ERGENLER VE GENÇ YETİŞKİNLERE YÖNELİK GERÇEKLİK TERAPİSİNE DAYALI GRUP MÜDAHALELERİ: SİSTEMATİK GÖZDEN GEÇİRME

Yıl 2021, Cilt: 22 Sayı: 3, 2323 - 2346, 31.12.2021

Asiye Dursun , Özge Gamsız Tunç

https://doi.org/10.17679/inuefd.951530

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmada, gerçeklik terapisine dayalı hazırlanan grup müdahalelerinin etkililiğinin sistematik olarak incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, Nisan 2021 ile Mayıs 2021 tarihleri arasında TR Dizin, Springer Link, Science Direct, Wiley Online Library, Sage Journals, PubMed, Google Akademik ve Yök Tez Merkezi veri tabanlarında, 2010-2021 yılları arasında kısıtlama yapılarak gerçeklik terapisi ile ilgili Türkçe ve İngilizce çalışmaları kapsayacak şekilde gerçekleştirilmiştir. Tarama sonucunda 624 makale ve 14 tez olmak üzere toplam 638 çalışma PRISMA rehberi ve mevcut araştırma için oluşturulan seçim kriterleri doğrultusunda değerlendirilmiş ve belirlenen kriterleri karşılayan beş makale ve üç tez araştırma kapsamında incelenmiştir. Araştırma kapsamında belirlenen makaleler ve tezler, araştırma modeli, araştırma grubu, araştırma deseni, grup müdahalelerinin içerikleri, veri toplama araçları ve grup müdahalelerinin etkili olup olmaması bakımından gözden geçirilmiştir. İncelenen araştırmaların bulgularına bakıldığında, gerçeklik terapisine dayalı grup müdahalelerinin sonucunda ergenlerin antisosyal davranışlarında, alkol kullanım düzeylerinde, sağlıksız beslenme alışkanlıklarında, intihar eğilim düzeylerinde, okul terki düzeylerinde azalma olduğu, akademik erteleme eğilimlerinin azaldığı, öz düzenleme becerilerinin ve sorumluluk düzeylerinin arttığı görülmüştür. Ayrıca gerçeklik terapisine dayalı grup müdahalelerinin sonucunda ergenlerin, problemli internet kullanımlarının, siber zorbaca davranışların azaldığı ve yılmazlık düzeyleri ile içsel kontrol odaklarının arttığı ve programların psikolojik ihtiyaçlardan bir olan sevgi/ ait olma ihtiyacı üzerinde olumlu etkisi olduğu görülmüştür. Gerçeklik terapisine dayalı grup müdahalelerinin genç yetişkinlerin akademik erteleme eğilimlerini azalttığı, genel sağlık puanları ve tüm alt boyutlarında (somatik belirtiler, kaygı, sosyal işlev bozukluğu, depresyon) azalma meydana geldiği anlaşılmıştır. Elde edilen sonuçlar ışığında, ergen ve genç yetişkinlere yönelik gerçeklik terapisine dayalı müdahalelerinin ruh sağlığı hizmetlerinde kullanılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

gerçeklik terapisi, seçim kuramı, gerçeklik terapisi grup müdahalesi, gerçeklik terapisi grup müdahalesi, sistematik gözden geçirme, ergen, genç yetişkin

GROUP INTERVENTIONS BASED ON REALITY THERAPY FOR ADOLESCENTS AND YOUNG ADULTS: SYSTEMATIC REVIEW

Öz

In this study, it was aimed to systematically examine the effectiveness of group interventions based on reality therapy. In line with this objective, a research was conducted from April, 2021 to May, 2021 in a way to include Turkish and English studies on reality therapy by limiting the years between 2010 and 2021 on databases TR Dizin, Springer Link, Wiley Online Library, Sage Journals, Science Direct, PubMed, Google Scholar and Yök Thesis Center. At the end of literature review, five articles and three thesis meeting the criteria are included in the study by evaluating 638 studies in total including 624 articles and 14 theses based on PRISMA guide and selection criteria designated for the present study. The selected articles are analysed in terms of research model, research group, research design, characteristics of group interventions, measurement tools, and effectiveness of group interventions. According to findings, as a result of group interventions based on reality therapy, it was observed that adolescents’ antisocial behaviors, alcohol use levels, unhealthy eating habits, suicidal tendency levels, dropout levels decreased, academic procrastination tendency decreased, self-regulation skills and responsibility levels increased. In addition to, as a result of group interventions based on reality therapy, it was observed that adolescents’ problematic internet use, cyberbullying behavior decreased, resiliency levels and internal control focuses increased, and the programs had a positive effect on the need for love/ belonging, which is one of the psychological needs. Group interventions based on reality therapy have been found to reduce the academic procrastination of young adults, and decrease in general health scores and all sub-dimensions (somatic symptoms, anxiety, social dysfunction, depression). In the light of gathered results, the use of reality therapy-based interventions for young adults in mental health services is recommended.

