Birleşmiş Milletler Organlarının İnsan Hakları İle İlişkisi

Yıl 2015, Cilt: 6 Sayı: 4, 1091 - 1134, 13.07.2016

Tacettin Çalık

Öz

İkinci Dünya Savaşı sonrasında, esas olarak uluslararası barış ve güvenliği sağlamak amacıyla kurulmuş olan Birleşmiş Milletler Örgütü, insanların doğuştan sahip oldukları temel hak ve özgürlüklere saygı gösterilmesinin sağlanmasını görev edinmiştir. Birleşmiş Milletler, BM Şartı’nda çeşitli şekillerde ifade edilen bu görevi, gerek sahip olduğu temel ve yardımcı organları vasıtasıyla, gerekse kendi bünyesinde oluşturulan bildiri ve sözleşmeler vasıtasıyla yerine getirmeye çalışmıştır. Birleşmiş Milletler ana organları olan Genel Kurul, Güvenlik Konseyi, Sosyal ve Ekonomik Konsey gibi organlar, esasında uluslararası barış ve güvenliğin sağlanması amacıyla oluşturulmuş olmakla birlikte, insan haklarının korunmasında ve geliştirilmesinde dolaylı etkiye sahiptirler. Genel Kurul ile Ekonomik ve Sosyal Konsey tarafından kurulan İnsan Hakları Komisyonu, İnsan Hakları Yüksek Komiserliği, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği, Kadınların Statüsü Komisyonu gibi organlar ise doğrudan insan haklarının geliştirilmesi ve korunması amacıyla kurulmuştur. Bu organlar yaptıkları faaliyetlerle insan haklarının korunmasında ve geliştirilmesinde gerçekten önemli bir yere sahiptirler

Anahtar Kelimeler

İnsan hakları, Genel Kurul, Güvenlik Konseyi, Ekonomik ve Sosyal Konsey, İnsan Hakları Komisyonu, İnsan Hakları Yüksek Komiserliği

Organs of The United Nations Relationship Between Human Rights

Öz

, founded for providing international peace and security, has taken providing respects for fundamental rights and freedoms on a duty. The United Nations has worked for this aim stated in the UN Charter through both basic and auxiliary bodies and declaration and converntions. Although The United Nations’ basic bodies such as the General Assembly, the Security Council and the Economic and Social Council, was basically founded in order to ensure international peace and security, it has indirect effects on protecting and developing human rights. The Bodies such as the Commission On Human Rights, Office of the United Nations High Commissioner on Human Rihgts, Office of the United Nations High Commissioner for Refugees, the Commission on the Status of Women founded by the General Assembly and the Economic and Social Council, were directly founded to develope and protect the human rights. These Bodies has really an important role on protecting and improving human rihgts through their facilities

Anahtar Kelimeler

The human rights, the General Assembly, the Security Council, the Economic and Social Council, the Commission On Human Rights, the Office of the United Nations High Commissioner on Human Rihgts

