Organizational Climate of Primary Schools in the View of Teachers

Yıl 2011, Cilt: 12 Sayı: 1, 1 - 26, 01.02.2011

Hasan Basri Memduhoğlu Güneş Şeker

Öz

The aim of this study is to determine views of the teachers regarding to the organizational climate in primary school who are currently employed in primary schools The scanning model research was applied to 305 teachers who work at primary school in Van city centrum The research data were obtained with Organizational Climate Scale at School which was formed by researchers via adapting the Organizational Climate Scale?s to primary schools that was developed by Bilir 2005 The research findings were presented discussed in sub dimensions and necessary proposals have been made In this study it was concluded that teachers have medium level perception towards school climate in primary schools

Anahtar Kelimeler

Organization, organizational climate, primary schools

Öğretmenlerin Algılarına Göre İlköğretim Okullarının Örgütsel İklimi

Öz

Bu araştırmanın amacı, ilköğretim okullarında görevli öğretmenlerin görev yaptıkları ilköğretim
okullarındaki örgütsel iklime ilişkin görüşlerinin belirlenmesidir. Tarama modelindeki araştırma, Van il
merkezindeki ilköğretim okullarında görev yapan 305 öğretmen üzerinde uygulanmıştır. Araştırmanın verileri
Bilir (2005) tarafından geliştirilen Örgütsel İklim Ölçeği’nin araştırmacılar tarafından ilköğretim okullarına
uyarlanmasıyla oluşturulan Okullarda Örgütsel İklim Ölçeği ile elde edilmiştir. Araştırmada ulaşılan
bulgular alt boyutlarda sunulmuş, tartışılmış ve gerekli öneriler geliştirilmiştir. Araştırmada öğretmenlerin
ilköğretim okullarında orta düzeyde örgüt iklimi algısına sahip oldukları sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Örgüt, örgüt iklimi, ilköğretim okulları