Anahtar Kelimeler

reality therapy, choice theory, reality therapy group intervention, systematic review, adolescent, young adult

Kaynakça

• Atıcı, M. (2003). İstenmeyen davranışlarla başa çıkmada Glasser’in problem çözme yaklaşımının uygulanması. Eğitim ve Bilim, 28(128), 27-34.
• Berber Çelik, Ç., & Odacı, H. (2018). Psycho-Educational Group Intervention Based on Reality Therapy to Cope with Academic Procrastination. J Rat-Emo Cognitive-Behav Ther, 36, 220-233. https://doi.org/10.1007/s10942-017-0283-1
• Clifton, D. (2011). “Minding up” with choice theory in a rapidly changing 21st century. International Journal of Choice Theory and Reality Therapy, 30, 17-22.
• Corey, G. (2008). Psikolojik danışma kuram ve uygulamaları (Çev. Tuncay Ergene). Ankara: Mentis.
• Dursun, A. (2020). Ergenlerin problemli internet kullanımını azaltmaya yönelik gerçeklik terapisi temelli psiko-eğitim programının etkililiği. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Erbaş, M. M., & Kağnıcı, D. Y. (2017). Seçim kuramına dayalı psikoeğitim programının ergenlerin riskli davranışları ve iyilik hali üzerindeki etkisinin incelenmesi. Electronic Journal of Social Sciences, 16(64), (1594-1615). https://doi.org/10.17755/esosder.327488
• Erdur Baker, Ö. (2007). Psikolojik danışma ve kültürel faktörler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(27), 109-122.
• Gibson, R. L., & Mitchell, M. H. (2008). Introduction to counseling and guidance. New Jersey: Upper Saddle River.
• Glasser, W. (1999). Choice theory: A new psychology of personal freedom. Harper Perennial.
• Glasser, W. (2000a). School violence from the perspective of William Glasser. Professional School Counseling, 4(2), 77-80.
• Glasser, W. (2000b). Counseling with choice theory: The new reality therapy. New York: Harper Collins.
• Glasser, W., & Glasser, C. (2008). Procedures: The cornerstone of institute training. The William Glasser Institute Newsletter, 1.
• Glasser, W., & Zunin, L. M. (1973). Reality therapy. Current psychotherapies. Itasca, IL: Peacock.
• Hackney, H., & Cormier, S. (2017). The professional counselor: A process guide to helping (8th ed.). Boston: Pearson Education Inc.
• Hajhosseini, M., Gholamali-Lavasani, M., & Beheshti, M. R. (2016). International Journal of Behavioral Science, 10(4),167-172.
• Karahan, T. F., & Sardoğan, M. E. (2004). Psikolojik Danışma ve Psikoterapide Kuramlar. Samsun: Deniz Kültür.
• Litwack, L. (2007). Research review: Dissertations on reality therapy and choice theory 1970-2007. International Journal of Reality Therapy, 27(1), 14-16.
• Moher, D., Liberati, A., Tetzlaff, J., Altman, D. G., & PRISMA Group. (2009). Preferred reporting items for systematic reviews and meta-analyses: The PRISMA statement. Annals of Internal Medicine, 151(4), 264-269. doi: 10.7326/0003-4819-151-4-200908180-00135
• Pourzangiabadi, A., Abadian, L., Pouraboli, B., Dehghan, M., Bahramnejad, A., & Miri, S. (2020). The effects of group reality therapy on general health among nursing and midwifery students. Nursing and Midwifery Studies, 9(4), 183-188. doi: 10.4103/nms.nms_104_19
• Prochaska, J. O., & Norcross, J. C. (2010). Systems of psychotherapy: A transtheoretical analysis. Pacific Groce, C. A.: Brooks/Cole.
• Radtke, L., Sapp, M., & Farrell, W.C. (1997). Reality Therapy: A Meta-Analysis. Journal of Reality Therapy, 17(1), 4-9.
• Tanrıkulu, T. (2013). Siber zorbalıkla ilgili değişkenlerin incelenmesi ve gerçeklik terapisi yönelimli bir müdahale programının siber zorbaca davranışlar üzerindeki etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Topses, G. (2012). Davranışçı ve varoluşçu-hümanistik psikolojik danışma kuramlarının ayırtedici ve örtüşen nitelikleri. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education (IJTASE) ISSN: 2146-9466, 1(3), 67-75.
• Türkdoğan, T. (2015). Gerçeklik terapisi temelli müdahalelerin okullardaki etkililiği: İlkokul ve ortaokul öğrencilerine yönelik bir inceleme. Ege Eğitim Dergisi, 16(1), 81-105.
• Ünüvar, A. (2012). Gerçeklik kuramına dayalı psiko-eğitim programının lise öğrencilerinin denetim odağı ve yılmazlık düzeyi üzerine etkisinin incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Vaziri, S., Kashania, F. L., Jamshidifara, Z., Vazirib, Y., & Jafaric, M. (2014). Group counseling efficiency based on choice theory on prisoners’ responsibility increase. Procedia- Social and Behavioral Sciences, 128, 311-315. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2014.03.162
• Wubbolding, R. E., & Brickell, J. (1998). Qualities of the reality therapist. International Journal of Reality Therapy, 17(2), 47-49.
• Yorgun, A., & Voltan-Acar, N. (2014). Gerçeklik terapisinin Türk kültürüne uygulanabilirliği: Kültür açısından eleştirel bakış. Eğitim ve Bilim, 39(175).