Formülsüz Fen Eğitimi: Basit Makineler Örneği

Yıl 2023, , 245 - 267, 13.05.2023

Yusuf Çevik , İclal Alkan , Nevzat Bayri

https://doi.org/10.17679/inuefd.1175241

Öz

Bu araştırmada, ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin doğrudan formül kullanmadan sınıf içerisinde yapılan etkinlikler ile matematiksel ifadelere aşamalı olarak ulaşmaları sağlanarak, bu aşamaların konunun öğretimindeki etkisi araştırılması amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Adıyaman ili Çelikhan ilçesindeki bir ortaokulda öğrenim gören 15 (10 kız, 5 erkek) 8. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Deney grubunda 7, kontrol grubunda 8 öğrenci bulunmaktadır. Araştırma ön test son test kontrol gruplu yarı deneysel desene göre tasarlanmıştır. Kontrol grubu ile deney grubuna 5E modeli uygulanırken, deney grubunda keşfetme basamağında Tasarım Temelli Fen Eğitimi (TTFE) kapsamında tasarlanan araçlardan yola çıkarak ölçümler yapıp veriler elde ederek öğrencilerin matematiksel ifade türetmeleri istenmiştir. Değerlendirme aşamasında BMBT her iki gruba son test ve dört hafta geçtikten sonra kalıcılık testi olarak uygulanmıştır. Verilerin analizinde bağımsız iki grup arasında fark olup olmadığını belirlemek için Mann Whitney U ve Wilcoxon testleri uygulanmış ve p<0.05 düzeyi anlamlı kabul edilmiştir. İstatistiksel analizler sonucunda deney grubuna ait ön-test son-test puan farkının daha fazla olduğu, ancak kontrol ve deney grupları arasında anlamlı bir farklılığın görülmediği belirlenmiştir. Ayrıca sıra ortalamaları ve sıra toplamlarına göre analiz sonuçlarının deney grubu lehine olduğu gözlenmiştir. Kalıcılık testi sonuçlarına göre ise deney grubu ve kontrol grubuna ait son test puan ortalamaları ile kalıcılık testi puan ortalamalarının birbirine yakın olduğu gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Formülsüz fen eğitimi, basit makineler, başarı testi

