Kıyı Ötesi (Offshore) Tesislerin Sebep Olduğu Kirlenme Zararları Dolayısıyla Hukuki Sorumluluk ve Tazminat Meselesi Üzerine Değerlendirmeler

Yıl 2015, Cilt: 6 Sayı: 1, 33 - 86, 13.07.2016

İsmail Demir

Öz

Bu makalenin gayesi, kıyı ötesi tesislerce yürütülen petrol ve diğer yatağı mineral kaynaklarının araştırılması ve işlenmesi deniz faaliyetlerinden kaynaklanan sınır aşan kirlenme zararları dolayısıyla hukuki sorumluluk ve tazminat meselelerini incelemek ve çözüm önerilerini tespit etmektir. Çalışmada mesele, milletlerarası deniz hukuku çerçevesinde ele alınmıştır. Öncelikle sınır aşan kirlenme zararları sorunu ortaya konulmuştur. Bilahare, milletlerarası hukukta meseleye dair düzenlemeler ile IMO tarafından yürütülen çalışmalara temas edilmiştir. Meselenin iyi anlaşılması bakımından IMO Hukuk Komitesi müzakerelerine yer verilmiştir. Çalışmamızda meseleye dair milletlerarası hukukta ciddi boşlukların olduğu tespit edilmiştir. Sorunun çözümü hususunda en doğru yolun müstakil bir milletlerarası sözleşmenin geliştirilmesi olduğu, karşılıklı veya bölgesel bir sözleşme modeli ihdas edilmesinin yeterli olamayacağı sonucuna varılmıştır

Anahtar Kelimeler

kıyı ötesi tesisler, petrol, deniz yatağı mineral kaynakları, kirlenme zararı

The Evaluations on Liability and Compensation Issue For Pollution Damage Caused by Offshore Facilities

Öz

This article’s purpose is to scrutinise the liability and compensation issues connected with transboundary pollution damage from exploration and exploitation activities of oil and other seabed mineral resources carried out by offshore facilities, and present solution suggestions. In this study, it is dealt with the matter as part of international maritime law. Firstly, the issue of transboundary pollution damage is put forth. Afterwards, it is addressed the regulations on the matter in international law and the workings carried out by IMO. The discussions of Legal Committee are referred for the understanding of the subject well. In the study, it is identified there are significant gaps the matter in international law. For overcoming the issue, it is concluded that the best method is to build up any substantive international convention, that the creation of any model bilateral or regional agreement couldn’t be sufficient

