HÜKÜM UYUŞMAZLIĞINA BAŞVURU BİREYSEL BAŞVURU AÇISINDAN TÜKETİLMESİ GEREKEN BİR YOL MUDUR? (Anayasa Mahkemesi Kararı İncelemesi)

Yıl 2016, Cilt: 7 Sayı: 1, 677 - 720, 30.06.2016

Ufuk Yeşil

https://doi.org/10.21492/inuhfd.388103

Cited By: 1

Öz

2010 yılında
yapılan Anayasa değişikliğiyle birlikte temel hak ve özgürlüklerinin kamu gücü
kullanılarak ihlâl edildiğini düşünen kişilere, Anayasa Mahkemesine bireysel
başvuruda bulunabilme hakkı tanınmıştır. Ancak bu hakkın kullanımı bazı
şartların varlığına bağlıdır. Bu şartlardan birisi kanunlarda öngörülmüş olan
idari ve yargısal başvuru yollarının tüketilmesidir. Farklı yargı kollarına mensup
mahkemelerce verilen kararlar arasındaki çelişki nedeniyle hakkın yerine
getirilemediği durumlarda ortaya çıkan hüküm uyuşmazlığının çözümü için
Uyuşmazlık Mahkemesine başvuru da, bireysel başvuru açısından tüketilmesi
gereken yargısal yollardan birisidir ve bu yola müracaat edilmeden yapılacak
bireysel başvuru, başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle reddedilecektir. 

Anahtar Kelimeler

Anayasa Mahkemesi, Bireysel Başvuru, Uyuşmazlık Mahkemesi, Hüküm Uyuşmazlığı, Başvuru Yollarının Tüketilmesi

WHETHER A REQUEST FOR CONFLICT OF JUDGMENTS IS A REMEDY TO EXHAUST IN TERMS OF INDIVIDUAL APPLICATION? (The Review of the Judgment of the Constitutional Court)

Öz

With the
Constitutional amendments on 2010, every person may apply to the Constitutional
Court alleging that the public power has violated any one of his/her
fundamental rights and freedoms secured under the Constitution. However, the
use of this right depends on the existence of certain conditions. One of these
conditions is the exhaustion of all administrative and judicial remedies
prescribed by law.  The Conflict of
Judgment between assigned courts that belongs to different jurisdictions is one
of the compulsory judicial ways that should be consumed in terms of individual
application before the Constitutional Court and this regards, without using
this procedure of the individual application will be rejected for non-exhaustion
of remedies.

Anahtar Kelimeler

Constitutional Court, Individual Applications, the Court of Jurisdictional Disputes, Conflict of Judgment, Exhaustion of Domestic Remedies

