Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Akademik Hedefleri ile Akademik Motivasyonları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 25 Sayı: 2, 776 - 789, 31.08.2024

Zeynep Çağlak Keleş , Ahmet Durmaz , Ahmet Galip Yücel

https://doi.org/10.17679/inuefd.1437373

Öz

Bireyin hedeflerini gerçekleştirmesinde önemli kriterlerden birisi motivasyondur. Motivasyonu ise hedefler oluşturur. Bu çalışmada sosyal bilgiler öğretmen adaylarının akademik hedef yönelimleri ile akademik motivasyonları arasındaki ilişkiyi incelemek amaçlanmıştır. Araştırmanın evrenini sosyal bilgiler öğretmen adayları örneklemini ise 2021-2022 eğitim öğretim yıllarında bir devlet üniversitesinde sosyal bilgiler öğretmenliği bölümünde öğrenim gören 151 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında amaçlı rastgele örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının akademik hedefleri ile akademik motivasyonları arasındaki ilişkinin incelenmesi için nicel araştırma yöntemlerinden korelasyonel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak akademik hedef yönelimi ölçeği ve akademik motivasyon ölçeği kullanılmıştır. Çalışmada elde edilen veriler bir istatistik programında analiz edilmiştir. Bu verilere göre, sosyal bilgiler öğretmen adaylarının akademik hedefleri ile akademik motivasyonları arasında herhangi bir ilişkinin olmadığı görülmektedir. Öğretmen adaylarının cinsiyetlerine göre akademik motivasyonları ve akademik hedefleri arasında ilişkinin anlamlı düzeyde farklılaşmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Genel anlamda da kadın öğretmen adaylarının akademik motivasyonlarının ve akademik hedeflerinin erkek öğretmen adaylarına göre daha yüksek olduğu görülmektedir. Ayrıca öğretmen adaylarının sınıf düzeyleri değişkeni ile akademik motivasyonları ve akademik hedefleri arasında anlamlı bir ilişkinin olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Akademik motivasyon, akademik hedefler, sosyal bilgiler.

