Fen Bilimleri Motivasyon Ölçeği-II’nin Biyoloji Eğitimine Yönelik Türkçe’ye Uyarlanması: Biyoloji Motivasyon Ölçeği

Yıl 2022, Cilt: 23 Sayı: 3, 1826 - 1840, 31.12.2022

Mine Kır Yiğit

https://doi.org/10.17679/inuefd.1206178

Öz

Bu araştırmanın amacı öğrencilerin fen öğrenme motivasyon düzeylerini belirlemek amacıyla geliştirilen Science Motivation Questionnaire-II” ölçeğinin biyoloji eğitimine yönelik Türkçeye uyarlanmasıdır. Tarama modeliyle tasarlanan araştırmanın örneklemini (9., 10., 11. ve 12. sınıf) 538 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada kullanılan orijinal ölçek beş faktör ve 25 maddeden oluşmaktadır. Türkçeye çeviri sürecinde genel hatlarıyla çeviri-geri çeviri-nihai ölçek oluşturma basamakları takip edilmiştir. Uyarlama sürecinde i) ölçeğin dilsel eşdeğerliğinin sağlanması, ii) açımlayıcı faktör analizi, iii) Cronbach Alpha katsayısının hesaplanması, iv) doğrulayıcı faktör analizi basamakları izlenmiştir. Verilerin açımlayıcı faktör analizi sonucunda dört faktörlü (öz yeterlik, not motivasyonu, kariyer motivasyonu ve öz kararlılık) ve 24 maddeden oluşan yapının ortaya çıktığı görülmüştür. Oluşan dört faktörlü yapının alt faktörlerinin Cronbach’s Alpha iç güvenirlik katsayıları 0.833 ile 0.923 arasındadır ve ölçeğin tamamına ait iç güvenirlik katsayısı 0.953 olarak hesaplanmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda, ki-kare χ2=558,409; (sd=240, p<.01); χ2 /sd= 2.327 değeri olmak üzere uyum indekslerinin (RMSEA= 0.068; SRMR= 0.048; CFI= 0.93; RMR=0.063 ve NNFI (TLI)= 0.922) kabul edilir düzeyde olduğu belirlenmiştir. Araştırma sonucunda ‘Biyoloji Motivasyon Ölçeği’ nin lise düzeyinde öğrencilerin biyoloji öğrenmeye yönelik motivasyon düzeylerini tespit etmek amacıyla kullanılabilecek geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Biyoloji, Motivasyon, Lise Öğrencileri