Kaynakça

• Adler, P. S., Borys, B. (1996) Two Types of Bureucracy: Enabling and Coercive. Administrative Science Quarterly,41:61-89.
• Akbaba-Altun, S. (2004). İlköğretim okulu yöneticilerinin iş değerleri. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı Bildiriler Kitabı. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Malatya, Temmuz 2004
• Akbaş, B. (2008). Örgütsel İletişimin Örgütsel Bağlılığa Etkisi Üzerine Bir Araştırma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Argyris C. (1973). Personality and Organization Theory Revisited. Administrative Science Quarterly, 18: 141-167.
• Autry, C. W.; Daugherty, P. J. (2003). Warehouse operations employees: linking person organization fit, job satisfaction and coping responses. Journal of Business Logistics, 24, (1), 171-198
• Aydın, İ. (2000). İş Yaşamında Stres. Ankara, PegemA Yayıncılık.
• Badelan, A. B., Armenakis, A. A., Curcan, S. M. (1981) The Relationship Between Role Stress and Jop- Related, Interpersonel, and Organizational Climate Factors. The Journal of Social Psyohology,113:247-260.
• Bakay, E., Kalem, G. (2008). Ulusal Araştırma Raporu (Türkiye): Türk Eğitim Sistemi ve Etkili Okul Göstergeleri Projesi. PROject Based SCHOOL Management. Project Number: 142320-LLP-1-2008-1-TR-COMENIUS-CMP. Educational end Cultur DG Lifelong Learning Programme.
• Balcı, A. (2009). Önsöz. Eğitim Yönetiminde Değerler (K.Yılmaz). Ankara, Pegem Akademi Yayınları
• Baltaş, A. (2003). Rekabette Fark Yaratan Ekip Çalışması. İstanbul: Remzi Kitabevi
• Başaran, İ. E. (1991). Örgütsel Davranış. Ankara, Gül Yayınevi.
• Bilgen, N. (1990). Örgüt İklimi. Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları No:235
• Bilgiç, A. S. (2006). Örgütsel İletişim Ve Bir Uygulama (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Malatya: İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bilir, F. P. ( 2005). Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünün Örgüt İklimi ve Çalışanları Katılımla İlgili Algılamaları. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Bishop, J. W., Scott, K. D., Burroughs, S. M. (2000) Support, commitment and employee outcomes in a team environment. Journal of Management,26(6): 1132-1139
• Bolatkıran, M. A. (2006). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Duygusal Yeterlilikleriyle İletişim Becerileri Arasındaki İlişkinin Öğretmen Algılarına Göre İncelenmesi (Gaziantep İli Merkez İlçeleri Örneği) (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Brown, Barbara B. (2003). Employees’ Organizational Commitment and Their Perception of Supervisors’ Relations-Oriented and Task-Oriented Leadership Behaviors, Virginia: Virginia Polytechnic Institute and State University, PhD Thesis.
• Bucak, E. B. (2002). Örgüt iklimi; yönetimde ast- üst ilişkileri. Muğla Üniversitesi SBE Dergisi. Sayı: 7
• Buchanan. B. (1974). Building organizational commitment: The socialization of managers in work organizations. Administrative Science Quarterly, 19, 533-546.
• Busby, T. M. (1992). Patterns of Organizational Climate and Organizational Commitment in Allied Health Education Units. Dissertation Abstracts International, 52 (7): 2336-A.
• Çalık, T., Özbay, Y., Özer, A., Kurt, T. ve Kandemir, M. (2009). İlköğretim okulu öğrencilerinin zorbalık statülerinin okul iklimi, prososyal davranışlar, temel ihtiyaçlar ve cinsiyet değişkenlerine göre incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi. 2009, Cilt 15, Sayı 60, ss: 555-576
• Can, H. (1992). Organizasyon ve Yönetim. Ankara: Adım Yayıncılık.
• Cansu, O. C. (2006). Örgüt Kültürü İle Örgütsel İletişim İlişkisi Ve Bir Şirket Uygulaması (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çekmecelioğlu, H. G. (2005). Örgüt ikliminin iş tatmini ve işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. Cilt 6, Sayı 2.
• Çekmecelioğlu, H. G. ve Keleş, Ö. (2008). Örgüt İklimi, Güçlendirme ve Bireysel İş Performansı Arasındaki İlişkilerin Değerlendirilmesi. Muhan Soysal İşletmecilik Konferansı, ODTÜ, KKTC kampusü, 3-6 Eylül 2008.
• Çelik, V. (2002). Okul Kültürü ve Yönetimi. Ankara: Pegem A Yayınları.
