Birinci sınıf Öğretmen Adaylarının Üniversiteye Uyum Düzeylerinin Akademik Öz Yeterlikleri ve Akademik Başarılarını Yordama Düzeyi

Yıl 2024, Cilt: 25 Sayı: 3, 1013 - 1029, 31.12.2024

Naciye Aynas

https://doi.org/10.17679/inuefd.1417056

Öz

Bu araştırmada üniversitenin ilk yılında öğretmen adaylarının üniversiteye uyum düzeyleri ile akademik öz yeterlikleri ve akademik başarıları arasındaki ilişkiyi incelemek amaçlanmıştır. Araştırmanın katılımcılarını 2022-2023 eğitim-öğretim yılında bir üniversitenin eğitim fakültesi 1. sınıfında öğrenim görmekte olan 262 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırma ilişkisel tarama modeli çerçevesinde yürütülmüştür. Araştırmanın verileri “Üniversiteye Uyum Ölçeği”, “Akademik Öz Yeterlik Ölçeği” ve öğretmen adaylarının akademik not ortalamalarından elde edilmiştir. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının üniversiteye uyum puan ortalamaları toplam 189.45±47.7, alt boyutlardan akademik uyum 50.64±15.0, Sosyal uyum 59.28±15.08, Kuramsal uyum 36.2±15.6, Kişisel-duygusal uyum 41.6±14.4 olarak belirlenmiştir. Akademik öz yeterlik puan ortalamaları ise toplam 99.6±17.6, alt boyutlardan Sosyal statü boyutu 29.5±5.9, Bilişsel uygulamalar boyutu 65.4±9.88, Teknik beceriler boyutu 10.7±2.08 olarak belirlenmiştir. Araştırmanın katılımcıları olan öğretmen adaylarının üniversite uyum düzeyleri ve akademik öz yeterlikleri orta seviyede bulunmuştur. Öğrencilerin akademik başarı not ortalaması ise %66.4 oranında 2.50-3.49 puan aralığında olup iyi seviyededir. Araştırmanın sonucunda öğrencilerin üniversite uyum düzeyleri ile akademik öz yeterlikleri arasında yönü pozitif, anlamlı ve düşük düzeyde bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerin üniversite uyum düzeyleri ve akademik başarı ortalamaları arasında ise anlamlı bir ilişki saptanmamıştır.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen adayları, üniversiteye uyum, akademik öz yeterlik, akademik başarı

The Predictive Level of University Adjustment Levels of First-Year Teacher Candidates on Their Academic Self-Efficacy and Academic Success

Öz

In this study, it was aimed to examine the relationship between the level of university adjustment of teacher candidates in the first year of university, their academic self-efficacy and academic achievement. The sample of the research consists of 262 teacher candidates studying at the faculty of education of a university in the 2022-2023 academic year. The research was carried out according to the relational screening model and the data were obtained from the "University Adjustment Scale", "Academic Self-Efficacy Scale" and the academic grade averages of the teacher candidates. As a result of the research, the mean scores of pre-service teachers for university adjustment were determined as 189.45±47.7, sub-dimensions of academic adjustment as 50.64±15.0, social adjustment as 59.28±15.08, theoretical adjustment as 36.2±15.6, and personal-emotional adjustment as 41.6±14.4. Academic self-efficacy mean scores were determined as 99.6±17.6 in total, sub-dimensions Social status dimension was 29.5±5.9, Cognitive practices dimension was 65.4±9.88, Technical skills dimension was 10.7±2.08. The university adjustment levels and academic self-efficacy of the teacher candidates participating in the research were found to be moderate. The academic achievement grade point average of the students is in the range of 2.50-3.49 points at a rate of 66.4% and is at a good level. As a result of the research, a positive, significant and low level relationship was found between students' university adaptation levels and academic self-efficacy levels. No significant relationship was found between the university adjustment levels of the students and their academic achievement.

