KIYMET ERZİNCAN KINA, UMAY ANA’DAN AL KARISI’NA ATLI GELİP YAYA KALANLAR, TEMKEŞ YAYINLARI, İSTANBUL 2022.

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 2, 252 - 255, 20.12.2024

İlke Nefise Bindal

Öz

Kıymet Erzincan Kına bu kitabında, Türk mitolojisindeki kadın figürlerinin kültürel değişim sürecinde sistematik bir şekilde uğradığı dönüşümü ele almaktadır. Kitap, anaerkil toplumlarda yaşam veren bir dişil güç olan Umay Ana’nın, ataerkil dönemde karanlık ve yer altıyla özdeşleştirilen bir figür olan Al Karısı’na evrilme sürecini incelemektedir. Yazar, sözlü edebiyat ürünleri, halk inanışları ve ritüel malzemeleri gibi çeşitli folklorik unsurları sözlük çalışmaları, mitolojik kaynaklar ve tarihi veriler ile de destekleyerek ortaya koyduğu savı temellendirmektedir. Disiplinler arası bir bakış açısıyla hazırlanan bu kitap, Türk kültüründeki kadın arketiplerinin izini sürmekle beraber bu arketiplerin geçirdiği değişim ve dönüşüm süreçlerini de sorgulamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Türk mitolojisi, sözlü edebiyat, folklor, kültürel dönüşüm, kadın arketipi, dişil semboller

From Umay Mother to Crimson Woman Those Who Came on Horseback and Remained on Foot

Öz

In this book, Kıymet Erzincan Kına examines the systematic transformation of female figures in Turkish mythology during the process of cultural change. The book examines the evolution of Umay Mother, a life-giving feminine force in matriarchal societies, into Crimson Woman, a figure identified with darkness and the underworld in the patriarchal period. The author bases her argument on various folkloric elements such as oral literature products, folk beliefs and ritual materials, supported by dictionary studies, mythological sources and historical data. Prepared from an interdisciplinary perspective, this book traces the female archetypes in Turkish culture and also questions the processes of change and transformation that these archetypes go through.

Anahtar Kelimeler

Turkish mythology, oral literature, folklore, cultural transformation, female archetype, feminine symbols

Kaynakça

• Erzincan Kına, Kıymet, Umay Ana’dan Al Karısı’na Atlı Gelip Yaya Kalanlar, Temkeş Yayınları, İstanbul 2022.