Azınlığın Çoğunluk Çoğunluğun Azınlık Olduğu Sınıflar

Yıl 2024, Cilt: 25 Sayı: 2, 647 - 669, 31.08.2024

Sule Erden Özcan , Sena Kuyulu

https://doi.org/10.17679/inuefd.1427162

Öz

2011 yılında Suriye’de çıkan iç savaş sonrası gerçekleşen göç dalgasından en çok etkilenen ülkelerin başında Suriye’nin sınır komşusu olan Türkiye gelmektedir. Göçten en çok etkilenenler kuşkusuz çocuklardır. Mülteci çocukların Türk eğitim sistemine entegrasyonu aşamasında okullara eşit bir şekilde dağıtılmaması bazı okullarda mülteci çocukların sınıfın çoğunluğu durumunda olmasına sebep olmaktadır. Bu durumun eğitim ortamlarında hem anaokuluna devam eden mülteci çocukları hem de anaokuluna devam eden ev sahibi ülke çocuklarını etkileyeceği muhakkaktır. Bu araştırma mülteci çocukların çoğunluk, ev sahibi ülke çocuklarının azınlık durumunda olduğu okul öncesi eğitim kurumlarındaki eğitim ortamlarını incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışma grubunu, Gaziantep’te çoğunluğunu mülteci çocukların oluşturduğu sınıflarda çalışan beş okul öncesi öğretmeni oluşturmaktadır. Bu araştırmada veri toplama araçları olarak katılımcı gözlem ve yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları, sınıfta iletişim dili olarak mülteci çocukların ana dili kullanma eğiliminde olduklarını ve ev sahibi ülke dilini öğrenme ihtiyacı hissetmediklerini, sınıfta gruplaşmaların olduğu ve mülteci çocukların şiddet uygulamaya meyilli olduklarını, ev sahibi ülke çocuklarının fiziksel şiddete maruz kaldığını ve gelişimlerinin engellendiği görülmektedir. Bununla birlikte aileler kültürlerini devam ettirmesi, çocuklarının eğitimine destek olmaması ve öğretmenlerin dil ve iletişim problemleri yaşaması da bulgular arasındadır.