Anahtar Kelimeler

Teacher candidates, university adjustment, academic self-efficacy, academic success

Kaynakça

• Aktaş, Y. (1997). Üniversite öğrencilerinin uyum düzeylerinin incelenmesi: Uzunlamasına bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(13), 107-110.
• Aslan, S. (2015). Üniversite yaşamına uyum ölçeği'nin geliştirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(4), 132-145.
• Baker, R. W. ve Siryk, B. (1986). Exploratory intervention with a scale measuring adjustment to college. Journal of Counseling Psychology, 33(1), 31-38.
• Balcıoğlu, İ. (2001). Stres, gençlik, kentleşme, şiddet. Yeni Symposium, 39(1),49-56.
• Bayrak, A. Ö. ve Bülbül, T. (2013). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin yükseköğretim yaşamına uyum düzeylerinin çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 3(2), 6-20.
• Booth, MZ, Abercrombie, S. ve Frey, CJ (2017). Contradictions of Adolescent Self-Construal: Examining the Interaction of Ethnic Identity, Self-Efficacy and Academic Achievement. Mid-Western Educational Researcher, 29(1), 3-19. https://scholarworks.bgsu.edu/mwer/vol29/iss1/2
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (17. Baskı). Pegem Yayınları.
• Çalışandemir, F., & Baltacı, H. Ş. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarının üniversiteye uyum düzeylerinin yordayıcıları olarak yaşam doyumu ve genel öz-yeterlik. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (44), 229-249. https://doi.org/10.21764/maeuefd.319821
• Dennis, JM, Phinney, JS ve Chuateco, LI (2005). The role of motivation, parental support, and peer support in the academic success of ethnic minority first-generation college students. Journal of College Student Development, 46(3), 223-236.
• Dokuyan, B., Özgür, G., ve Kaçmaz, E. D. (2022). Öğrenci hemşirelerde öz yeterlik ile üniversite yaşamına uyum arasındaki ilişkinin incelenmesi. Izmir Democracy University Health Sciences Journal, 5(1), 1-8. https://doi.org/10.52538/iduhes.1001834
• Ekici, G. (2012). Akademik öz-yeterlik ölçeği: Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (43), 174-185.
• Erdogan, S., Şanlı, H. S. ve Bekir, H. S. (2005). Gazi üniversitesi eğitim fakültesi öğrencilerinin üniversite yaşamına uyum durumları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 13(2), 479-496.
• Erdoğdu, Y. (2012). Kişisel ve sosyal uyum düzeylerinin öğretmen adaylarının umutsuzluk düzeylerini yordaması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 123-134.
• Gall, T. L., Evans, D. R., ve Bellerose, S. (2000). Transition to first-year university: Patterns of change in adjustment across life domains and time. Journal of Social and Clinical Psychology, 19(4), 544–567.
• Gray, R., Vitak, J., Easton, EW ve Ellison, NB (2013). Examining social adjustment to college in the age of social media: Factors influencing successful transitions and persistence. Computers ve Education, 67, 193–207. https://doi.org/10.1016/j.compedu.2013.02.021
• Gökkaya, M. (2016). Bir grup üniversite öğrencisinde sosyal kaygı, depresyon ve anne-baba tutumları ile mükemmeliyetçilik eğilimleri ve üniversiteye uyum arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. (Yayın No: 430573) [Yüksek lisans tezi, Işık Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Işık, AD. (2020). Sınıf öğretmeni adaylarının üniversite yaşamında uyum düzeyleri. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 14(34):274-293. https://doi.org/10.29329/mjer.2020.322.13
• Johnson, R. B., ve Christensen, L. B. (2004). Educational Research: Quantitative, Qualitative, and Mixed Approaches. Boston, MA: Allyn and Bacon.
• Karahan, T. F., Sardoğan, M. E., Özkamalı, E. ve Dicle, A. N. (2005). Üniversite 1. sınıf öğrencilerinin üniversiteye uyum düzeylerinin sosyokültürel etkinlikler açısından incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(30), 63-72. https://hdl.handle.net/20.500.12712/9622
• Karasar, N. (2011). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Nobel Yayınları.
