İlköğretim ve Ortaokul Müzik Ders Kitaplarındaki Şarkıların Müzikal Öğeler Bakımından İncelenmesi (1996-2016)

Yıl 2024, Cilt: 25 Sayı: 1, 234 - 255, 15.05.2024

Burak Ertekin , Engin Gürpınar , Onur Zahal

https://doi.org/10.17679/inuefd.1394525

Öz

Bu araştırmada, 1996-1997 eğitim-öğretim yılı ile 2015-2016 eğitim-öğretim yılları arası ilköğretim ikinci kademe yani ortaokul olarak nitelendirilen bölümde okutulan müzik dersi öğrenci çalışma kitaplarının genel bir değerlendirmesi yapılmış olup bu yıllar arasında okutulan ders kitaplarının muhteviyatında bulunan okul şarkılarının; tonal ve makamsal yapıları, ton çeşitliliği, usul çeşitliliği ve konulara göre dağılımları ortaya çıkarılmıştır. Araştırma sürecinde, alan yazın taranmış Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı ilköğretim ikinci kademede, belirtilen yıllar arasında okutulan ders kitaplarına ulaşılmış, ders kitaplarının içeriği yukarıda belirlenen durumlara göre tasnif edilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre; okul şarkılarının sayı olarak en fazla 7.sınıf ders kitabında olduğu, mevcut şarkıların yarısından fazlasının tonal yapıda olduğu; bu tonal yapının büyük kısmını da majör tonalitenin oluşturduğu ve ton olarak da C (do) majör tonunda olduğu; makamsal içerikli şarkıların tamamına yakının ise, basit makamlardan meydana geldiği, 1996-1997 programından 2007-2016 programına doğru, hüseyni makamındaki okul şarkıları sayısının gittikçe azalırken, hicaz makamındaki okul şarkılarının sayısının arttığı, şarkıların usullerine bakıldığında ise yine 1996-1997 programından 2007-2016 programına doğru, basit usullü şarkıların adedi azalırken, aksak ritimli usullerin sayı ve oranında artış olduğu; şarkıların tonal ve makamsal yapılarının çeşitliliğine bakıldığında ise, 1996-1997 programından 2007-2016 programına doğru tonal yapılı şarkıların belirgin olarak azaldığı, makamsal yapılı şarkıların ise, sayı ve oranlarında dikkate değer bir artış olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Müzik, Müzik Eğitimi, Okul şarkısı, Program, Müzik Programı