Anahtar Kelimeler

Göç, Okul Öncesi, Eğitim, Mülteci Çocuklar, Ev Sahibi Ülke Çocukları

Kaynakça

• Akyavuz, E. K., Gezeroğlu, E., & Toma, Ş. G. (2020). Suriyeli öğrencilerin eğitiminde karşılaşılan sorunlarla ilgili okul yöneticilerinin görüşleri. Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 1–15.
• Alix-Garcia, J., Walker, S., Bartlett, A., Onder, H., & Sanghi, A. (2018). Do refugee camps help or hurt hosts? The case of Kakuma, Kenya. Journal of Development Economics, 130, 66-83. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0304387817300688
• Arabacı, İ.B., Başar, M., Akan, D. ve Göksoy, S. (2014). An analysis about educational problems in camps in which Syrian refugees stay: conditional analysis. Internatioal Journal Social, Scinece and Education, 4(3), 668-681. https://www.researchgate.net/publication/328675313
• Avcı, F. (2019). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden mülteci öğrencilerin sınıf ortamında karşılaştıkları sorunlara ilişkin öğretmen görüşleri. Language Teaching and Educational Research, 2(1), 57–80. https://doi.org/10.35207/later.537817
• Aydeniz, S., & Sarıkaya, B. (2021). Göçmen çocukların eğitiminde yaşanan sorunlar ve çözüm önerilerine ilişkin öğretmen görüşleri. Milli Eğitim, 50(1), 385–404. https://doi.org/10.37669 milliegitim.959700
• Biçer, N., & Alan, Y. (2017). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenen Suriyelilerin ihtiyaçlarınyönelik bir eylem araştırması. International Online Journal of Educational Sciences, 9(3), 862–878. https://doi.org/10.15345/iojes.2017.03.019
• Bravo-Moreno, A. (2009). Transnational mobilities: Migrants and education. Comparative Education, 45(3), 419–433. https://doi.org/10.1080/03050060903184981
• Crul, M., Lelie, F., Biner, Ö., Bunar, N., Keskiner, E., Kokkali, I., ... & Shuayb, M. (2019). How the different policies and school systems affect the inclusion of Syrian refugee children in Sweden, Germany, Greece, Lebanon and Turkey. Comparative Migration Studies, 7(1), 1-20. https://link.springer.com/article/10.1186/s40878-018-0110-6
• Çakmak, Ö. (2018). Okul yöneticilerinin gözüyle Suriyeli öğrencilerin eğitiminde yaşanan sorunlar ve çözüm önerileri (Kilis örneği). (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No. 514852)
• Çakmak, Ö. Ç. (2010). Okul öncesi eğitim kurumlarında aile katılımı. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (20), 1–16.
• Creswell, J. W. (2020). Eğitim araştırmaları: Nicel ve nitel araştırmanın planlanması, yürütülmesi ve değerlendirilmesi (H. Ekşi (ed.); 3. baskı). Edam.
• Değirmenci, G. Y., Somer Ölmez, B., Demircioğlu, H., & Gençoğlu, C. (2021). Geçici koruma altındaki Suriyeli çocukların eğitim sürecine katılım ve uyumlarına yönelik öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Milli Egitim, 50(1), 281–308. https://doi.org/10.37669/milliegitim.960414
• Dryden-Peterson, S., Hovil, L.2003 Local integration as a durable solution: Refugees, host populations and education in Uganda.UNHCR: New Issues in Refugee Research, Working Paper No.9 , https://www.refworld.org/reference/nirrs/unhcr/2003/en/87312
• Emin, M. N. (2019). Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitimi (Vol. 48). SET Vakfı İktisadi İşletmesi.
• Erdemir, E., & Brutt-Griffler, J. (2022). Vocabulary development through peer interactions in early childhood: A case study of an emergent bilingual child in preschool. International Journal of Bilingual Education and Bilingualism, 25(3), 834–865. https://doi.org/10.1080/13670050.2020.1722058
• Eren, Z. (2019). Yönetici ve öğretmen görüşlerine göre göçmen çocukların eğitim sorunları ve çözüm önerileri. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(1), 213–234. https://dx.doi.org/10.17240/aibuefd.2019.19.43815-476805
• Ereş, F. (2015). Türkiye’de göçmen eğitimi sorunsalı ve göçmen eğitiminde farklılığın yönetimi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 17–30.
• Fazel, M., Reed, R. V., Panter-Brick, C., & Stein, A. (2012). "Mental Health of Displaced and Refugee Children Resettled in High-Income Countries: Risk and Protective Factors". The Lancet, 379(9812), 266-282
• İli, K. (2020). Göçmenlerle ilgili eğitim politikaları: Türkiye ve Almanya örneği. (Doktora tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No. 633812)
• Kara, M., & Özenç, M. (2021). Suriyeli göçmen öğrencilerin eğitiminde karşılaşılan sorunlara odaklanan araştırmaların eğilimleri: betimsel içerik analizi. Milli Eğitim, 50(1), 249–279. https://doi.org/10.37669 milliegitim.957676
• Kardeş, S., & Akman, B. (2018). Suriyeli mültecilerin eğitimine yönelik öğretmen görüşleri. Elementary Education Online, 17(3), 1224–1237. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2018.466333
• Keskinkılıç Kara, S. B., & Şentürk Tüysüzler, B. (2017). Sığınmacı öğrencilerin eğitimi sürecinde yaşanan sorunlara ilişkin yönetici, öğretmen ve veli görüşleri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(44), 236–250.
• Kozikoğlu, İ., & Kardeş, S. (2021). Interactions between refugee and local preschool children and prejudice or discriminatory behaviors: Teachers observations. Journel of Pedagogical Research, 5(1) https://doi.org/10.33902/jpr.2021067282
