Bireysel Başvuruda 3 Yıl: Bir İnsan Hakları Karnesi-Olumsuz Örnekler/Uygulamalar/Yaklaşımlar

Yıl 2015, Cilt: 6 Sayı: 2, 57 - 128, 13.07.2016

A. Burak Bilgin

Öz

Temel hak ve özgürlüklerin etkili ve pratik bir şekilde korunmasında hayati bir fonksiyon icra eden bireysel başvuru mekanizması, geçtiğimiz üç yıllık süre içinde, bu koruma adına olumlu ve korumayı artırıcı yaklaşım ve uygulamaları karşımıza çıkardığı gibi, olumsuz ve sorunlu yaklaşım ve uygulamalara da sahne olmuştur. Mahkeme, kimi zaman bireysel başvurunun usuli koşullarına kimi zaman da temel hak ve özgürlüklerin maddi yönüne ilişkin, insan haklarının mahiyetiyle koymaktadır. Bilhassa başta 6216 sayılı Kanun olmak üzere ilgili mevzuattaki bazı kuralları katı ve şekilci bir biçimde uygulamasından kaynaklanan problemler ile bir hakkın kapsamı konusunda AİHM içtihadıyla kendini sınırlama ve Strazburg çıtasını aşmama eğiliminde olma şeklindeki sorunlar, başı çekmektedir. Mahkemenin ‘’zihniyet’’ olarak hak ve özgürlüklerin korunmasının tarafında olduğu söylenebilir. Fakat bu süreçteki olumsuz ve insan haklarının korunması adına çok sayıda sorunlu yaklaşım, uygulama ve tespiti de, uygulamanın değişimi açısından dikkatlere sunmak gerekmektedir

Anahtar Kelimeler

Anahtar Kavramlar: Bireysel başvuru, insan hakları karnesi, 3 yıllık bilanço, olumlu uygulamalar/yaklaşımlar

3 Years in Individual Application: Human Rights Record-Unfavourable Examples/Practises/Approaches

Öz

Three years in the individual application mechanism, which has a cardinal role in the effective and practical protection of fundamental rights and freedoms, has generated approaches and practises bearing the potential to promote and enhance the protection of rights and freedoms. We have however witnessed discouraging and unfavourable examples. The Constitutional Court has adopted approaches and practises challenging the very nature of human rights, sometimes as regards to the procedural conditions of individual application mechanism or sometimes to the very substance of a right or freedom. Be especially in the forefront are the challenges stemmed from formalistic and inflexible interpretation of the rules in the Law No: 6216, together with the Court’s self-restriction to the ECtHR’s position with regard to the scope of a right and its tendency not to go beyond of Strasbourg’s limits. The Court, when it comes to mentality, may be claimed to take its side on behalf of rights. However, the approaches and practises which are problematic and pose threat and challenge to the effective protection of human rights through this period should be addressed to let the Court to change its practise

Anahtar Kelimeler

Individual application, human rights record, 3 years’ balance-sheet, favourable practises and approaches

Kaynakça

• Ahmet Burak Bilgin, 3 Yıllık Bireysel Başvuru Uygulamasında ‘’Tüketme’’ Kuralına İlişkin Anayasa Mahkemesi Yaklaşımı: Olumlu ve Olumsuz Örnekler/Yaklaşımlar, Legal Hukuk Dergisi, Mart, 2015 (yayımlanacak
• Ahmet İyimaya, Bireysel Başvuru Uygulamasında Anayasaya Uygunluk Denetimi Sorunu ve İnsan Hakları Mahkemesi Modeli, Türkiye Barolar Birliği Dergisi (Ayrıbasım), Yıl:27, Sayı: 116, Ocak-Şubat 2015.
• Cüneyt Durmaz, Hüseyin Ekinci, İbrahim Çınar, Musa Sağlam, Mustafa Baysal, Bireysel Başvuru – İnceleme Usulü ve Kabul Edilebilirlik Kriterleri (Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi), Anayasa Mahkemesi Yayınları, 2. Baskı, Ankara, 2013.