Yapay Zekâ İle Üretilen Metinlerin Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Okuma Becerisine Yönelik Kullanılabilirliği: ChatGPT-3.5 Örneği

Yıl 2024, Cilt: 25 Sayı: 2, 538 - 569, 31.08.2024

Tuba Nur Katı , Uğur Can

https://doi.org/10.17679/inuefd.1415303

Öz

Günümüz dünyasında, yapay zekâ araçları, farklı amaçlarla yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Bunlardan bazıları, yabancı dil öğrenme sürecinde öğrencilere ve öğretmenlere yardımcı olmayı mümkün kılacak şekilde tasarlanmıştır. Bu araçlar, öğrencilerin farklı dil becerilerini geliştirmek için materyaller sunabilmektedir. Bu çalışmada, ChatGPT-3.5 kullanılarak yabancılara Türkçe öğretimi alanına ilişkin seviyelere yönelik oluşturulan metinlerin ders materyali olarak kullanılabilirliği tartışılarak ChatGPT-3.5’in seviyelere uygun metin oluşturabilme durumunu tespit etmek amaçlanmaktadır. ChatGPT, OpenAI tarafından geliştirilen, doğal dil işleme alanında önemli bir başarı olarak kabul edilen bir yapay zekâ modelidir ve insanlarla etkileşim kurarak onların doğal dil kullanımına uygun şekilde cevaplar vermek için tasarlanmıştır. Araştırmada, “ChatGPT-3.5’in yabancı dil olarak Türkçe öğretimi alanında seviyelere uygun metinler üretebilme durumu nedir?” sorusu temel alınmıştır. Çalışmada nitel araştırma yaklaşımlarından durum çalışması yöntemi kullanılmıştır. ChatGPT-3.5 tarafından üretilen sekiz metin 13 alan uzmanından görüş alınarak; dilbilgisi yapısı, sözvarlığı unsurları, seviyeye uygunluğu, konuya uygunluk ve seviyelere göre kullanım tercihi kategorilerinde incelenmiştir. Metinlerin metinsellik özelliği taşıyıp taşımadıkları, metinsellik ölçütleri bakımından tartışılmıştır. Elde edilen bulgular doğrultusunda seviyelere yönelik üretilmesi hedeflenen 8 metnin 4’ünün hedeflenen seviyeye uygun kabul edilebileceği; 4’ünün ise hedeflenen seviyeye uygun olmadığı ve ChatGPT-3.5 versiyonunun seviyelere yönelik Türkçe metin oluşturma başarı oranının %50 olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, yapay zekâ, metin üretimi, metinsellik ölçütleri, ChatGPT

Usability of Texts Generated by Artificial Intelligence for Reading Skills in Teaching Turkish as a Foreign Language: the Example of ChatGPT-3.5

Öz

In today's world, artificial intelligence tools are widely used for different purposes. Some of them are designed in a way of making it possible to help students and teachers in the foreign language learning process. These tools are able to provide materials to improve students' different language skills. In this study, it is aimed to determine the ability of ChatGPT-3.5 to generate texts suitable for the levels by discussing the usability of the texts generated for the levels related to the field of teaching Turkish to foreigners using ChatGPT-3.5 as course materials. ChatGPT, developed by OpenAI, is considered a significant success in the field of natural language processing. ChatGPT is designed to interact with people and respond to their natural language use. The research is based on the question: "What is the ability of ChatGPT-3.5 to generate texts suitable for different proficiency levels in teaching Turkish as a foreign language?". The case study method, one of the qualitative research approaches, has been used in the study. Eight texts that are generated by ChatGPT-3.5 were analyzed in the categories of grammatical structure, vocabulary elements, level appropriateness, topic appropriateness, and usage preference according to levels by taking the opinions of 13 field experts. The textuality of the texts was discussed in terms of textuality criteria. In line with the findings obtained, it was concluded that 4 of the 8 texts targeted to be produced for the levels can be considered appropriate for the targeted level; for the last 4 of them are not appropriate for the targeted level and the success rate of ChatGPT-3.5 version in generating Turkish texts for the levels is 50%.

Anahtar Kelimeler

teaching Turkish as a foreign language, ChatGPT, text generation, artificial intelligence, textuality criteria