• Chatman, J. A. (1998). İmproving interactional organizational research: a model of person organization fit. Academy of Management Review, 14 (3), 333-349
• Demirtaş, H.; Güneş, H. (2002). Eğitim Yönetimi ve Denetimi Sözlüğü. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Dirim, M. (1997). "Örgüt İkliminde Grup Birlikteliğinin Sağlanması İçin İletişimin Rolü, Önemi" (Niğde Oysa Çimento Fabrikasında Yapılan Bir Uygulama) (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Niğde: Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dönmez, B. (2004) Sosyal Sistem Olarak Sınıf ve Sınıfın Öğrenme İklimi., M. Şişman ve S. Turan (Editörler). Sınıf Yönetimi. Ankara: Öğreti Yayınları.
• Elçi, M. (2005). Örgütlerde Etik İklimin Personelin Vatandaşlık Davranışlarına EtkileriYayınlanmamış Doktora Tezi. Gebze Yüksek Teknolojileri Enstitüsü. Gebze
• Erçetin, Ş. (2000). İlköğretim okulları hangi değerlerle yönetiliyor? Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, (1), 31-43
• Ertekin, Y. (1978). Örgüt İklimi. Ankara: TODAİ Yayınları No: 178
• Eserpek, A.(1981). Sosyoloji. Ankara: Dil,Tarih-Coğrafya Fakültesi Basımevi
• Forehand, G. A., Gilmer, B. V. H. (1964), Environmental variation in studies of organizational behaviour. Psychological Bulletin, Vol. 62, No. 6, pp. 361-382.
• Freud, S. (1975). Kitle Psikolojisi. (Çeviren: Kamurna Şipal) İstanbul: Bozak Yayınları
• Geçimli, A. (2007). Örgütsel Davranış Biçimi Olarak İletişim (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karaman: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gürses, Y. (2006). Eğitim Örgütlerinde Yöneticilerin Etkili İletişim Kurma Becerilerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma (Kütahya Merkez İlçe Örneği) (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Kütahya: Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Hoy K.,W., Tarter, T., Kottkamp, B., R., (1991). Open Schools/Healty Schools, Sage Puplications, s.3, USA,
• Hoy, W. K., & Hannum, J. (1997). Middle school climate: An empirical assessment of organizational health and student achievement. Educational Administration Quarterly, 33, 290-311.
• Hoy, W.K., Tarter, J. C., & Bliss. R. J.(1990). Organizational climate, school, health and effectiveness: A comparative analysis. Educational Administration Quarterly, (26)3, 260-279.
• Ilgar, L. (2000). Eğitim Yönetimi, Okul Yönetimi, Sınıf Yönetimi. İstanbul: Beta Yayım Dağıtım.
• İşcan, Ö. F., Karabey, C. N. (2007). Örgüt iklimi ile yeniliğe destek algısı arasındaki ilişki. Gaziantep Üniversitesi. Sosyal Bilimler Dergisi. 6(2):103-116
• Jones AD, James LR. (1974). Organizational Climate: A Reivew of Theory and Research. Psychological Bulletin. 81:1096-1112.
• Karadağ, E., Baloğlu, N., Korkmaz, T. ve Çalışkan, N. (2008). Eğitim kurumlarında örgüt iklimi ve örgüt etkinlik algısı arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD) Cilt 9, Sayı 3, (2008), (63- 71)
• Kasırga, İ. ve Özbek, O. (2008). Beden eğitimi ve spor yüksek okullarında örgüt iklimi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi. Cilt:6, Sayı: 2
• Kıncal, R. Y. ve Işık, H. (2005). Elemantry school principals’level of practicing democratic values. International Journal of Educational Reform. 14, (3), 338-345
• Kıroğlu, D. (2007). Örgüt İklimi (lisansüstü eğitim ödev raporu). Ankara.
• Koçel, T. (2007). Yönetimde stres yaratan faktörler. Stres Yönetimi Semineri. Türkiye Sanayi Sevk ve İdare Enstitüsü. Kocaeli.
• Kraeger, B. J., (1993) The Relationship Between Individually perceived organizational Climate And Faculty Members’ Organizational and Professional Commitment In Two Instıtutıons of Higher Learning. Hofsra University, New York,. (http://proquest.umi.com)
• Küçükgöde, V. (2005). Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyelerinin Örgüt İklimi Hakkındaki Düşünceleri. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi. Adana
• Kuşdil, M. E. ve Kağıtçıbaşı, Ç. (2000) Türk öğretmenlerin değer yönelimleri ve Schwartz değer teorisi. Türk Psikoloji Dergisi, 15, (45), 59-76
• Landy, F. J. (1990). Psychology of Work Behavior. California: Prentice-Hall Inc.
• Litwin, H., G., Stringer, A., R., (1968) Motivation and Organizational Climate, Harvard University, s.1,101, Boston.