Kaynakça

• Abraham, M. R., Grzybowski, E. B., Renner, J. W., & Marek, E. A. (1992). Understandings and misunderstandings of eighth graders of five chemistry concepts found in textbooks. Journal of research in science teaching, 29(2), 105-120.
• Abraham, M. R., Williamson, V. M., & Westbrook, S. L. (1994). A cross‐age study of the understanding of five chemistry concepts. Journal of research in science teaching, 31(2), 147-165.
• Akbulut, H. İ. ve Çepni, S. (2013). Bir üniteye yönelik başarı testi nasıl geliştirilir?: ilköğretim 7. sınıf kuvvet ve hareket ünitesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 18-44. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/19600
• Andaç, K., & Gönen, S. (2009). Gözden geçirme stratejisi ile desteklenmiş yapılandırmacı öğrenme yaklaşımının öğrencilerin basınç konusundaki erişilerine ve bilgilerinin kalıcılığına etkisi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (12), 28-40. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/787128
• Atasoy, Ş. (2008). Öğretmen adaylarının Newton’un hareket kanunları konusundaki kavram yanılgılarının giderilmesine yönelik geliştirilen çalışma yapraklarının etkililiğinin araştırılması. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Ayas, A., & Demirbas, A. (1997). Turkish secondary students' conceptions of the introductory concepts. Journal of Chemical Education, 74(5), 518. https://pubs.acs.org/doi/pdf/10.1021/ed074p518
• Ayaydın, A. (2010). Desen eğitiminde ölçme ve değerlendirme üzerine bir araştırma. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 159-172. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1492935
• Bayrak, N. (2008). Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımının beş aşamalı modeline uygun olarak geliştirilen ders yazılımı ve çalışma yapraklarının öğrencilerin başarısına, öğrenilen bilgilerin kalıcılığına ve öğrencilerin fen dersine yönelik tutumlarına etkisinin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Bloom, B. S. (1956). Taxonomy of educational objectives: The classification of educational goals. Cognitive domain.
• Bozdoğan, A. (2007). Fen bilgisi öğretiminde çalışma yaprakları ile öğretimin öğrencilerin fen bilgisi tutumlarına ve mantıksal düşünme becerilerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Bozdoğan, A. & E., Altunçekiç, A. (2007). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının 5E Öğretim Modelinin Kullanılabilirliği Hakkındaki Görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15 (2), 579-590. https://openaccess.ahievran.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12513/237
• Bülbül, O. (2009). Fizik dersi optik ünitesinin bilgisayar destekli öğretiminde kullanılan animasyonların ve simülasyonların akademik başarıya ve akılda kalıcılığa etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Carin, A. A., & Bass, J. E. (2001). Methods for teaching science as inquiry. Prentice Hall.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2002). Research methods in education. Routledge.
• Çavaş, B. (2002). İlköğretim 6. ve 7. sınıflarda okutulan matematiğe dayalı fen konularında yaşanan sorunlar, matematiğin bu sorunlar içerisindeki yeri ve bu sorunların giderilmesinde teknolojinin rolü ve çözüm önerileri. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Çepni, S. (2003). An analysis of university science instructors’ examination questions according to cognitive levels. Educational Sciences: Theory and Knowledge, 3(1), 78-84.
• Çınkı, A. (2007). Fen bilgisi deneylerinde v-diyagramları ve çalışma yaprakları kullanımının ilköğretim 6. sınıf öğrencilerinin başarıları üzerine etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Demirel, Ö. 2001. Öğretim teknolojileri ve materyal geliştirme. Pegem A Yayıncılık, Ankara.
• Ev, E. (2003). İlköğretim matematik öğretiminde çalışma yaprakları ile öğretimin öğrenci ve öğretmenlerin derse ilişkin görüşleri ve öğrenci başarısına etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İzmir.
• Fraenkel, J. R., & Wallen, N. E. (1996). Valididity and reliability. How to design and research in education. New York: McGraw-Hill, INC, 3, 153-171.
• Hurley, M.M. (2001). Reviewing integrated science and mathematics: The search for evidence and definitions from new perspectives. Reviewing Integrated Science and Mathematics, 10(5), 259-268. https://doi.org/10.1111/j.1949-8594.2001.tb18028.x
• Gönen, S., Kocakaya, S. ve Kocakaya, F. (2011). Dinamik konusunda geçerliliği ve güvenilirliği sağlanmış bir başarı testi geliştirme çalışması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 40-57. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/146252
• Gülen, S. ve Demirkuş, N. (2014). “Güneş sistemi ve ötesi: Uzay bilmecesi” ünitesinde, görsel materyalin öğrenci başarısına etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 1-19. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/146224
• Jacobs, L. C., & Chase, C. I. (1992). Developing and using tests effectively. A guide for faculty. Jossey-Bass Inc., Publishers, 350 Sansome Street, San Francisco, CA 94104.
• Kempa, R. (1986). Assessment in science. Cambridge University Press.
• Kıray, S. A. (2010). İlköğretim ikinci kademede uygulanan fen ve matematik entegrasyonunun etkililiği. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kisiel, J. F. (2003). Teachers, museums and worksheets: A closer look at a learning experience. Journal of Science Teacher Education, 14(1), 3-21. https://doi.org/10.1023/A:1022991222494
• Kurt, Ş. & Akdeniz, A. R. (2002). Fizik öğretiminde enerji konusunda geliştirilen çalışma yapraklarının uygulanması, ODTÜ Eğitim Fakültesi V. Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 16-18 Eylül, Ankara.
• McMillan, J. H., Myran, S., & Workman, D. (1999). The Impact of Mandated Statewide Testing on Teachers' Classroom Assessment and Instructional Practices. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED431041.pdf
• Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Ogan Bekiroğlu, F. (2004). Ne kadar başarılı: klasik ve alternatif ölçme ve değerlendirme yöntemleri: fizikte uygulamalar. Nobel Yayın Dağıtım.
• Özdemir, N. (2006). İlköğretim 2. kademedeki fen bilgisi öğretiminde yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Denizli.
• Peterson, R. F., & Treagust, D. F. (1989). Grade-12 students' misconceptions of covalent bonding and structure. Journal of chemical education, 66(6), 459. https://pubs.acs.org/doi/pdf/10.1021/ed066p459
• Sambur, E. (2009). Yeni fen ve teknoloji müfredatında yer alan “su arıtımı” konusunun çalışma yaprakları ile öğretiminin öğrencilerin su ile ilgili bilgi düzeylerine ve tutumlarına etkisi. Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi, Celal Bayar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Manisa.
• Singh, C., & Rosengrant, D. (2003). Multiple-choice test of energy and momentum concepts. American Journal of Physics, 71(6), 607-617. https://arxiv.org/pdf/1602.06497.pdf
• Şen, H. C. ve Eryılmaz, A. (2011). Bir başarı testi geliştirme çalışması: Basit elektrik devreleri başarı testi geçerlik ve güvenirlik araştırması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,8 (1), 1-39. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/146251
• Turgut, M. F., & Baykul, Y. (2010). Eğitimde ölçme ve değerlendirme (Vol. 2). Pegem Akademi.
• Turgut M.F. (1995). Eğitimde ölçme ve değerlendirme metodları. Ankara: Yargıcı Matbaası
• Webb, N. L. (1997). Determining Alignment of Expectations and Assessments in Mathematics and Science Education. Nise Brief, 1(2). https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED405190.pdf
• Yiğit, N., Alev, N., Altun, T., Özmen, H., & Akyıldız, S. (2009). Öğretim teknolojileri ve materyal tasarımı, Geliştirilmiş 4. Baskı (Expanded 4th Edition), Trabzon: Akademi Kitabevi.