Kaynakça

• Administrative Committee On Coordination, The United Nations System And Human Rights: Guidelines And Information For The Resident Coordinator System, Geneva, March 2000.
• AKSAR Yusuf, “Uluslararası Ceza Mahkemesi Ve Uygulamalarına Genel Bir Bakış”, Uluslararası Hukuk ve Politika, Cilt: 1, No: 3, 2005, ss. 1 – 14.
• ALGAN Bülent/TİRYAKİ Refik, “Uluslararası Hukuk Açısından Uluslararası Organizasyonlar Ve İnsan Haklarının Korunması: Birleşmiş Milletler Örneği”, Avrasya Dosyası, BM Özel, İlkbahar 2002, Cilt: 8, Sayı: 1, ss. 92-127.
• ARSAVA Füsun, “BM Güvenlik Konseyi’nin İnsan Haklarını Koruma Rolü Ve Güvenlik Konseyi’nin Yetkilerinin Dayanağı Ve Sınırları”, Uluslararası Hukuk ve Politika Dergisi, Cilt: 4, No: 13, 2007, ss. 1-16.
• Basic Facts About The United Nations, New York 2011. Birleşmiş Milletler Türk Derneği, Birleşmiş Milletler Ve İnsan Hakları, Ankara 1979.
• Birleşmiş Milletler, “Profesyonel Eğitim Serileri: 4 - Ulusal İnsan Hakları Kurumları: İnsan Haklarının Korunması Ve Yaygınlaştırılması İçin Ulusal Kurumların Oluşturulması Ve Güçlendirilmesi İçin El Kitabı- 1995”, Çeviren: Veysel Eşsiz, İnsan Hakları Merkezi Yayını.
• ÇELİK Ümit, “Askeri Müdahaleler Ve Avrupa Birliği – Birleşmiş Milletler İlişkileri”, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, Cilt:12, No:2, 2013, ss. 27-60.
• DOĞAN İlyas/ÖZDEMİR Omca, “İnsan Haklarının Birleşmiş Milletler Şartı Temelinde Korunması”, İnsan Hakları Hukuku, 1. Baskı, Ankara 2013, ss. 223-249.
• DÖNER Ayhan, “Kuvvet Kullanma Yasağı Ve İnsani Müdahale Açısından Körfez Krizi”, e-akademi Hukuk, Ekonomi Ve Siyasal Bilimler Aylık İnternet Dergisi, Sayı: 17, Temmuz 2003.
• ERDAL Selcen, Uluslararası Ceza Mahkemesinin Devlet Egemenliğine Etkisi, Ankara 2010.
• GEMALMAZ Mehmet Semih, Ulusalüstü İnsan Hakları Hukukunun Genel Teorisine Giriş, 3. Baskı, İstanbul 2001. GÖÇER Mahmut, İnsan Haklarının Korunması ve Birleşmiş Milletler, Ankara 2009.
• GÜLMEZ Mesut, Birleşmiş Milletler Sisteminde İnsan Haklarının Korunması, Ankara 2004.
• HARVEY Colin, “Is Humanity Enough? Refugees, Asylum Seekers And The Rights Regime”, Contemporary Issues In Refugee Law, (Edited By: Satvinder Singh Juss, Colin Harvey). International Commission On Intervention And State Sovereignity, The Responsibility To Protect, December 2001. İltica ve Göç Mevzuatı, Ankara 2005.
• JOSEPH Sarah/ KYRIAKAKIS Joanna, “The United Nations And Human Rights”, Research Handbook On The International Human Rights Law, (Edited by, Sarah Joseph and Adam McBeth, 2010.
• KATAYANAGİ Mari, Human Rights Functions of United Nations Peacekeeping Operations, Hauge 2002. KESKİN Funda, “Birleşmiş Milletler”, Uluslararası Örgütler, Eskişehir 2013, (s. 26-59).
• KESKİN Funda, Uluslararası Hukukta Kuvvet Kullanma: Savaş, Karışma Ve Birleşmiş Milletler, Ankara 1998
• KURŞUN Günal, “101 Soruda Uluslararası Ceza Mahkemesi”, İnsan Hakları Gündemi Derneği, Ankara 2011.
• ODMAN Tevfik, “Eski Yugoslavya İle İlgili Uluslararası Ceza Mahkemesinin Kuruluşu Ve Yasal Dayanağı”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 45, Sayı: 1- 4, 1996, ss. 131-151.
• SCHMİDT Markus, “United Nations”, International Human Rights Law, (Edited by: Daniel Moeckli, Sangeeta Shah, Sandesh Sivakumaran), Oxford 2010.
• SHAW Malcolm N. , International Law, Fifth Edition, Cambridge Press, 2003.
• SLIEDREGT Elies Van/STOITCHKOVA Desislava, “International Criminal Court”, Research Handbook On The International Human Rights Law, (Edited By: Sarah Joseph and Adam McBeth), 2010.
• SMITH Rhona K. M., International Human Rights, Fifth Edition, Oxford 2012.
• TEZCAN Durmuş/ERDEM Mustafa Ruhan/ÖNOK Murat Rıfat, Uluslararası Ceza Hukuku, Ankara 2009.
• TÜRKMEN Füsun, İnsan Haklarının Yeni Boyutu İnsancıl Müdahale, İstanbul 2006.
• VÄYRYNEN Raimo, “Enforcement And Humanitarian Invention: Two Faces Of Colective Actions By The United Nations”, Future Of The United Nations System: Potential For The Twenty-First Century, (Editor: Chadwick F. Alger), 1998.