• Kurucz, C., Lehrl, S., & Anders, Y. (2020). Preschool teachers’ perspectives about the engagement of immigrant and non immigrant parents in their children’s early education. International Journal of Early Childhood, 52(2), 213–231. https://doi.org/10.1007/s13158-020-00269-1
• Levent, F., & Çayak, S. (2017). Türkiye’deki Suriyeli öğrencilerin eğitimine yönelik okul yöneticilerinin görüşleri. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 14–1(27), 17–35.
• Leymun, Ş. O., Odabaşı, H. F., & Yurdakul, I. K. (2017). Eğitim ortamlarında durum çalışmasının önemi. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 5(3), 369–385. https://doi.org/10.14689
• Mashburn, A. J., Justice, L. M., Downer, J. T., & Pianta, R. C. (2009). Peer effects on children’s language achievement during pre-kindergarten. Child Development, 80(3), 686–702. https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.2009.01291.x
• McBrien, J. L. (2005). "Educational Needs and Barriers for Refugee Students in the United States: A Review of the Literature". Review of Educational Research, 75(3), 329-364
• Miller, J. M., Mitchell, J. M., & Brown, J. R. (2005). African refugees with interrupted schooling in the high school mainstream: Dilemmas for teachers. Prospect: an Australian journal of TESOL, 20(2), 19-33. https://tesol.org.au/wp-content/uploads/2019/10/20_2_2_Miller.pdf
• Morey, N. C., & Luthans, F. (1984). An emic perspective and ethnoscience methods for organizational research. Academy of Management Review, 9(1), 27–36. https://doi.org/10.5465/amr.1984.4277836
• Özer, Y. Y., Komsuoğlu, A., & ATEŞOK, Z. Ö. (2016). Türkiye’deki Suriyeli çocukların eğitimi: Sorunlar ve çözüm önerileri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4 (37), 76-110.
• Özmen, Z. K. (2020). The Problems That Syrian Refugee Children, Class Teachers and Turkish Children Face in the School Environment from the Standpoint of Trainee Teachers. Educational Research and Reviews, 15(9), 554-563.
• Sargut, S. (1994). Bireyselcilik ve ortaklaşa davranış ikileminde yönetim ve örgüt kuramları. AÜ Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 49(1–2), 321–332.
• Scheeringa, M. S., & Zeanah, C. H. (2001). "A Relational Perspective on PTSD in Early Childhood". Journal of Traumatic Stress, 14(4), 799-815
• Sevda, K. (2020). Geçici koruma altındaki öğrencilerin uyum sürecine okul ikliminin rolü: holistik bir yaklaşım (Doktora Tezi). Erişim adresi: https://openaccess.hacettepe.edu.tr/xmlui/handle/11655/22506
• Stevens, K. E., Siraj, I., & Kong, K. (2023). A critical review of the research evidence on early childhood education and care in refugee contexts in low-and middle-income countries. International Journal of Child Care and Education Policy, 17(1), 7.
• Tanış, İ. (2021). Sınıfında sığınmacı çocuk bulunan okul öncesi öğretmenlerinin çokkültürlülük bağlamında deneyimlerinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No. 695554)
• Taylor, S., and R. K. Sidhu. 2012. “Supporting Refugee Students in Schools: What ConstitutesInclusive Education?” International Journal of Inclusive Education 16 (1): 39–56. https://www.tandfonline.com/doi/epdf/10.1080/13603110903560085?needAccess=true
• T.C. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığı, (2021, 18 Aralık). Erişim linki: http://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638
• Tunga, Y., Engin, G., & Çağıltay, K. (2020). Türkiye’deki suriyeli çocukların eğitiminde karşılaşılan sorunlar üzerine bir alanyazın taraması. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(2020), 317–333. https://doi.org/10.17679/inuefd.535845
• Tüzün, I. (2017). Türkiye’de mülteci çocukların eğitim hakkını ve karşılıklı uyumu destekleyen yaklaşımlar, politikalar ve uygulamalar. In European Liberal Forum (pp. 14-1). https://www.stgm.org.tr/sites/default/files/2020-09/turkiyede-multeci-cocuklarin- egitim-hakkini-ve-karsilikli-uyumu-destekleyen-yaklasimlar-politikalar-ve-uygulamalar-raporu_0.pdf
• UNHCR (2019). Refugee education 2030. A strategy for refugee inclusion. https://www.unhcr.org/sites/default/files/legacy-pdf/5d651da88d7.pdf 30.07.2024.
• UNICEF. (2021). UNICEF Türkiye Yıllık Rapor 2021:Türkiye–UNICEF Ülke İşbirliği Programı 2021-2025. https://www.unicef.org/turkiye/media/15806/file/UNICEF.pdf
• Uzun, E. M., & Bütün, E. (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki Suriyeli sığınmacı çocukların karşılaştıkları sorunlar hakkında öğretmen görüşleri. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 1(1), 72–83.
• Yiğit, A., Şanlı, E., & Gökalp, M. (2021). Türkiye’deki Suriyeli öğrencilerin okula uyumlarına yönelik öğretmen, okul yöneticileri ve öğrencilerin görüşleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(1), 471–496. https://doi.org/10.7822/omuefd.
• Yohani, S., Brosinsky, L., & Kirova, A. (2019). Syrian refugee families with young children: An examination of strengths and challenges during early resettlement. Journal of Contemporary Issues in Education, 14(1). https://journals.library.ualberta.ca/jcie/index.php/JCIE/article/view/29356
• Yüce, E. (2018). Geçici koruma altında bulunan Suriyeli öğrencilerin okula uyumları (Yüksek Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/’nden erişilmiştir (Tez No. 515525).
• Yurdakul, A., & Tok, T. (2018). Öğretmen gözüyle mülteci / göçmen öğrenci. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi 9(2), 46–58. http://dergipark.gov.tr/aduefebder