Organizational Models Observed in Faculties of Education: A Descriptive Study Based on the Sample of Instructors

Yıl 2010, Cilt: 11 Sayı: 3, 45 - 59, 01.06.2010

Ahmet Aypay Fatih Bektaş

Öz

This research is a descriptive research oriented to determine the organizational models that are observed at the faculties of education in state universities in Turkey based on the perceptions of instructors The sample of the study is composed of 309 instructors who work at the faculties of education in related universities that have been selected using the stratified sampling method based on the year of establishment The data have been obtained using 4 point Likert Type Organizational Behavior Scale composing of 30 items that were adapted into Turkish language by Aypay 2001 after performing the validity and reliability studies Findings have shown that there is a significant difference among the perceptions of the instructors in terms of human resources bureaucratic symbolic and system models based on the establishment year variable in favor of the universities that were established in 2006 or after Moreover it has been observed that the politic model has the highest score average while the system model has the lowest score average among the organizational models that were observed at the institutions where the instructors work

Anahtar Kelimeler

Organizational models, instructors, state universities

Eğitim Fakültelerinde Gözlenen Örgütsel Modeller: Öğretim Elemanı Örnekleminde Betimsel Bir Araştırma

Öz

Bu araştırma, öğretim elemanı algılarına dayalı olarak Türkiye’deki devlet üniversitelerinin eğitim
fakültelerinde gözlenen örgütsel modelleri belirlemeye yönelik betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın
örneklemi, kuruluş yılı dikkate alınarak tabakalı örnekleme yöntemi ile belirlenen ilgili üniversitelerin eğitim
fakültelerinde görev yapan 309 öğretim elemanından oluşmaktadır. Veriler Aypay (2001) tarafından geçerlik
ve güvenirlik çalışması yapılarak Türkçeye uyarlanan ve 30 maddeden oluşan 4’lü Likert Tipi Örgütsel
Davranış Ölçeği ile elde edilmiştir. Bulgular kuruluş yılı değişkenine göre öğretim elemanı algılarının 2006
ve sonrası kurulan üniversitelerin lehine, insan kaynakları, bürokratik, sembolik ve sistem modelleri
bakımından anlamlı farklılık olduğunu göstermiştir. Ayrıca, öğretim elemanlarının görev yaptıkları
kurumlarda gözlenen örgütsel modellerden en yüksek puan ortalamasına politik modelin, en düşük puan
ortalamasına ise sistem modelinin sahip olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Örgütsel modeller, öğretim elemanı, devlet üniversiteleri

Kaynakça

• Alvesson, M. (2002). Understanding organizational culture. London: Sage Publications Ltd.
• Astin, A. W. and Scherrei, R. (1984). Maximizing Leadership Effectiveness. SanFrancisco: Jossey –Bass.
• Aypay, A. (2001). The Relationship Between Organizational Structures and FacultyRoles at Colleges and Universities, Unpublished PhD dissertation. Vanderbillt University: Nashville, TN, USA.
• Aypay, A. (2002).Üniversitelerin Yönetiminde Gözlenen Örgütsel Modeller, Eğitim Araştırmaları, 7, 1–10.
• Aypay, A. (2006). Üniversitelerde Akademik Etkinlik ve Örgütsel Davranış Arasındaki İlişki, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 46, 175-198.
• Bacharach, S.B. & Lawler, E.J. (1980). Power and Politics in Organizations, San Francisco: Jossey-Bass.
• Berger, J.B. (1997). The Relationship between Organizational Behavior and StudentOutcomes: Generating a Quantitatively Grounded Theory. Vanderbilt University:Nashville, TN.
• Berger, J.B. & Milem, J.F. (2000). Organizational Behavior in Higher Education and Student Outcomes. In Smart (Ed), Higher Education:Handbook of Thory and Research. New York:Agathon Press.
• Beycioğlu, K. & Dönmez, B. (2006). Eğitim Yönetiminde Kuramsal Bilginin Üretimine ve Uygulanmasına İlişkin Bir Değerlendirme, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 47, 317-342.
• Blau, P.M. (1973). The Organization of Academic Work, New York: John Wiley and Sons.
• Birnbaum, R. (1988). How Colleges Work: The Cybernetics of Academic Organization, San Francisco: Jossey Bass.
• Bolman, L.G., & Deal, T.E. (1987). Reframing Organizations, SanFrancisco: Jossey Bass.
• Bush, T. (1995). Theories of Educational Management. London: Paul Chapman Publishing.
• Childers, M.E. (1981). What is Political about Bureaucratic-Collegial Decision Making? Revew of Education, 5,1.
• Çelik, V. (2002). Okul kültürü ve yönetimi. Ankara: Pegema Yayıncılık.
• Dönmez, B. & Demirtaş, H. (2009). Lise Öğretmenlerinin Boyun Eğici Davranışlarına
• İlişkin Algıları, Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(2), 445-456.
• Eren, E. (2007). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi, İstanbul, Beta Yayıncılık.
• Ertürk, F. (2003). İlköğretimde Örgüt Kültürü ve Kalite Uygulamaları Arasındaki İlişki,
• Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale: Çanakkale 18 Mart Üniversitesi.
• Giriz, S. (2003). Örgüt kültürü çalışmalarında yönetsel yaklaşımlar. Kuram ve Uygulamada
• Eğitim Yönetimi, 9(35), 374-397.
• Hamburg, M. (1985). Basic statistics: A modern approach. New York: Harcourt, Brace Jovanovich.
• Karasar, N. (2006). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara, Nobel Yayın Dağıtım.
• McMillan, J. H., & Schumacher, S. (2006). Research in education: Evidence based inquiry. Boston: Brown and Company.
• Sezer Kalaycı, S. (2006). Eğitim Fakültelerinin Yeniden Yapılanması ve Kurumsallaşma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Schein, E.H. (1995). Organizational Culture and Leadership: A Dynamic View, San Francisco:Jossey-Bass.
• Şişman, M. (2002). Örgütler ve Kültürler. Ankara, Pegema Yayıncılık.
• Thompson, K.D. (1967). Organizations in Action, New York:McGraw-Hill.
• Vibert, C. (2003). Theories of Macro-Organizational Behavior : A Handbook of Ideas and Explanations, M.E. Sharpe, New York.