Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarına Göre İfade Özgürlüğünün Sınırlanması

Yıl 2015, Cilt: 6 Sayı: 4, 1067 - 1090, 13.07.2016

Sultan Çamak

Öz

Sağlıklı bir toplum ve devlet yapısının oluşturulması için ifade özgürlüğünün sağlanması esastır. Toplumsal yaşamın sonucu olarak bireyler arasında yaşanan menfaat çatışmalarında dengenin sağlanması amacıyla ifade özgürlüğünün dahi sınırlanabileceği genel olarak hukuk sistemlerinde kabul görmektedir. Temel hak ve özgürlüklerin uluslararası alanda korunması anlamında en önemli belge sayılabilecek Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde de sınırlamanın meşru sayıldığı haller düzenlenmiştir. Bu sebeple de anayasa ve sözleşme hükümleri incelenirken ifade özgürlüğünün içeriğini düzenleyen hükümler kadar sınırlama getiren hükümler de ayrıntılı ele alınmalıdır. Çalışmanın amacı ifade özgürlüğünün kapsamı hakkında genel bir bilgi verildikten sonra uygulamada yorumlandığının anlaşılmasıdır. Bu sebeple de iç hukukumuzda Anayasa Mahkemesinin son dönemde bu konu hakkında verdiği kararlar ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kararları üzerinde kısaca durulacaktır

Anahtar Kelimeler

İfade Özgürlüğü, Sınırlama Rejimi, Anayasal Sınırlar, Sınırlamanın Sınırları, Kanunla Sınırlama

Limitation of Freedom of Expression in Accordance With European Court of Human Rights and The Constitutional Court

Öz

Ensuring freedom of expression is essential for the creation of a healthy society and government. The interest conflicts between individuals as a result of social life, even the freedom of expression can be limited in order to ensure overall balance is recognized in the legal system. In terms of protecting fundamental rights and freedoms in the international arena can be considered the most important document in the European Convention on Human Rights are considered legitimate in cases where the limitations regulated. For this reason, the constitutional provisions and contractual provisions as are provisions that limit freedom of expression must be considered when examining the contents of the detailed. After giving general information about the scope of freedom of expression Our aim is to understand how the restrictions on freedom of expression in practice reviewed. For this reason, our domestic law with the recent decision by the Constitutional Court on this matter will be dealt with case law of the European Court of Human Rights

Anahtar Kelimeler

Freedom of Expression, Limitations Regime, Constitutional Limits, The Boundaries of Limitation, Restriction with Law

Kaynakça

• BOZKURT, Enver, “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında İfade Özgürlüğü ve Türkiye”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 7, Sayı 1, 2002.
• CAN, Osman, “Düşünceyi Açıklama Özgürlüğü: Anayasal Sınırlar Açısından Neler Değişti?”, http://www.libertedownload.com/LD/arsiv/24/08- osman-can-dusunceyi-aciklama-ozgurlugu.pdf, (e.t.: 29.10.2015)
• CAN, Osman, “Anayasa Değişiklikleri ve Düşünceyi Açıklama Özgürlüğü”, http://www.anayasa.gov.tr/files/pdf/anayasa_yargisi /anyarg19/can.pdf. (e.t.: 29.10.2015)
• ÇEÇEN, Anıl, İnsan Hakları, 4. baskı, Seçkin, Ankara 2015.
• ERDEM, Fazıl Hüsnü, “Düşünce Özgürlüğü ve Demokrasi”, Ankara Barosu Dergisi, S.1, Y.1998.
• ERDOĞAN, Mustafa, “Demokratik Toplumda İfade Özgürlüğü: Özgürlükçü Bir Perspektif”, Liberal Düşünce Dergisi, Y.2001.
• KABOĞLU, İbrahim, “Düşünce Özgürlüğü (Avrupa Ölçütleri ve Türkiye)”, İnsan Hakları Yıllığı. KAMBER, Suat, İfade Özgürlüğü, Başbakanlık İnsan Hakları Başkanlığı, Başbakanlık Uzmanlık Tezi, 2012.
• KARAGÖZ, Kasım, İfade Özgürlüğü ve İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Sınırlandırılması Sorunu, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, 2004.
• KOCASAKAL, Ümit, Emine Eylem Aksoy, Pınar Memiş,” Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında İfade Özgürlüğü”, İfade Özgürlüğü ve Ceza Hukuku Dergisi, Sayı 1.
• KORKMAZ, Ömer, Düşünceyi Açıklama Özgürlüğü ve Sınırları, Yetkin, Ankara 2014.
• ÖZBEY, Özcan, “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Işığında İfade Özgürlüğü Kısıtlamaları”, TBB Dergisi, Sayı 106, 2013.
• SAĞLAM, Mehmet, “Ekim 2001 Tarihinde Yapılan Anayasa Değişiklikleri Sonrasında Düzenlendikleri Maddede Hiçbir Sınırlama Nedenine Yer verilmemiş Olan Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırı Sorunu”, http://www.anayasa.gov.tr/files/pdf/anayasa_yargisi /anyarg19/msaglam.pdf. (e.t.: 12.10.2015).
• SUNAY, Reyhan, Anayasa Mahkemesi Kararlarında İfade Hürriyeti, Libaral Düşünce Yayınları, Ankara, 2002. SUNAY, Reyhan, İfade Özgürlüğünün Muhtevası ve Sınırları, Liberal Düşünce Yayınları, 2001.
• ŞEN, Ersan, “İHAM’nin Perinçek kararı ve Ermeni Soykırımı”, http://t24.com.tr/yazarlar/ersan-sen/ihamnin-perincekkarari-ve-ermeni-soykirimi,8069, (e.t.: 25.10.2015).
• YAYLA, Atilla, “İfade Özgürlüğü Nedir ve Niçin Gereklidir?”, http://www.ozgurtoplumundegerleri.com/res/Atilla _Yayla_Ifade_Ozgurlugu_Nedir_ve_Nicin_Gerekli dir.pdf (e.t.: 10.10.2015).
• YOKUŞ, Sevtap, “Yeni Anayasa ve Temel Hak ve Özgürlüklerin Düzenlenmesi” ( Metin Heinrich Böll Vakfı’nın düzenlediği ve yeni anayasanın temel ilkelerinin nasıl olması gerektiği konusunun tartışıldığı paneller dizisinin Van ayağında bildiri olarak sunulmuştur.) https://www.tbmm.gov.tr/anayasa/anayasa82.htm http://aihm.anadolu.edu.tr/