Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Kullanılan C1 Düzeyi Materyallerin Derlem Tabanlı Analizi

Yıl 2021, Cilt: 22 Sayı: 2, 1230 - 1253, 31.08.2021

Ramazan Şimşek

https://doi.org/10.17679/inuefd.930683

Öz

Yabancı dil eğitimi açısından derlem tabanlı çalışmalarının önemi giderek artmaktadır. Derlem tabanlı çalışmalar aracılığı ile dil eğitiminde öğretilen kelimelerin öncelikleri uluslararası kıstaslar çerçevesinde belirlenmektedir. Yazılı ve sözlü birçok tabakadan oluşan derlemler ve alt derlemler hem öğretici hem de öğrenci için sürecin verimliliğini artırmaktadır. Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde genellikle ders materyallerinin söz varlığı üzerine odaklanılmaktadır. Ders kitapları bünyesinde yer alan metinler öğretim programı ve öğretici için çatı konumundadır. Bu çalışmada da Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde kullanılan C1 düzeyi ders kitaplarının dinleme ve okuma becerilerini kapsayan söz varlığı derlem tabanlı olarak incelenmiş; en sık kullanılan 1000 kelime tespit edilmiştir. Bu sıklık listeleri, 50 milyon kelimelik derlemden oluşturulan sıklık listesi ile kıyaslanmış; benzerlik düzeyleri tespit edilmiştir. Ders kitaplarında dinleme ve okuma metinlerinin söz varlığı derlem tabanlı incelenerek sözcük türlerine göre tasnif edilmiş, TTR, Standart TTR, t*TTR oranları tespit edilmiştir. Bu bağlamda çalışmada yapılan analizler neticesinde dinleme ve okuma metinlerinde en sık kullanılan kelimelerdeki ortaklık düzeyinin yeterli olduğu; sözcük türleri bakımından Türkçede en sık kullanılan isim, sıfat ve fillerin ilgili materyaller bünyesinde % 40-45 civarında gözetildiği saptanmıştır. Ayrıca derlem tabanlı istatistiki veriler üzerinden kelime çeşitliliğinin sağlandığı da saptanmıştır

Anahtar Kelimeler

Derlem, Dinleme metineri, okuma metinleri, Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, C1

Kaynakça

• Aksan, D. (1977). Her Yönüyle Dil (Vol. 1). Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Aksan, D. (2014). Anadilimizin söz denizinde (3. Basım). Ankara: Bilgi Yayınevi
• Aksan, D. (2015). Türkçenin sözvarlığı (birinci basım). Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Aksan, D. (2017). Türkçenin gücü (15. basım). Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Baş, B. (2011). Söz varlığı ile ilgili çalışmalarda kullanılacak ölçütler. Türklük Bilimi Araştırmaları, 29(29), 27-61.
• Coxhead, A. (2000). ‘A New Academic Word List.’ TESOL Quarterly 34:2, 2000: 213–238.
• Dash, N. S. (2008). Corpus linguistics: An introduction. Pearson Education India
• Demirel, Özcan-KIROĞLU, Kasım (2005), Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme, Pegema Yayıncılık, Ankara
• Elena, T. B. (2001). Corpus linguistics at work. Studies in Corpus Linguistics, John Benjamins Publishing Company, Amsterdam and Philadelphia.
• Grabe, W. (1991). Current developments in second language reading research. TESOL Quarterly, 25(3), 375-406.
• Gries, S. T. (2016). Quantitative corpus linguistics with R: A practical introduction. Taylor & Francis.
• Karatay, H. (2007). Kelime sözcük öğretimi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 27(1), 141-153.
• Karatay, H. (2020). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde söz varlığı ve geliştirilmesi. H. Karatay (Ed.), Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi El Kitabı (s. 253-270). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Kurudayıoğlu, M., & Dölek, O. (2019). Söz varlığı ve sözcük öğretiminin önemi. Türkçenin Sözcük Öğretimi, 19-36.
• McEnery, T., and Hardie, A. (2011). Corpus linguistics: Method, theory and practice. Cambridge University Press.
• Matsuoka, W., Hirsh, D. (2010). Vocabulary learning through reading: Does an ELT course book provide good opportunities?. Reading in a Foreign Language, 22(1), 56-70.
• Polat, T. (2012). Yazınsal metinler ve yabancı dil olarak Almanca öğretimi. Alman Dili ve Edebiyatı Dergisi, 8, 181-190.
• Özkan, B. (2010). Türkçenin öğretiminde sifatlarin eşdizim sözlüğü: yöntem ve uygulama. e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 51-65.
• Özkan, B. (2013). Yöntem ve uygulama açısından “Türkiye Türkçesi söz varlığının derlem tabanlı sözlüğü”. Bilig, 66, 149-178.
• Sampson, Geoffrey and Diana McCarthy (2005). Corpus Linguistics: Reading in a Widening Discipline. New York: Continuum.
• Şimşek, R., & Gün, M. (2021). A Corpus-based Research: The Vocabulary Content and Parts of Speech of A1 Level Textbooks Used in Teaching Turkish as a Foreign Language. Journal of Language and Linguistic Studies, 17.
• Weisser, M. (2016). Practical corpus linguistics: An introduction to corpus-based language analysis (Vol. 43). John Wiley & Sons.
• Yılmaz, T. ve Doğan, Y. (2014). 7. sınıf öğrencilerinin anlamını bilmedikleri kelime sözcükler ve Türkçe ders kitaplarındaki kelimesözcük çalışmaları bağlamında kelime sözcük öğretimi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(25), 279-295.