration and alienation.

Anahtar Kelimeler

Sezai Karakoç, Modernity, Loneliness, Depression, Deterioration, Alienation

SEZAİ KARAKOÇ ŞİİRİ: MODERNİTENİN GÖLGESİNDE YABANCILAŞAN BİREY

Öz

Modernlik kavramı ve onunla birlikte yeniden şekillenen dünya algısı Sezai Karakoç’un şiirlerinde birçok yansıması itibariyle yer alır. Yaşadığı ve özellikle şiir yazdığı dönemin entelektüel ikliminden etkilenen insan tipolojisi Karakoç’un şiirlerinde önemli bir yer tutar. Modernleşmenin yarattığı psikolojik, düşünsel ve inançsal tepkilerin sonucunda, bazı kesimler arada kalmış, bazıları Batılılaşmaya başlamış, başka bir kesimse geleneğe yaslanarak direnç noktaları oluşturmuştur. Bu direnç noktaları toplumun sadece düşünsel alanında değil, eğitimden inanç uygulamalarına, giyim tarzından cinsiyet algılarına, beslenme biçimlerinden doğaya karşı tutumlara, eğlenme biçimlerinden ekonomik, sanatsal, edebi zevklere kadar geniş bir yelpazede oluşmuştur. İnsan, tarih algısı, milliyetçilik, dindarlık, Doğu, Batı, akıl gibi pek çok kavram yeniden değerlendirmeye tabi kılınmış, tanrı ve din algıları dahil neredeyse toplumun tüm değer yargıları yeni bir bakış açısına göre değerlendirilmiştir. Sezai Karakoç, modernleşmenin insan doğasına aykırılığını ve yıkıcı sonuçlarını şiirlerinde yalnızlaşma, iletişim kopukluğu, bunaltı, yozlaşma ve yabancılaşma izlekleri biçiminde işler.

Anahtar Kelimeler

Sezai Karakoç, Modernleşme, Yalnızlaşma, Bunaltı, Yozlaşma

Kaynakça

• AKTAŞ, Hasan, “Klasik ve Modern Türk Şiirinde Anne ve Çocuk İmgesi, İdil, Cilt: 1, Sayı: 4, 2012, s. 126-145.
• BAŞKAL, Zekeriya. “Sezai Karakoç’un Şiirlerinde Modernlik Eleştirisi”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi, Cilt: 17, Sayı: 2, 2010, s. 51–65.
• COŞKUN, Sezai,“Sezai Karakoç’un Şiirleri Üzerinde Edebiyat-Medeniyet-Coğrafya İlişkisi Bağlamında Bir İnceleme”, International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume: 5, Issue: 1,Winter 2010.
• KAPLAN, Mehmet, Şiir Tahlilleri II, Dergâh Yayınları, İstanbul 2007.
• KARAKOÇ, Sezai, Şahdamar – Körfez – Sesler, Diriliş Yayınları, 8. Baskı, İstanbul 2005.
• KARAKOÇ, Sezai, Çıkış Yolu I-Ülkemizin Geleceği, Diriliş Yayınları, İstanbul 2008a.
• KARAKOÇ, Sezai, Çağ ve İlham IV, Diriliş Yayınları, İstanbul 1986.
• KARAKOÇ, Sezai, İnsanlığın Dirilişi, Diriliş Yayınları, İstanbul 2008b.
• KARAKOÇ, Sezai, “Dişimizin Zarı”, Pazar Postası, Sayı: 26, 29 Haziran 1958, s. 7-8.
• ÖZLÜ, Demir (1967). “Demir Özlü’nün Yanıtı”, Yeni Ufuklar, Sayı: 176, s.66-71.