• McMurray, A. J., (1994) The Relationship Between Organisational Culture and Organisational Climate with Reference to A University Setting. ED 374 486..
• Nural, E. (2006). Kurumlarda, işyerlerinde insan ilişkileri. İnsan İlişkileri ve iletişim (Ed:A. Solak). Ankara: Hegem Yayınları.
• Öge, S. (1996). Örgüt İklimi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi.Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Oktaylar, H.C. (1997). Ağrı İlinde Görev Yapan İlkokul Öğretmenlerinin Çalıştıkları Okulun Örgütsel İklimini Algılama Düzeyleri. (Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi), Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Özdemir, T. (1996). Örgüt İklimi, Bolu İli Milli Eğitim Müdürlüğü Teftiş Kurulu. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Pritchard, R. D., Karasick, B.W. (1973), The effects of organizational climate on managerial job performance and job satisfaction. Organizational Behavior And Human Performance, 9, 126-146.
• Sabuncuoğlu, Z. ve Tüz, M. (2001). Örgütsel Psikoloji. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Sabuncuoğlu, Z.(1984). Çalışma Psikolojisi. (2. Basım). Bursa: Uludağ Üniversitesi Basımevi.
• Şahin, A. (2007). İlköğretim Okulu Yöneticilerinin Kişiler Arası İletişim Becerileri Ve Çatışma Yönetimi Stratejileri Arasındaki İlişki (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Antalya: Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Schein E. H. (1990) Organizational climate: an essay. Personnel Psychology. 28: 447-479.
• Schermerhorn, r. J. (1989). Management for Productuvity. New York: John Willey and Sons Inc.
• Sevimli, F. ve İşcan, Ö.F. (2005). Bireysel ve iş ortamına ait etkenler açısından iş doyumu. Ege Akademik Bakış Dergisi, 5 (1-2), 55-64
• Shalley C., Gilson L., Blum T. (2000), Matching creativity requuirements and the work environment: effects on satisfaction and intentions to leave. Academy Of Management Journal, Vol.43 Issue 2, Apr, 215-223.
• Shore LM, Wayne SJ. (1993). Commitment and employee behavior comparison of affective commitment and continuance commitment with perceived organizational support. Journal of Applied Psychology, American Psychological Association, Inc.
• Şimşek, Y. (2003). Okul Müdürlerinin İletişim Becerileri İle Okul Kültürü Arasındaki İlişki (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Süpçin, E. (2000). İlköğretim Okullarında Örgüt İklimi. . (Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi), Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Tahaoğlu, F. (2007). İlköğretim Okulu Müdürlerinin Liderlik Rollerinin Örgüt İklimi Üzerine Etkisi (Gaziantep ili Örneği). (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi). Gaziantep Üniversitesi.
• Taşdan, M. (2008). Kamu ve Özel İlköğretim Okullarında Görevli Öğretmenlerin Değer, İşdoyumu ve Öğretmene Mesleki Sosyal Destek ile İlgili Görüşleri. Yayımlanmamış doktora tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
• Taymaz, H. (2001). Okul Yönetimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık
• Taymaz, H. (2007) Okul Yönetimi. 8. Baskı, Ankara : Pagem A Yayıncılık.
• Topçu, _. (1998). Örgütsel İklim Kavramının Kurumsal Analizi ve Eğitim Örgütleri Üzerindeki Etkisi. (Yayınlanmamış Yükseklisans Tezi), İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya
• Toulson, P., Smith, M. (1994) The relationship between organizational climate and employee perceptions of personnel management practices. Public Personnel Managemet, Fall 94, Vol.23, Issue 3, p.453, 16p, 6 charts.
• Tuna, Y. (2008). Örgütsel İletişim Surecinde Yöneticilerin Duygusal Zekâ Yeterlilikleri (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Varol, M. (1989). Örgüt kültürü ve örgüt iklimi. Ankara Üniversitesi. Siyasal Bilimler Fakültesi Dergisi. Ankara, s.221
• Yılmaz, K. (2009). Eğitim Yönetiminde Değerler. Ankara, Pegem Akademi Yayınları
• Yousef, D. A. (2003), Validating the dimensionality of porter et al.’s measurement of organizational commitment in a non-western culture setting. International Journal of Human Resource Management, 14(6), 1067-1079.