Kaynakça

• Andressa, H., Mavrikaki, E., & Dermitzaki, I. (2015). Adaptation of the students' motivation towards science learning questionnaire to measure Greek students’ motivation towards biology learning. International Journal of Biology Education, 4(2), 78-93.
• Aşkar, P., & Umay, A. (2001). İlköğretim matematik öğretmenliği öğrencilerinin bilgisayarla ilgili öz yeterlik algısı. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 1-8.
• Austin, A. C., Hammond, N. B., Barrows, N., Gould, D. L., & Gould, I. R. (2018). Relating motivation and student outcomes in general organic chemistry. Chemistry Education Research and Practice, 19(1), 331-341.
• Aydın, S., Yerdelen, S., Yalmancı, S. G. & Göksu, V. (2014). Biyoloji Öğrenmeye Yönelik Akademik Motivasyon Ölçeği: Ölçek geliştirme çalışması. Eğitim ve Bilim, 39(176), 425-435.
• Biggs, J. (2014). Enhancing learning: A matter of style or approach? In R. Sternberg & L. Zhang (Eds.), Perspectives on thinking, learning, and cognitive styles (pp. 73–102). Abingdon: Routledge
• Brown, T.A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. New York: The Guilford Press
• Chan, Y. L., & Norlizah, C. H. (2017). Students’ motivation towards science learning and students’ science achievement. International Journal of Academic Research in Progressive Education and Development, 6(4), 2226-6348.
• Cleveland, L. M., Olimpo, J. T., & DeChenne-Peters, S. E. (2017). Investigating the relationship between instructors’ use of active-learning strategies and students’ conceptual understanding and affective changes in introductory biology: A comparison of two active-learning environments. CBE—Life Sciences Education, 16(2), ar19. doi: 10.1187/cbe.16-06-0181
• Creswell, J. W. (2014). Research desing: Qualitative, quantitative and mixed methods approaches (4 th Edition). SAGE publications.
• Çetin-Dindar, A. & Geban, Ö. (2015). Fen Bilimleri Motivasyon Ölçeğinin Türkçe’ye ve Kimya’ya Uyarlanması: Geçerlilik Çalışması. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 5(1), 15-34, http://dx.doi.org/10.14527/pegegog.2015.002.
• Dörnyei, Z. (1998). Motivation in second and foreign language learning. Language Teaching, 31(3), 117–135.
• Duit, R., & Treagust, D. (1998). Learning in science from behaviourism towards social constructivism and beyond. In B. Fraser and K. Tobin (Eds) International Handbook of Science Education (pp. 3–26). Dordrecht: Kluwer Academic.
• Duit, R., & Treagust, D. (2003). Conceptual Change: A Powerful Framework for Improving Science Teaching and Learning. International Journal of Science Education. 25(6):671-688.
• Ekici, G. (2009). Biyoloji Dersi Motivasyon Anketinin Türkçe'ye Uyarlanması. Cağdaş Egitim Dergisi, (365), 6-15. Garver, M.S., & Mentzer, J.T. (1999). Logistics research methods: Employing structural equation modeling to test for construct validity. Journal of Business Logistics, 20(1), 33-57.
• Glynn S.M., Brickman, P., Armstrong, N., & Taasoobshirazi G. (2011) Science Motivation Questionnaire II:Validation with science majors and nonscience majors. Journal of Research in Science Teaching, 48(10), 1159–1176.
• Glynn S. M., & Koballa T. R. Jr., (2006), Motivation to learn in college science. in Mintzes J. J. and Leonard W. H. (eds.), Handbook of College Science Teaching. Arlington, VA: National Science Teachers Association Press, pp. 25–32.
• Gül, Ş. (2019). Yaşam Temelli Biyoloji Motivasyon Ölçeği (YTBMÖ) geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6 (11), 63-77. http://dx.doi.org/10.29129/inujgse.546922 Işın, O., Akçay, H. & Kapıcı, H.O. (2020). Fen Ogrenme Motivasyon Olceginin Turkce'ye Uyarlanmasi. Akdeniz Egitim Arastirmalari Dergisi, 14(31), 505-529. doi:10.29329/mjer.2020.234.24
• İlhan, N., Yıldırım, A., & Yılmaz, S. S. (2012). Kimya Motivasyon Anketi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 297-310.
• İlhan, M., & Çetin, B. (2014). Kültürel Zekâ Ölçeği'nin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(29-2), 94-114.
• Kayış, A. (2010). Güvenilirlik analizi. Kalaycı, Ş. (Ed.) (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım, 403-421.
• Lacobucci, D. (2010). Structural equations modeling: Fit indices, sample size, and advanced topics. Journal of Consumer Psychology, 20, 90-98.
• Millî Eğitim Bakanlığı (2017). Fen Bilimleri Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara.
• Maehr, M. L., & Zusho, A. (2009). Achievement goal theory: Past, present, and future. In K. R. Wentzel & A. Wigfield (Eds.), Handbook of motivation at school (pp. 77–104). New York: Routledge.
• Namasaka, FW, Mondoh, H. & Keraro, FN, (2013). Effects of Concept and Vee Mapping Strategy on Students’ Motivation in Biology in Secondary Schools in Uasin–Gishu District, Kenya.
• Ng, B. L., Liu, W. C., & Wang, J. C. (2016). Student motivation and learning in mathematics and science: A cluster analysis. International Journal of Science and Mathematics Education, 14(7), 1359-1376.
• Oğuz, A., & Kutlu-Kalender, M. D. (2018). Ortaokul öğrencilerinin üst bilişsel farkındalıkları ile öz yeterlik algıları arasındaki ilişki. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 14(2), 170-186. doi:10.17244/eku.319267
• Oroujlou, N., & Vahedi, M. (2011). Motivation, attitude, and language learning. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 29(1), 994–1000.
• Pintrich, P. R., Smith, D. A., Garcia, T. & McKeachie W. J. (1991). A manual for the use of the Motivated Strategies for Learning Questionnaire (MSLQ). National Center for Research to Improve Postsecondary Teaching and Learning. Ann Arbor: University of Michigan.
• Pintrich, P.R., Marx, R.W., & Boyle, R.A. (1993). Beyond cold conceptual change: The role of motivational beliefs and classroom contextual factors in the process of conceptual change. Review of Educational Research, 63(2), 167–199.
• Pintrich, P. R. (2004). A conceptual framework for assessing motivation and self-regulated learning in college students. Educational Psychology Review, 16(4), 385–407.
• Ryan, R. M. & Deci, E. L. (2000). Intrinsic and extrinsic motivations: Classic definitions and new directions. Contemporary Educational Psychology, 25, 54-67.
• Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2009). Promoting self- determined school engagement: Motivation, learning, and well- being. In K. R. Wentzel & A. Wigfield (Eds.), Handbook of motivation in school (pp. 171–196). New York: Routledge
• Schumm, M. F., & Bogner, F. X. (2016). Measuring adolescent science motivation. International Journal of Science Education, 38(3), 434-449.
• Schiefele, U. (2009). Situational and individual interest. In K. R. Wentzel & A. Wigfield (Eds.), Handbook of motivation in school (pp. 197–222). New York: Routledge.
• Schumm, M. F., & Bogner, F. X. (2016). Measuring adolescent science motivation. International Journal of Science Education, 38(3), 434-449.
• Schunk, D. H., & Pajares, F. (2009). Self- efficacy theory. In K. R. Wentzel & A. Wigfield (Eds.), Handbook of motivation in school (pp. 35–54). New York: Routledge.
• Schunk, D. H., & DiBenedetto, M. K. (2020). Motivation and social cognitive theory. Contemporary Educational Psychology, 60, 101832.
• Süzek, E. (2019). Fen Bilimleri Motivasyon Ölçeği II ’nin Türkçe’ye ve Fiziğe Uyarlanması: Fizik Motivasyon Ölçeği. Anadolu Öğretmen Dergisi, 3(2), 126-141. DOI: 10.35346/aod.626185
• Şen, Ş., & Yılmaz, A. (2014). Lise ve üniversite öğrencilerinin kimyaya yönelik motivasyonlarının incelenmesi: karşılaştırmalı bir çalışma. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi (BAED), 5, 17-37.
• Thompson, T. L., & Mintzes, J. J. (2002). Cognitive Structure and the Affective Domain: On Knowing and Feeling in Biology. International Journal of Science Education. 24(6): 645–660.
• Thompson, B. (2008). Foundations of behavioral statistics: An insight-based approach. New York, NY: Guilford Press.
• Tuan, H. L., Chin, C. C., & Shieh, S. H. (2005). The development of a questionnaire to measure students' motivation towards science learning. International journal of science education, 27(6), 639-654.
• Vedder-Weiss, D. & Fortus, D. (2011). Adolescents’ declining motivation to learn science: Inevitable or not?. Journal of Research in Science Teaching, 48 (2), 199-216. doi: 10.1002/tea.20398.
• Wachanga, S.W. (2002), Effects of Co-Operative Class xperiment Teaching Method on Secondary School Students’ Motivation and Achievement in Chemistry. Unpublished Ph.D Thesis, Egerton University, Kenya.
• Wigfield, A., Faust, L. T., Cambria, J., & Eccles, J. S. (2019). Motivation in education. In R. M. Ryan (Ed.), The Oxford handbook of human motivation (pp. 443–461). Oxford University Press.
• Wolters, C. A. (1998). Self-regulated learning and college students’ regulation of motivation. Journal of Educational Psychology, 90(2), 224.