• Köknel, Ö. (1993). İnsanı anlamak. (4. baskı). Altın Kitaplar.
• Mercan, S. Ç. ve Yıldız, A. S. (2011) Eğitim fakültesi birinci sınıf öğrencilerinin üniversiteye uyum düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı, 16(2), 135-154.
• Owen, S. V., ve Froman, R. D. (1988). Development of a College Academic Self-Efficacy Scale. Proceedings of the Annual Meeting of the National Council on Measurement in Education. New Orleans, L.A.
• Özen, B. (2019). Öğretmen adaylarının üniversite ilk yıl deneyimlerinin akademik motivasyon ve akademik başarı açısından incelenmesi. (Yayın No: 572759) [Bartın Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Öztürk, A. (2020). Hemşirelik birinci sınıf öğrencilerinin algıladıkları stres ile üniversiteye uyum düzeyleri ve akademik genel not ortalamaları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi, 2(3), 155-162. https://doi.org/10.35365/ctjpp.20.03.21
• Özkan, S. ve Yılmaz, E. (2010). Üniversite öğrencilerinin üniversite yaşamına uyum durumları (Bandırma Örneği). Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 5(13), 153-171.
• Özkara, B. Ö., ve Özkara, O. (2022). Pandemi sürecinin öğrencilerin üniversiteye uyum durumlarına etkisi. Türkiye Eğitim Dergisi, 7(2), 517-527. https://doi.org/10.54979/turkegitimdergisi.1198269
• Öztemel, K. (2010). Teknik Eğitim Fakültesi öğrencilerinin uyum düzeylerinin incelenmesi. Politeknik Dergisi, 13(4), 319-325.
• Parker, J. D. A., Summerfeldt, L. J., Hogan, M. J., ve Majeski, S. A. (2004). Emotional intelligence and academic success: Examining the transition from high school to university. Personality and Individual Differences, 36(1), 163-172. https://doi.org/10.1016/S0191-8869(03)00076-X
• Pittman, L. D., ve Richmond, A. (2008). University belonging, friendship quality, and psychological adjustment during the transition to college. The Journal of Experimental Education, 76(4), 343-362. https://doi.org/10.3200/JEXE.76.4.343-362
• Senemoğlu, N. (2012). Gelişim öğrenme ve öğretim kuramdan uygulamaya (21 Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Sevim, S. A., ve Yalçın, İ. (2006). Kısa süreli bir oryantasyon programı denemesi: Öğrencilerin uyum düzeyleri ve programa ilişkin görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39(2), 217-233.
• Sevinç, S. (2010). Mersin Üniversitesi birinci sınıf öğrencilerinin kişisel ve kurumsal uyumlarını olumsuz etkileyen faktörlerin incelenmesi. (Yayın No: 264190) [Yüksek lisans tezi, Mersin Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Sevinç, S, Gizir C. A. (2014). Üniversite birinci sınıf öğrencilerinin bakış açılarından üniversiteye uyumu olumsuz etkileyen faktörler (Mersin Üniversitesi örneği). Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri. 14(4):1-24. https://doi.org/10.12738/estp.2014.4.2081
• Sevinç, T. S., ve Gizir, C. A. (2020). Üniversite uyum ölçeği'nin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 49, 67-87. https://doi.org/10.9779/pauefd.547409
• Sönmez, A. ve Gürbüz, B. (2022). Üniversite öğrencilerinde serbest zaman doyumu ile üniversite yaşamına uyum ilişkisinin incelenmesi. Bilgisayar ve Eğitim Araştırmaları Dergisi , 10(20), 481-502. https://doi.org/10.18009/jcer.1120672
• Sun Selışık, Z. E. (2009). College adjustment: A study on English prep school students studying in Northern Cyprus. (Yayın No: 250735) [Doktora tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Şahin, M. ve Yıldız, R. (2006). Liseli gençliğin üniversite algılaması ve gelecek tasarımı. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14, 85-104.
• Tinto, V. (1993). Leaving College: Rethinking the Causes and Cures of Student Attrition (2nd ed.). Chicago, IL: University of Chicago Press.
• Tuhanioğlu, S. S., & Gizir, C. A. (2019). Üniversite birinci sınıf öğrencilerinin üniversite yaşamına uyumlarına katkı sağlayan bireysel ve çevresel faktörlerin incelenmesi. Yükseköğretim Dergisi, 9(3), 249-262. https://doi.org/10.2399/yod.18.041
• Yavuzer, H. (1996). Çocuk ve suç (8. Baskı). İstanbul: Remzi Kitap Evi.