Kaynakça

• Akkaş, S. (2001). İlköğretim 8. Sınıf Müzik Ders Kitabı. Pasifik Yayınları.
• Akkaş, S. (2001). İlköğretim 7. Sınıf Müzik Ders Kitabı. Pasifik Yayınları.
• Akkaş, S. (2001). İlköğretim 6. Sınıf Müzik Ders Kitabı. Pasifik Yayınları.
• Akkaş, S. (2001). İlköğretim 5. Sınıf Müzik Ders Kitabı. Pasifik Yayınları.
• Akkaş, S. (2001). İlköğretim 4. Sınıf Müzik Ders Kitabı. Pasifik Yayınları.
• Aktaş, S. (2008). İlköğretim II. Kademe Okul Şarkılarının Öğrencilere Uygunluğunun İncelenmesi (Yayın No. 228574) [Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Bilgin, A. S. (2009). İlköğretim Öğrencilerinin Okul Şarkılarına Yönelik Görüşleri (Yayın No. 249381) [Yüksek Lisans Tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Bowman, W. (2002). The New Handbook Resarch On Music Teaching And Learning: Procekt Of The Music Educatiors National Conference. Oxford University Press.
• Byrum, L. S. (1993). The Library Of Children’s Song Classics. A Division Of Music Sales Corporation.
• Çakır, A. (2001). İlköğretim 4. Sınıf Müzik Dersi Kitabı. Öğün Yayınları.
• Çelik, M. ve Şendağ, A. B. (2015). İlköğretim Müzik 6.Sınıf Öğrenci Çalışma Kitabı. Devlet Kitapları Döner Sermaye Müdürlüğü.
• Çelik, M. ve Şendağ, A. B. (2015). İlköğretim Müzik 7. Sınıf Öğrenci Çalışma Kitabı. Devlet Kitapları Döner Sermaye Müdürlüğü.
• Çelik, M. ve Şendağ, A. B. (2015). İlköğretim Müzik 8 Sınıf Öğrenci Çalışma Kitabı. Devlet Kitapları Döner Sermaye Müdürlüğü.
• Çelik, M. ve Şendağ, A. B. (2014). İlköğretim Müzik 6. Sınıf Öğrenci Çalışma Kitabı. Devlet Kitapları Döner Sermaye Müdürlüğü.
• Çelik, M. ve Şendağ, A. B. (2014). İlköğretim Müzik 7. Sınıf Öğrenci Çalışma Kitabı. Devlet Kitapları Döner Sermaye Müdürlüğü.
• Çelik, M. ve Şendağ, A. B. (2014). İlköğretim Müzik 8. Sınıf Öğrenci Çalışma Kitabı. Devlet Kitapları Döner Sermaye Müdürlüğü.
• Çelik, M. ve Şendağ, A. B. (2013). İlköğretim Müzik 6. Sınıf Öğrenci Çalışma Kitabı. Saray Matbaacılık.
• Çelik, M. ve Şendağ, A. B. (2013). İlköğretim Müzik 7. Sınıf Öğrenci Çalışma Kitabı. Başak Matbaacılık.
• Çelik, M. ve Şendağ, A. B. (2013). İlköğretim Müzik 8. Sınıf Öğrenci Çalışma Kitabı. Devlet Kitapları Döner Sermaye Müdürlüğü.
• Çelik, M. ve Şendağ, A. B. (2012). İlköğretim Müzik 6. Sınıf Öğrenci Çalışma Kitabı. Korza Yayınları.
• Çelik, M. ve Şendağ, A. B. (2012). İlköğretim Müzik 7.Sınıf Öğrenci Çalışma Kitabı. Devlet Kitapları Döner Sermaye Müdürlüğü.
• Çelik, M. ve Şendağ, A. B. (2012). İlköğretim Müzik 8. Sınıf Öğrenci Çalışma Kitabı. Devlet Kitapları Döner Sermaye Müdürlüğü.
• Çetinel, Z. (2001). İlköğretim 8. Sınıf Müzik Ders Kitabı. Küre Yayınları.
• Çetinel, Z. (2002). İlköğretim 8. Sınıf Müzik Ders Kitabı. Küre Yayınları.
• Çınar, N. & Çınar, M. (2006). İlköğretim 4. Sınıf Müzik Ders Kitabı. Evren Yayınları.
• Fiske E. B. (Ed.) (1999). Champions of Change: The Impact of The Arts on Learning. Arts Education Partnership.
