ÜNİVERSİTELERDE OKUL VE KULÜP TAKIMLARINDA OYNAYAN SPORCULARIN SPORDA FAİR-PLAY ANLAYIŞLARININ BELİRLENMESİ (ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ)

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 1, 1 - 15, 01.06.2017

Mehmet Yıldırım

Öz

Bu araştırmanın amacı; üniversitelerde okul ve
kulüp takımlarında oynayan sporcuların, sporda fair-play ahlakına uyma
düzeyleri, sporda centilmenlik kavramına ne kadar önem verdikleri ve fair-play
davranışlarını sergileme sıklıklarını belirlemektir. Araştırmanın evrenini,
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi okul ve kulüp takımlarında oynayan 156 oyuncu
oluşturmaktadır. Örneklemini ise Eskişehir Osmangazi Üniversitesi basketbol,
futbol, voleybol, hentbol, tenis, karate alt yapı ve A takımlarında mücadele
eden 15 yaş ve üstü 100 sporcu oluşturmaktadır. Çalışmada tarama yöntemi
kullanılmıştır. Araştırma verileri 25 maddeden oluşan anket ile toplanmıştır.
Sporculara anketin birinci bölümünde demografik özellikleri ile ilgili sorular,
ikinci bölümünde ise müsabaka öncesinde, müsabaka esnasında, müsabaka
sonrasında ve genel olarak fair play davranışlarını belirlemeye yönelik sorular
yöneltilmiştir. Elde edilen veriler SPSS programında frekans ve yüzde değerleri
kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; Eskişehir Osmangazi
Üniversitesi okul ve kulüp takımlarında oynayan sporcuların, müsabaka öncesinde,
müsabaka esnasında, müsabaka sonrasında ve genel olarak bir müsabakada
fair-play’e uygun davranışları genellikle gerçekleştirdikleri bazı durumlarda
ise iç veya dış etkenlerden dolayı fair-play’e uymayan davranışlar
sergiledikleri görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Fair-Play, Spor, Sportmen, Üniversite

Kaynakça

• Acet, M. (2001). Futbol Seyircisini Fanatik ve Saldırgan Olmaya Yönelten Sosyal Faktörler. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aracı, H., (1999). Okullarda Beden Eğitimi, Bağırgan Yayınevi, Ankara.
• Ateşoğlu, M. (Çev.). (1974). Sporda Erdemlik: Fair Play. Ankara: GSB.
• Baumann, S., (1994). Uygulamalı Spor Psikolojisi. (Çev: İkizler, C. H.. Özcan, A.O.), Alfa Basın Yayın Dağıtım, İstanbul.
• Dal, İ. Y., (2004). Anadolu Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğrencilerinin Bilişim Teknolojisi Olanaklarının Bilimsel Araştırmada Kullanmalarına İlişkin Görüşleri, Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi.
• Efe, Z. B., (2006). Okullararası Yarışmalara Katılan I. ve 2. Kademe İlköğretim Öğrencilerinin Fair Play Davranışlarını Sergileme Sıklıkları, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi.
• Erdem, S., (2000). Olimpizm, Olimpik Hareket ve Fair play, Hacettepe Üniversitesi, Yedinci Uluslar Arası Spor Bilimleri Kongresi, 27-29 Ekim, Kemer, Antalya, 8.142-147.
• Erdemli, A., (1996). İnsan, Spor ve Olimpizm (1 baskı,). İstanbul. Sarmal Yayınevi, 151.
• Fişek, K., (1983). Devlet Politikası ve toplumsal yapıyla ilişkileri açısından spor yönetimi, AÜSBF Yayınları, Ankara, 515.
• Gümüş, H., Saraçlı, S., Karakullukçu, F.Ö., Doğanay, G., Kurtipek, S., (2016). Ortaöğretim öğrencilerinde fair play kavramı, International Journal of Science Culture and Sport, 4:(SI 2): 430-438.
• Kaya, S. (2011). İlköğretim Okul Yöneticilerinin, Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Ve Öğrencilerinin Okul Spor Programlarındaki Fair-Play Anlayışları: Bolu İli Örneği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi.
• Kayışoğlu, B.N., Altınkök, M., Temel, C., Yüksel, Y., (2015). Ortaokul Öğrencilerinin Beden Eğitimi Dersi Sportmenlik Davranışlarının İncelenmesi: Karabük İli Örneği, International Journal of Social Sciences and Education Research, 1, (3), 1045-1056.
• Loland, S., (2002). Fair Play in Sport. A Moral Norm System, Chentenham and Glaucester College, London and Newyork.
• Orhun, A., (1992). Fair Play Okul Sporunda Bir Eğitim İlkesidir. Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri II. Ulusal Kongresi Bildirileri (20-22 Kasım). Yayın No:3. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri ve Teknolojisi Yüksekokulu Yayınları.
• Özdamar, K., (1999). Paket programlar ile istatistiksel veri analizi I. 2. Baskı, Kaan Kitabevi, Eskişehir.
• Özmaden, M., Yıldıran, İ. (2003). Futbola İlişkin Dışsal Etkenlerin Seyirci Saldırganlığı Üzerindeki Etki Düzeylerinin Araştırılması. Beden Eğitimi ve Sporda Sosyal Alanlar Kongresi Bildiriler Kitabı. 4-6 Ocak. Ankara: Belge
• Sezen, G., Yıldıran, İ. (2003). Profesyonel ve Amatör Futbolcuların Fair Play Anlayışları. İ. Yıldıran, P., Doğan, E. E. Erturan (Eds.). Beden Eğitimi ve Sporda Sosyal Alanlar Kongresi (10-11 Ekim 2003, Ankara s.13-20) Bildiriler Kitabı. Ankara, Sim Matbaacılık.
• Sezen, G., Yıldıran İ., (2007). Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Futbolda Fair Play‟e İlişkin Olumlu ve Olumsuz Davranışlara Yaklaşımlarının İncelenmesi, Spor Yönetimi ve Bilgi Teknolojileri Dergisi. Issn: 1306-4371 Cilt:2 Sayı:1.
• Şahin, M., (1998). Spor Ahlakı ve Sorunları. Evrensel Basım Yayın. İstanbul.
• Tanrıverdi, H., (2012). Spor Ahlakı ve Şiddet, The Journal of Academic Social Science Studies, Volume 5 Issue 8, 1071-1093.
• Ülgen, G., Fidan, E., (1997), Çocuk Gelişimi, Milli Eğt.Basımevi, İstanbul.
• Yıldıran, İ., (1992). "Sporda Fair Play Kavramının Tarihsel Boyutları", Spor Bilimleri II. Ulusal Kongresi Bildirileri (20-22 Kasım 1992, Hacettepe Üniv., Ankara), Spor Bilimleri ve Teknolojisi Yay. No. 3, Ankara: Onlar Ajans, 174-179.
• Yıldıran, İ., Yetim, A., (1996). Orta Öğretimde Beden Eğitimi Dersinin Öncelikli Amaçları Üzerine Bir Araştırma. Gazi Beden Eğitim ve Spor Bilimleri Dergisi. I (3), 36-43.
• Yıldıran, İ. (2002). Fair play kapsamı, Türkiye’deki görünümü ve geliştirme perspektifleri. 7. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, 27–29 Ekim, Antalya.
• Yıldıran, İ., (2011). Fair Play: Etimolojik, Semantik ve Tarihsel Bir Bakış, Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 16(4), 3–18.