Anahtar Kelimeler

Offshore facilities, oil, seabed mineral resources, pollution damage

Kaynakça

• Abdullayev, C.: Uluslararası Hukuk Açısından Gemilerden Kaynaklanan Petrol Kirliliği, Ankara 2005.
• Allen, J.: A Global Oil Stain – Cleaning Up International Conventions for Liability and Compensation for Oil Exploration/Production, Australian and New Zealand Maritime Law Journal 2011, Vol. 25, s. 90 vd.
• Anderson, P.: ISM Code: A Practical Guide to the Legal and Insurance Implications, London 2005.
• Bates, J. H. – Benson, C.: Marine Environment Law, London – Newyork – Hamburg – Hong Kong 1993.
• Bates, J. – Birnie, P. - Burgess, R.: Transmittal and Instruction Sheet for Oil and Gas Law, The North Sea Exploration (by Kenneth R. Simmonds General Editor), Vol. 1, New York 1982.
• Brown, E. D.: Decommissioning of Offshore Structures: Legal Obligations under International and Municipal Law, Oil and Petrochemiacal Pollution 1982, Vol. 1/1, s. 23 vd.
• Brubaker, D.: Marine Pollution and International Law, London – Florida 1993.
• Chau, W.: Liability and Compensation for Bunker Pollution, The Journal of Maritime Law & Commerce, October 2002, Vol. 33/5, s. 553 vd.
• Demir, İ.: Londra Konvansiyonu Çerçevesinde Kurtarma, Ankara 2010.
• Demir, İ.: Nairobi Sözleşmesi Çerçevesinde Enkaz Kaldırma, Ankara 2013.
• Demir, İ.: 1996 Tarihli Tehlikeli ve Zararlı Maddelerin Deniz Yoluyla Taşınmasına İlişkin Zararlardan Sorumluluk ve Tazminata Dair Milletlerarası Sözleşme'de 2010 Tarihli Protokol ile Kabul Edilen Değişiklikler, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, Eylül 2011, C. XXVII, S. 3, s. 199 vd.
• Demir, İ.: 1992 Petrol Kirliliği Zararının Tazmini İçin Bir Uluslararası Fonun Kurulması İle İlgili Uluslararası Sözleşmede 2003 Tarihli Protokol İle Kabul Edilen Değişiklikler, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Ocak – Haziran 2012, C. 3, S. 1, s. 213 vd.
• Dubais, B. A.: The 1976 London Convention on Civil Liability for Oil Pollution Damage from Offshore Operations, The Journal of Maritime Law & Commerce (1977 – 1978), Vol. 9/1, s. 61 vd.
• Esmaeili, H.: The Legal Regime of Offshore Oil Rigs in International Law, Aldershot – Burlington USA –Singapore – Sydney 2001.
• Fleischer, C. A.: Liability for Oil Pollution Damage resulting from Offshore Operations, Stockholm Institute for Scandianvian Law (1957 – 2009), s. 108 vd.
• Honein, S. E.: The International Law relating Law to Offshore Installations and Artifical Islands, Southampton 1991.
• Hooke, N.: Maritime Casualties (1963-1996), 2.ed., London 1997.
• Ilgın, C.: Bunker Konvansiyonu ve Konvansiyon’un Türkiye Açısından Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2003.
• Johnston, D. M.: The Environmental Law of the Sea, Switzerland 1981.
• Kashubsky, M.: Marine Pollution from the Offshore Oil and Gas Industry: Review of Major Conventions and Russian Law, Maritime Studies, NovemberDecember 2006, Vol. 2006/151, Part I, s. 1 vd.
• Kindt, J. W.: The Law of Sea: Offshore Installations and Marine Pollution, Pepperdine Law Review 1985, Vol. 12/2, s. 381 vd.
• Kuran, S.: Uluslararası Deniz Hukuku, İstanbul 2009. Ling, Z.: Compulsory Insurance and Compensation for Bunker Oil Pollution Damage, Springer 2007.
• McDade, P. V.: The Removal of Offshore Installations and Conflicting Treaty Obligations as a Result of the Emergence of the New Law of the Sea: A Case Study, San Diego Law Review 1987, Vol. 24/3, s. 645 vd.
• Ogg, T.: IMO’s International Safety Management Code (The ISM Code), International Journal of Shipping 1996, s. 143 vd.
• Özçayır, Z. O.: Liability for Oil Pollution and Collisions, London – Hong Kong 1998.
• Özman, A.: Birleşmiş Milletler Üçüncü Deniz Hukuku Konferansı, Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi, İstanbul 1984.
• Özman, A.: Deniz Hukuku, C. I, Giriş – Kaynaklar – Kişiler – Nesneler – Ulusal Deniz Alanları, Ankara 2006.
• Pazarcı, H.: Uluslararası Hukuk Dersleri, II. Kitap, B. 7, Ankara 2003.
• Radovich, V.: International Legal Regime of Offshore Structures – Environmental Concerns, <http ://www. comitemaritime.org/ Uploads/Young%20CMI/ Paper_2_Violeta_Radovich.pdf>.
• Ramseur, J. L.: Liability and Compensation Issues Raised by the 2010 Gulf Oil Spill, Congressional Research Service, (11 March 2011), <https://fas.org/sgp/ crs/misc/R41679.pdf>.
• Rares, S.: The Need for an International Convention to deal with Off-Shore Hydrocarbon Leaks, A Paper Presented at the 2011, Biennial Mini Conference of the Maritime Law Association of Australia and New Zealand (Lilianfels, Katoomba on 11 March 2011), <http://www.fedcourt.gov.au/publications/admir alty-papers/20110311>.
• Rodriguez, A. J. – Hubbard, M. C.: International Safety Management (ISM) Code: A New Level of Uniformity Tulane Law Review (1998 – 1999), Vol. 73/5-6, s. 1585 vd.
• Sav, Ö.: Akdeniz Deniz Çevresinin Korunması ve Bölgesel Bir Düzenleme Örneği, Ankara 2001.
• Schoenbaum, T. J.: Admiralty and Maritime Law, 4th ed., St. Paul MINN 2004.
• Shaw, R.: Trans-boundary Oil Pollution Damage Arising from Exploration and Exploitation of Offshore Oil. Do We Need An International Compensation Convention? October – December 2011, CMI News Letter No. 3, s. 18 vd.
• Toluner, S.: Milletlerarası Hukuk Dersleri, Devletin Yetkisi, B. 4, İstanbul 1996.
• Tütüncü, A.: Gemi Kaynaklı Deniz Kirlenmesinin Önlenmesi, Azaltılması ve Kontrol Altına Alınmasında Devletin Yetkisi, Yenilenmiş B. 3, İstanbul 2004.
• White, M.: Offshore Craft and Structures: A Proposed International Convention, Australian Mining & Petroleum Law Journal 1999, Vol. 18, s. 21 vd.