• Göher, F. (2006). Türk ve Batı Çocuk Şarkılarının Karşılaştırmalı Analizi (Yayın No. 215277) [Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Kalaycıoğlu, Ş. G. (2008). Türkiye’deki İlköğretim Okullarında Müzik Eğitiminde Kullanılan Okul Şarkılarının, Eğitim Müziği Besteleme Teknikleri Bakımından İncelenmesi (Yayın No. 240527) [Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım.
• Karkın, K. (2001). İlköğretim Müzik Dersi 6. Sınıf Ders Kitabı. Elit Yayınevi.
• Karkın, K. (2001). İlköğretim Müzik Dersi 7. Sınıf Ders Kitabı. Elit Yayınevi.
• Karkın, K. (2001). İlköğretim Müzik Dersi 8. Sınıf Ders Kitabı. Elit Yayınevi.
• Karkın K. ve Yurtoğlu Ö. F. (2006). İlköğretim 7.Sınıf Ders Kitabı. Doku Yayınları.
• Keten, N. (2000). İlköğretim 7. Sınıf Müzik Dersi Kitabı. Dörtel Yayınları.
• Keten, N. (2001). İlköğretim 7. Sınıf Müzik Dersi Kitabı. Dörtel Yayınları.
• Koç, Y. (2008). İlköğretim Müzik Dersi 7. Sınıf Öğrenci Çalışma Kitabı. Milsan Basım San. Aş.
• Koç, Y. (2009). İlköğretim Müzik Dersi 7. Sınıf Öğrenci Çalışma Kitabı. Devlet Kitapları Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğü.
• Koç, Y. (2010). İlköğretim Müzik Dersi 7. Sınıf Öğrenci Çalışma Kitabı. Devlet Kitapları Döner Sermaye İşlemleri Müdürlüğü.
• Koç, Y. (2011). İlköğretim Müzik Dersi 7. Sınıf Öğrenci Çalışma Kitabı. Devlet Kitapları Döner Sermaye İşlemleri Müdürlüğü.
• Lavignac, A. (1939). Musiki Terbiyesi. Çeviri: Abdülhalik Denker. Kanaat Kitabevi.
• Modiri, I.G. (2012). Okul Öncesi Müzik Eğitiminde Genel Yaklaşımlar. Elhan Kitap Yayın Dağıtım.
• Özdemir, N. (2008). İlköğretim Müzik Dersi 6. Sınıf Öğrenci Çalışma Kitabı. Devlet Kitapları Müdürlüğü.
• Özdemir, N. (2009). İlköğretim Müzik Dersi 6. Sınıf Öğrenci Çalışma Kitabı. Doğan Ofset.
• Özdemir, N. (2010). İlköğretim Müzik Dersi 6. Sınıf Öğrenci Çalışma Kitabı. Devlet Kitapları Döner Sermaye İşlemleri Müdürlüğü.
• Özdemir, N. (2011). İlköğretim Müzik Dersi 6. Sınıf Öğrenci Çalışma Kitabı. Devlet Kitapları Döner Sermaye İşlemleri Müdürlüğü.
• Özdemir, N. ve Koç, Y. (2008). İlköğretim Müzik Dersi 8. Sınıf Öğrenci Çalışma Kitabı. Evren Yayıncılık ve Basım San. Tic. Aş.
• Özdemir, N. ve Koç, Y. (2009). İlköğretim Müzik Dersi 8. Sınıf Öğrenci Çalışma Kitabı. Saray Matbaacılık.
• Özdemir, N. ve Koç, Y. (2010). .İlköğretim Müzik Dersi 8. Sınıf Öğrenci Çalışma Kitabı. Ada Matbaacılık.
• Özdemir, N. ve Koç, Y. (2011). İlköğretim Müzik Dersi 8. Sınıf Öğrenci Çalışma Kitabı. Ada Matbaacılık.
• Öztuna, Y. (2000). Türk Mûsikîsi Kavram ve Terimleri Ansiklopedisi. Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları. Rauscher, F. H., Spychiger, M., Lamont, A., Mills, J., Waters, A. J., & Gruhn, W. (1998). Responses to Katie Overy’s Paper, "Can Music Really 'Improve' the Mind?". Psychology of Music, 26(2), 197-210. https://doi.org/10.1177/0305735698262007
• Sağer, T. (2002). Cumhuriyetten Günümüze Okul Şarkıları Üzerine Bir İnceleme (Yayın No. 113170) [Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Say, A. (1996). Müzik Öğretimi. Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• Saydam, R. (2002). İlköğretim 5. Sınıf Müzik Dersi Ders Kitabı. Sevgi Yayıncılık.
• Saydam, R. (2000). İlköğretim 8. Sınıf Müzik Dersi Ders Kitabı. Sevgi Yayıncılık.
• Saydam, R. (2000). İlköğretim 7. Sınıf Müzik Dersi Ders Kitabı. Ankara: Sevgi Yayıncılık