Kaynakça

• Aktay, S., Gök, S., & Uzunoğlu, D. (2023). ChatGPT in education. Türk Akademik Yayınlar Dergisi (TAY Journal), 7(2), 378-406.
• Arslan, K. (2020). Eğitimde yapay zeka ve uygulamaları. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1), 71-88.
• Beaugrande, R. A. D. & Dressier W. (1981). Introduction to text linguistics. Longman Group Company.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2023). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Coşkun, E. (2005). İlköğretim öğrencilerinin öyküleyici anlatımlarında bağdaşıklık, tutarlılık ve metin elementleri [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Coşkun, F. & Gülleroğlu, H. D. (2021). Yapay zekanın tarih içindeki gelişimi ve eğitimde kullanılması. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 54(3), 947-966. https://dx.doi.org/10.30964/auebfd.916220
• Durmuş, M. (2013). Yabancılara Türkçe öğretimi. Grafiker Yayınları.
• Günay, D. (2003). Metin bilgisi. Papatya Yayınları.
• Halliday, M.A.K., & Hasan, R. (1976). Cohesion in english. Longman Group UK Limited.
• İşler, B. & Kılıç, M. Y. (2021). Eğitimde yapay zekâ kullanımı ve gelişimi. e-Journal of New Media/ Yeni Medya Elektronik Dergi, 5(1), 1-11.
• Keskin, F. & Okur, Alpaslan (2018). Okuma eğitimi. M. Durmuş & A. Okur (Ed.), Yabancılara Türkçe öğretimi el kitabı içinde (s. 295-310). Grafiker Yayınları.
• Kızıldağ, H. (2023). Yapay zekâ bir masal yaratıcısı/anlatıcısı olabilir mi?: Chatgpt masalları. Turkish Studies – Language, 18(3), 1759-1775. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.71763
• Kohnke, L., Moorhouse, B. & Zou D. (2023). ChatGPT for language teaching and learning. RELC Journal, 54(2), 537-550. https://doi.org/10.1177/00336882231162868
• Kushmar, L.V., Vornachev, A. O., Korobova I. O., & Kaida, N. O. (2022). Artificial intelligence in language learning: what are we afraid of. Arab World English Journal (AWEJ) Special Issue on CALL, (8), 262-273. https://dx.doi.org/10.24093/awej/call8.18
• Memarian, B. & Doleck, T. (2023). ChatGPT in education: methods, potantials, and limitations. Computer in Human Behavior: Artificial Humans, 1(2), 1-11. https://doi.org/10.1016/j.chbah.2023.100022
• Merriam, S. B. (2015). Nitel araştırma: desen ve uygulama için bir rehber (3. Baskıdan Çeviri, Çeviri Editörü: S. Turan). Nobel Yayın Dağıtım.
• Montenegro-Rueda, M., Fernandez-Cerero, J., Fernandez-Batanero, J. M. & Lopez-Meneses, E. (2023). Impact of the implementation of CHATGPT in education: a systematic review. Computers, 12(8), 153. https://doi.org/10.3390/computers12080153
• Onan, B. (2020). Dil eğitiminin temel kavramları. Nobel Akademik Yayıncılık.
• OpenAI (2024). https://chat.openai.com/ (Erişim Tarihi: 25.02.2024)
• Özdemir, S. ve Eroğlu, E. (2022). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde yapılan metin uyarlama çalışmalarının betimsel analizi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 11(4), 1613-1631.
• Sevli, O. (2023). ChatGPT’nin eğitim alanında kullanımı (using ChatGPT in education). 4. Uluslararası Karadeniz Modern Bilimsel Araştırmalar Kongresi, Rize, Türkiye.
• Şenyaman, G. (2023). Arapça yabancı dil öğretiminde yapay zekânın geleceği: ChatGPT örneği. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (33), 1057-1070. https://dx.doi.org/10.29000/rumelide.1285940
• Şimşek, C. & Örge Yaşar, F. (2023). Yabancı dil olarak Türkçe öğreticilerinin metin sadeleştirmeye ve sadeleştirilmiş metinlere yönelik görüşleri. International Journal of Language Academy, 11(2), 404-426.
• Türkben, T. (2018). Beşinci sınıf Türkçe ders kitabı metinlerinin metinsellik ölçütleri açısından incelenmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(4), 961-986.
• Uzun, L. (2023). ChatGPT-4 ve dil eğitimine etkisi. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Uzun, M. (2023). Bir metin dil bilimsel çözümleme: Yusuf Atılgan’ın “Tutku” adlı hikâyesinde bağlaşıklık ve tutarlılık. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 12(3), 1128-1158.
• Ülper, H. (ed.) (2018). Türkçe ders kitabı çözümlemeleri. Pegem Akademi.
• Yahyazadeh, N. (2023). The influence of ChatGPT in education: a comprehensive review. International Journal of Recent Research Aspects, 10(3), 17- 26.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, E. (2021). Metinsellik ile yazınsallık kavramı ve Hasan Ali Toptaş’ın Bir Dünyanın Akşam Resmi öyküsünün metinsellik ile yazınsallık bağlamında incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 10(4), 1371-1392.
• Zileli, E. N. (2023). Yabancı dil olarak Türkçe öğreniminde ChatGPT örneği. Uluslararası Karamanoğlu Mehmetbey Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 42-51. https://openai.com/research/gpt-4 (Erişim Tarihi: 13.09.2023)