Kaynakça

• ANIL, Ayten, “Uyuşmazlık Mahkemesi’nin Kuruluşu ve İşleyişi”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, S. 47/1-2, Ankara, 1992, (Sayfa 45-50).
• ATASOY, Hakan, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuruda Kabul Edilebilirlik Koşulları, Adalet Yayınevi, Ankara, 2015.
• BARUTOĞLU, Tulez, “Uyuşmazlık Mahkemesine Başvuru Yolları”, Adalet Dergisi, S. 3, Ankara, 1986, (Sayfa 119-167).
• ÇAĞLAYAN, Ramazan, İdari Yargılama Hukuku, 4. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2014, (“Yargılama”).
• DİNÇ, M. İlhan, “Hüküm Uyuşmazlıkları ve Çözümü”, Danıştay Dergisi, S. 70-71, Ankara, 1988, (Sayfa 5-32).
• DURAN, Lütfi, Uyuşmazlık Mahkemesi İçtihatlarına Göre Vazife ve Hüküm İhtilafları, (Yayımlanmamış Doçentlik Tezi), İstanbul, 1950.
• DUYSAK FİDAN, Seda, Anayasa Yargısında Bireysel Başvuru Yolu ve Türkiye’de Gelişimi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2013.
• EFE, Metin, Anayasa Mahkemesi Uygulamaları Kapsamında Bireysel Başvuruda Kabul Edilebilirlik Şartları, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2016.
• EKİNCİ, Hüseyin/SAĞLAM, Musa, Sorularla Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru, Anayasa Mahkemesi Yayınları, Ankara, 2014.
• EKİNCİ, Hüseyin “Kabul Edilebilirlik Kriterleri”, Bireysel Başvuru, İnceleme Usulü ve Kabul Edilebilirlik Kriterleri, (Editör: Musa SAĞLAM), Şen Matbaa, Ankara, 2013, (“Kriterler”), (Sayfa 109-161).
• EKİNCİ, Hüseyin, “Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvurularda Bir Kabul Edilebilirlik Koşulu Olarak “Başvuru Yollarının Tüketilmesi” Sorunu”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Y: 3, S. 11, Ankara, 2012, (Sayfa 1-21).
• ER, Selami, “Bireysel Başvuru İncelemesinde Mülkiyet Hakkı”, İnsan Onuru İçin Anayasa Mahkemesinde 25 Yıl, Haşim KILIÇ’a Armağan, (Editörler: Ali Rıza ÇOBAN/Serdar GÜLENER/Musa SAĞLAM/Hüseyin EKİNCİ), C. 2, Ankara, 2015, (Sayfa 1427-1485). GÖZÜBÜYÜK, A. Şeref/TAN, Turgut, İdare Hukuku-İdari Yargılama Hukuku, C. 2, 5. Bası, Turhan Kitapevi, Ankara, 2012.
• GÖZTEPE, Ece, “Türkiye’de Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru Hakkının (Anayasa Şikâyeti) 6216 Sayılı Kanun Kapsamında Değerlendirilmesi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, S. 95, Ankara, 2011, (Sayfa 13-40).
• Kabul Edilebilirlik Kriterleri, (Editör: Musa SAĞLAM/Hasan Tuna GÖKSU), Anayasa Mahkemesi Yayınları, Ankara, 2014.
• KURU, Baki, Hukuk Muhakemeleri Usulü, Demir Demir Yayıncılık, C. 1, İstanbul, 2001.
• ONAR, Sıddık Sami, İdare Hukukunun Umumi Esasları, C. 1, 3. Bası, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul, 1966.
• ÖZBEY, Özcan, Türk Hukukunda Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Hakkı, Adalet Yayınevi, Genişletilmiş 2. Baskı, Ankara, 2013, (“Bireysel Başvuru”).
• ÖZBEY, Özcan, “Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvurularda Kabul Edilmezlik Nedenleri”, Türkiye'de Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru (Anayasa Şikâyeti), (Editör: Sevtap YOKUŞ), Seçkin Yayıncılık, Ocak 2014, Ankara, (“Anayasa Şikayeti”), (Sayfa 185-227).
• RESULOĞLU, Mustafa, Uyuşmazlık Mahkemesi ve Görev ile Hüküm Uyuşmazlıkları, TODAİE, Yayımlanmamış Uzmanlık Tezi, Ankara, 1988.
• SAĞLAM, Musa/EKİNCİ, Hüseyin, 66 Soruda Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru, Şen Matbaası, Ankara, 2012.
• ŞEN, Murat, “Başvuru Yollarının Tüketilmesi Kuralı”, Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Usulü ve Kabul Edilebilirlik Kriterleri, (Editörler: Hüseyin TURAN/Recep KAPLAN), Anayasa Mahkemesi Yayınları, Ankara, 2015, (Sayfa 85-146).
• TERCAN, Erdal, “Hüküm Uyuşmazlığında Uyuşmazlık Mahkemesince Esas Hakkında Yeni Bir Karar Verilmesi”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi 70. Yıl Armağanı, S. 5, Ankara, 2015, (“Esas Hakkında”), (Sayfa 783-825).
• TERCAN, Erdal, Farklı Yargı Kollarına Mensup Mahkemeler Arasındaki Hüküm Uyuşmazlığı, Uyuşmazlık Mahkemesi Yayınları, Ankara, 2014.
• TÜRMEN, Rıza, “İnsan Hakları Sözleşmesi Sisteminde İç Hukuk Yollarının Tüketilmesi”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Prof. Dr. Sahir ERMAN’a Armağan, No: 8, İstanbul, 1999, (Sayfa 775-792).
• ÜNAL, Recep, Bireysel Başvuru Çerçevesinde İfade Özgürlüğü, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Kırıkkale, 2014.
• YENİSEY, Feridun/NUHOĞLU, Ayşe, Ceza Muhakemesi Hukuku Ders Kitabı, Bahçeşehir Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2014.
• YEŞİL, Ufuk, Türk Yargı Sisteminde Görev ve Hüküm Uyuşmazlıklarının Çözüm Usulü, Uyuşmazlık Mahkemesi Yayınları, Ankara, 2016.
• YİĞİT, Birgül, “Oluşumu, Görev Alanı ve Başvuru Yolları ile Uyuşmazlık Mahkemesi’nin Temel Yapısına Genel Bir Bakış”, Uyuşmazlık Mahkemesinin Kuruluşunun 70. Yılı Uluslararası Sempozyumu, (Editör: Ufuk YEŞİL), Uyuşmazlık Mahkemesi Yayınları, Ankara, 2015, (Sayfa 197-238).