Kaynakça

• Alemdağ, C., Öncü, E. ve Yılmaz, A. (2014). Beden eğitimi öğretmeni adaylarının akademik motivasyon ve akademik öz-yeterlikleri. Spor Bilimleri Dergisi, 25(1), 23-35. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/151188
• Altunışık, B. (2010). Öğretmenlerin kariyer hedeflerinin eğitim kurumlarındaki kariyer yönetimi uygulamalarına yansıması üzerine öğretmen algıları. (Yayın No. 264389). [Yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Argon, T. ve Ertürk, R. (2013). İlköğretim okulu öğretmenlerinin içsel motivasyonları ve örgütsel kimliğe yönelik algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 19(2), 159- 179. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuey/issue/10320/126560
• Ayık, A. ve Ataş, Ö. (2014). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ile öğretme motivasyonları arasındaki ilişki. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1), 25-43. https://doi:10.12973/jesr.2014.41.2
• Balcı, A. (2022). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Pegem Akademi.
• Balcı, S. (2023). Öğretmenliğe ilişkin tutum ve akademik motivasyon: Aday öğretmenlere yönelik bir inceleme. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 336-370. https://doi.org/10.29299/kefad.1145313
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2020). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Çetinel, M. H., ve Gürcüoğlu, S. (2022). Pandemi döneminde üniversite öğrencilerinin akademik motivasyon düzeylerinin incelenmesi. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 9(1), 1-14. https://doi.org/10.17541/optimum.960301
• Çimen, E., Koçyiğit, B., ve Doğan, F. (2022). Spor bilimleri öğrencilerinin akademik hedef yönelimleri ile akademik başarıları arasindaki ilişkinin incelenmesi (Süleyman Demirel Üniversitesi örneği). Sportive, 5(2), 69-77. https://doi.org/10.53025/sportive.1185699
• Demircioğlu, G. ve Demircioğlu, H. (2009). Kimya öğretmenlerinin sınavda sordukları soruların hedef davranışlar açısından değerlendirilmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3(1), 80-98. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/39772
• Dilekmen, M. ve Ada, Ş. (2005). Öğrenmede güdülenme. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (11), 113-123. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/31422
• Durmaz, A. ve Kiriş Avaroğulları, A. (2016). Sosyal bilgiler derslerinde etkinlik uygulamalarının öğrenci motivasyonuna etkisi. Turkish Studies, 11(3), 995-1010. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.9409
• Eryenen, G. (2008). Öğretmen adaylarının hedef yönelimleri, akademik ve öğretmenlik özyeterlikleri arasındaki ilişkiler ile bu değişkenlerin akademik başarının yordanmasındaki rolü. (Yayın No. 261696) [Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Fındıkoğlu, F. (2019). Üniversite öğrencilerinin akademik hedef yönelimi ve iş alanında hedef yönelimi düzeylerinin belirlenmesi ve bu düzeyler arasındaki ilişkinin incelenmesi. (Yayın No. 613515) [Yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Findikoglu, F., & Gurol, M. (2021). Academic goal orientation: New insights and cultural adaptation of academic goal orientation questionnaire into the Turkish language. Georgia Educational Researcher, 18(1), 72-102. https://doi.org/10.20429/ger.2021.180104
• Genç, G.A. ve Göksu, V. (2019). Lise öğrencilerinin başarı hedef yönelimleri ile fizik öğrenmeye yönelik akademik motivasyonlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(44), 307-331. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/837632
• Gömleksiz, M. N. ve Serhatlıoğlu, B. (2014). Öğretmen adaylarının akademik motivasyon düzeylerine ilişkin görüşleri. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 173(173), 99-128. https://doi.org/10.20296/tsad.36644
• Gömleksiz, M. ve Cüro, E. (2011). Sosyal bilgiler dersi öğretim programının toplumsal ihtiyaçları karşılama düzeyine ilişkin öğretmen görüşleri (Diyarbakır ili örneği). Milli Eğitim Dergisi, 41(190), 145-166. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/442561
• Karagüven, M. H. Ü. (2012). Akademik motivasyon ölçeğinin Türkçeye adaptasyonu. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(4), 2599-2620. https://doi.org/10.21547/jss.256759
• Karataş, H. (2011). Üniversite öğrencilerinin epistemolojik inançları, öğrenme yaklaşımları ve problem çözme becerilerinin akademik motivasyonu yordama gücü. (Yayın No. 296346). [Doktora tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Korkmazer, F. (2020). Üniversite öğrencilerinin akademik motivasyon algılarının incelenmesi üzerine bir alan çalışması. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(20), 502-515. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1340636
• Meydan, A. (2021). Nitel Araştırmalarda Örnekleme Yöntemleri. Bilimsel araştırma becerileri ve araştırmada güncel desenler: Makale incelemeleri ve örnek makale çalışmalarıyla içinde (Ed.: Uzunöz). Pegem Akademi.
• Peker, A. ve Kağızmanlı, N. (2018). Ebeveyn tutumlarının ergenlerin akademik güdülenme düzeyleri üzerindeki yordayıcı etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 210-224. https://doi.org/10.17860/mersinefd.338252
• Recepoğlu, S. ve İbret, Ü.B. (2019). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik motivasyonlarının incelenmesi. Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 8(1), 2147-0626. https://doi.org/10.7596/taksad.v8i1.1894
• Sarılarhamamı, H. ve Demirkaya, H. (2021). Özel gereksinimli öğrencilerin eğitiminde sosyal bilgiler dersinin yeri ve önemi. Uluslararası Alan Eğitimi Dergisi, 7(1), 131-143. https://doi.org/10.32570/ijofe.946326
• Urhan, F. (2018). Öğretmenlerin motivasyon düzeylerine etki eden değişkenlerin analizi. (Yayın No. 508708). [Yüksek lisans tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Üzbe, N. ve Bacanlı, H. (2015). Başarı hedef yönelimi, benlik saygısı ve akademik başarının kendini engellemeyi yordamadaki rolü. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 13(1), 33-50. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/256139
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2021). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınevi.