Investigation of Interpersonal Dependency Tendency inTerms of Five Factor Personality Traits

Yıl 2011, Cilt: 12 Sayı: 2, 1 - 21, 01.04.2011

Yağmur Ulusoy Emine Durmuş

Öz

The purpose of this study is to determine tendency of interpersonal dependency of university students and examine whether differences between personality traits in terms of levels of interpersonal dependency The samples of the study are 283 undergraduates enrolled at Inonu University that they are 153 females and 130 males to be randomly determined ages ranging from 18 to 28 Interpersonal dependency tendencies of participants are determined by interpersonal dependency scale and their personality traits are determined by five factor inventory Relationship between tendency of interpersonal dependency and personality traits is examined by Pearson s correlation technique and according to levels of interpersonal dependency whether to diversify personality traits is examined by the one way MANOVA The positive relationship interpersonal dependency between neuroticism and agreeableness dimensions of five factors and negative relationship interpersonal dependency between extroversion dimensions are reached as a result of statistical processes Research findings demonstrated that individuals with low and high levels of interpersonal dependency in terms of extraversion neuroticism and compatibility of the five factor personality traits are differentiated According to age and gender five factor personality traits and interpersonal dependency tendencies of participants was not found significant difference

Anahtar Kelimeler

Interpersonal dependency, university students and five factor personality traits

Kişilerarası Bağımlılık Eğiliminin Beş Faktör Kişilik Özellikleri Açısından İncelenmesi

Öz

Üniversite öğrencilerinin kişilerarası bağımlılık eğilimlerini belirlemek ve kişilerarası bağımlılık düzeyleri
açısından kişilik özelliklerinin farklılaşıp farklılaşmadığını incelemek bu araştırmanın amacıdır. Çalışmanın
örneklemini İnönü Üniversitesi öğrencilerinden tesadüfü olarak belirlenen yaşları 18 ile 28 arasında değişen
153’ü kız, 130’u erkek olmak üzere 283 öğrenci oluşturmaktadır. Katılımcıların kişilerarası bağımlılık
eğilimleri, ‘’Kişilerarası Bağımlılık Ölçeği’’ ile kişilik özellikleri ‘’Beş Faktör Envanteri’’ ile belirlenmiştir.
Kişilerarası bağımlılık eğilimleri ile kişilik özellikleri arasındaki ilişki Pearson korelasyon tekniği ile,
kişilerarası bağımlılık düzeylerine göre kişilik özelliklerinin farklılaşıp farklılaşmadığı ise tek yönlü MANOVA
ile incelenmiştir. Sonuçlar kişilerarası bağımlılık ile beş faktörün yumuşak başlılık ve nevrotizm boyutları
arasında pozitif yönde, dışadönüklük boyutu ile negatif yönde bir ilişki olduğunu göstermiştir. Yine araştırma
bulguları kişilerarası bağımlılık düzeyleri düşük ve yüksek olan bireylerin beş faktör kişilik özelliklerinden
dışa dönüklük, uyumluluk ve nevrotizm özellikleri açısından farklılaştığını göstermektedir. Son olarak
katılımcıların yaş ve cinsiyete göre kişilerarası bağımlılık eğilimleri ve beş faktör kişilik özellikleri
bakımından anlamlı bir farklılığa rastlanmamıştır.

Anahtar Kelimeler

kişilerarası bağımlılık, üniversite öğrencileri ve beş faktör kişilik özellikleri

Kaynakça

• Ainsworth, M.D.S. (1972). Attachment and Dependency: A comparison. (Ed.: J.L.Gewirtz). Attachment and dependency,97-137, New York: Wiley
• Alonso-Arbiol,I., Shaver, P.R. ve Yarnoz, S. (2002). Insecure attachment, gender roles, and interpersonal dependency in the Basque Country. Personal Relationships, 9, 479– 490.
• Aliyev, P.(2008). Beş Faktörlü Kişilik Özellikleri ve Cinsiyet Rollerinin Üniversite Alan Seçimi ile İlişkisinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bornstein, R.F. (1992). The dependent personality: Developmental, social and clinical perspectives. Psychological Bulletin, 112, 3-23.
• Bornstein, R.F., Krukonis, A.B., Manning, K.A., Mastrosimone, C.C. ve Rossner, S.C. (1993). Interpersonal dependency and health service utilization in a college student sample. Journal of Social and Clinical Psychology, 12, 262-279.
• Bornstein, R.F. ve Cecero, J.J.(2000). Deconstructing Dependency in a Five-Factor World: A Meta-Analytic Review. Journal of Personality Assessment, 74 (2), 324-343.
• Bornstein, R.F. (2005). The dependent patient: Diagnosis, assessment and treatment. Professional Psychology: Research and Practice, 36 (1), 82-89
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Yedinci baskı, Ankara: Pegem yayıncılık.
• Çiffiliz, G.(2009). Yetişkin Bağlanma Stilleri, Keşfetme Yönelimi ve Deneyime Açıklık Kişilik Özelliği ile Eşcinselliğe İlişkin Tutumlar Arasındaki İlişkiler. Yüksek Lisans Tezi, Haccettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Dunkley, D.M, Blankstein, K.R., Zuroff, D.C., Lecce, S. ve Hui, D. (2006). Neediness and Connectedness and the Five Factor Model of Personality. European Journal of Personality, 20, 123-136.
• Eryılmaz,A. ve Öğülmüş, S.(2010). Ergenlikte Öznel İyi Oluş ve Beş Faktörlü Kişilik Modeli. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,11( 3), 189-203.
• Fossati, A., Borroni,S., Marchione, D. Ve Maffei, C.(2011). The Big Five Inventory(BFI) Reliability and Validity of its Italian Translation in Three Independent Nonclinical Samples. European Journal of Psychological Assessment, 27 (1), 50-58.
• Gardner, D.K. ve Helmes, E. (2006). Interpersonal Depedency In Older Adults and The Risk Of Developing Mood and Mobility Problems When Receiving Care At Home. Aging & Mental Health, January, 10 (1), 63-68.
• Hirschfeld, R., Klerman, G., Gough, H., Bareett, J. ve Korchin, S.(1977). A Measure of Interpersonal Dependency. Journal of Personality Assessment, 41 (6), 610- 618.
• İnanç,Y. B. ve Yerlikaya, E.E. (2008). Kişilik Kuramları. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• John, O.P., & Srivastava, S. (1999). The Big Five trait taxonomy: History, measurement and theoretical perspectives. In L.A. Pervin & O.P. John (Eds.), Handbook of personality: Theory and research, 102–138. New York: Guilford.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (1973). Gençlerin Tutumları Kültürler Arası Bir Karşılaştırma. Ankara: ODTÜ.
• Maslow, A.(1970). Motivation and Personality. Third Edition, New York: Harper & Row Puplishers.
• McCrae, R.R. ve Costa, P.T.(2006). Personality In Adulthood, A Five-Factor Theory Perspective. Second Edition, Guilford Press, New York.
• Morris, C.G.(2002). Psikolojiyi Anlamak (Psikolojiye Giriş). (Ed.H.Belgin Ayvaşık ve Melike Sayıl). Ankara:Türk Psikologlar Derneği Yayınları.
• Pallant, J. (2005). SPSS survival manual: A step by step guide to data analysis using SPSS for Windows (Version 12). Australia: Allen and Unwin, Publisher, Inc.
• Paunonen, S.V. ve Ashton, M.C. (2001). Big Five Predictors of Academic Achievement. Journal of Research in Personality 35, 78–90
• Pincus, A.L. ve Gurtman, M.B. (1995). The Three Faces of Interpersonal Dependency: Structural Analyses of Self-Report Dependency Measures. Journal of Personality and Social Psychology, 69(4), 744-758.
• Pincus, A.L. ve Wilson, K.R. (2001). Interpersonal variability in dependent personality. Journal of Personality, 69 (2),224-251.
• Roccas, S., Sagiv, L., Schwartz, S.H. ve Knafo, A.(2002). The Big Five Personality Factors and Personal Values. Personality and Social Psychology Bulletin, 28, 789-801.
• Rubinstein, G. (2007). Two Behavioural Indicators of Dependency and the Five-Factor Model of Personality. Psychology and Psychotherapy: Theory, Research and Practice, 80, 333-342.
• Saulsman, L. M., & Page, A. C. (2004). The Five-Factor Model and Personality Disorder Empirical Literature: A meta-Analytic Review. Clinical Psychology Review, 23, 1055-1085.
• Sevi, E.S.(2009). Psikobiyolojik Kişilik Modeli ve Beş Faktör Kişilik Kuramı: Mizaç ve Karakter Envanteri (TCI) ile Beş Faktör Kişilik Envanterinin (5FKE) Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Soldz, S., Budman,S., Demby, A. ve Merry, J. (1995). The Relation of Defensive Style to Personality Pathology and The Big Five Personality Factors. Journal of Personality Disorders, 9(4). 356-370,
• Tabachnick, B.G. ve Fidel, L. S. (2001). Using Multivariate Statistics. Fourt Edition. Boston: Allyn ve Bacon.
• Tatar, A.(2009). Beş Faktör Kişilik Modeline Dayalı Olarak Sporcu Kadın ve Erkeklerin Kişilik Profillerinin Karşılaştırılması. Hacettepe Spor Bilimleri Dergisi, 20(2), 70-79.
• Ulusoy, Y.(2010). Kişiler Arası Bağımlılık Ölçeğinin (Interpersonal Dependency Inventory) Uyarlama Çalışması. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Yörükoğlu, A. (2002). Çocuk Ruh Sağlığı, Çocuğun Kişilik Gelişimi Eğitimi ve Ruhsal Sorunları. Yirmi beşinci basım, Ankara: Özgür Yayınları.