• Standley J.M. (1996). A Meta-Analysis on the Effects of Music as Reinforcement for Education/Therapy Objectives. Journal of Research in Music Education, 44(2). https://doi.org/10.2307/3345665
• Sun M. ve Seyrek, H. (1998). Okul Öncesi Eğitiminde Müzik. Müzik Eserleri Yayınları.
• Şahin, O. ve Melek, N. (2002). İlköğretim 5.Sınıf Müzik Ders Kitabı. Okyay Yayıncılık.
• Uçan, A. (2005). Müzik Eğitimi. Evrensel Müzikevi.
• Yaşar, N. ve Yücesoy, G. (2007). İlköğretim Müzik 4.Sınıf Müzik Çalışma Kitabı. Doğan Ofset.
• Yaşar, N., Özdemir, A., Eren, E. Ö., Öztürk, S. ve Yücesoy, G. (2008). İlköğretim Müzik 4. Sınıf Müzik Çalışma Kitabı. Saray Matbaacılık.
• Yaşar, N., Özdemir, A., Eren, E. Ö., Öztürk, S. ve Yücesoy, G. (2009). İlköğretim Müzik 4. Sınıf Müzik Çalışma Kitabı. Saray Matbaacılık.
• Yaşar, N. ve Yücesoy, G. (2010). İlköğretim Müzik 4. Sınıf Müzik Çalışma Kitabı. Kelebek Matbaacılık.
• Yaşar, N. ve Yücesoy, G. (2011). İlköğretim Müzik 4. Sınıf Müzik Çalışma Kitabı. Kelebek Matbaacılık.
• Yaşar, N., Özdemir, A., Eren, E. Ö., Öztürk, S. ve Yücesoy, G. (2008). İlköğretim Müzik 5. Sınıf Müzik Çalışma Kitabı. Yenigün Matbaacılık.
• Yaşar, N., Özdemir, A., Eren, E. Ö., Öztürk, S. ve Yücesoy, G. (2009). İlköğretim Müzik 5. Sınıf Müzik Çalışma Kitabı. Saray Matbaacılık.
• Yaşar, N., Özdemir, A., Eren, E. Ö., Öztürk, S. ve Yücesoy, G. (2010). İlköğretim Müzik 5. Sınıf Müzik Çalışma Kitabı. Kelebek Matbaacılık.
• Yaşar, N., Özdemir, A., Eren, E. Ö., Öztürk, S. ve Yücesoy, G. (2011). İlköğretim Müzik 5. Sınıf Müzik Çalışma Kitabı. Kelebek Matbaacılık.
• Yaşar, N., Çelik, M. ve Şendağ, A. B. (2015). İlköğretim Müzik 5. Sınıf Öğrenci Çalışma Kitabı. Devlet Kitapları Döner Sermaye Müdürlüğü.
• Yaşar, N., Çelik, M. ve Şendağ, A. B. (2014). İlköğretim Müzik 5. Sınıf Öğrenci Çalışma Kitabı. Sistem Ofset.
• Yaşar, N., Çelik, M. ve Şendağ, A. B. (2013). İlköğretim Müzik 5. Sınıf Öğrenci Çalışma Kitabı. Ada Matbaacılık.
• Yaşar, N., Çelik, M. ve Şendağ, A. B. (2012). İlköğretim Müzik 4. Sınıf Öğrenci Çalışma Kitabı. Korza Yayınları
• Yaşar, N., Çelik, M. ve Şendağ, A. B. (2012). İlköğretim Müzik 5. Sınıf Öğrenci Çalışma Kitabı. Devlet Kitapları Döner Sermaye Müdürlüğü.
• Yıldız H. ve Çam, M.(1997). İlköğretim 8. Sınıf Müzik Ders Kitabı. Pasifik Yayıncılık.
• Yıldız H. ve Çam, M.(1997). İlköğretim 7. Sınıf Müzik Ders Kitabı. Pasifik Yayıncılık.
• Yıldız H. ve Çam, M.(1997). İlköğretim 6. Sınıf Müzik Ders Kitabı. Pasifik Yayıncılık.
• Yönetken B. H. (1952). Okulda Müzik Öğretimi ve Öğretim Metotları. Milli Eğitim Basımevi.
• Yurga, C. (2005). Dünya Coğrafyasında Uluslararası Sanat Müziği Türleri. Pegem Yayıncılık.
• Yurtoğlu, Ö. F. (1999). İlköğretim 8. Sınıf Müzik Ders Kitabı. Düzgün Yayıncılık.
• Yurtoğlu, Ö. F. (2000). İlköğretim 7. Sınıf Müzik Ders Kitabı. Düzgün Yayıncılık.
• Yurtoğlu, Ö. F. (2000). İlköğretim 6. Sınıf Müzik Ders Kitabı. Düzgün Yayıncılık.
• Yurtoğlu, Ö. F. (1998). İlköğretim 5. Sınıf Müzik Ders Kitabı. Düzgün Yayıncılık.
• Yurtoğlu, Ö. F. (1997). İlköğretim 4. Sınıf Müzik Ders Kitabı. Düzgün Yayıncılık.