6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu'na Göre Ticari Defterler

Yıl 2012, Cilt: 3 Sayı: 1, 257 - 294, 13.07.2016

Nihat Taşdelen

Öz

Çalışmamızda Yeni Türk Ticaret Kanunu’na göre ticari defterler incelenmektedir. Ticari defter tutma yükümlülüğü; tacirler, vergi açısından Devlet ve alacaklılar bakımından önem taşımaktadır. Ticari defterler Türk Ticaret Kanunu, Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile İcra ve İflas Kanunu’nda düzenlenmiş olup çalışmamızda bu defterlerin neler olduğu, kimlerin tutmakla yükümlü olduğu, nasıl tutulacağı, nasıl saklanacağı ve ispat gücü konularına değinilecektir. Ticari defterler Türk Ticaret Kanunu’nda öngörülmüş olmakla birlikte bu defterlerin içeriği ve kayıt zamanı gibi konularda Vergi Usul Kanunu’na atıfta bulunulmuştur. Ayrıca bu defterlerin tutulması Türk Ticaret Kanunu’nun 64, 65 ve 88. Maddelerinde düzenlenmiştir. Ticari defter tutma yükümlülüğü tacirler, tacir sayılanlar ve tacir gibi sorumlu tutulanlar bakımından öngörülmüş bir yükümlülüktür. Bu yükümlülük söz konusu sıfatların kazanılmasıyla başlayıp ticaret sicilinden terkin ile son bulmaktadır. Ticari defterler açılış onayına tabidir. Bu onay noter tarafından verilir. Şirketler bakımından bu onayın ticaret sicili müdürü tarafından da verilebilmesi mümkündür. Ticari defterlerin son kaydın yapıldığı takvim yılının bitiminden itibaren 10 yıl süreyle saklanması gerekmektedir. Bu defterlerin ziyaı halinde mahkemeden zayi belgesi alınması gerekmektedir. Ayrıca bu defterler HMK 222. maddesi hükmüne göre “takdiri delil” niteliğini haizdir

Anahtar Kelimeler

Ticari Defterler, Ticari Defterlerin Onayı, Ticari Defterlerin İspat Gücü ve Delil Niteliği

According to Turkish Commercial Code Numbered 6102 Commercial Books

Öz

In this study, commercial books are examined according to New Turkish Commercial Code. It is important to keep this records for merchants, tax terms for the State and creditors. Commercial books are important for Turkish Commercial Code, Turkish Code of Civil Procedure and Code of Execution and Bankruptcy. Because of this importance; questions such as which books these are, who has to keep these records, how to keep these records, how these books must be registered, how to hide these books and conclusive force of these books are tried to be explained in this study. Commercial books are prescribed by Turkish Commercial Code. In terms of issues like comprehension and register time of these books, Code of Tax Procedure has to be included by reference. Also rules for keeping these books are organized by Turkish Commercial Code in the articles 64, 65 and 88. It is an obligation to keep commercial books for merchants, for those assumed to be merchants and for those responsible like merchants. This obligation starts with gaining these functions and ends with cancellation from commercial register. Commercial books needs openning confirmation. This confirmation is given by public notary. For companies, this confirmation may be given by commercial register manager at the beginning. These books have to be kept for 10 years since the ending of last record of calender year. If these books are lost, notice of loss must be taken from the court. Evidentary of commercial books is organized by Turkish Code of Civil Procedure in the article 222 –not by Turkish Commercial Code- and accepted as an appraisal evidence

Anahtar Kelimeler

Commercial Books, Confirmation of Commercial Books, Conclusive Force and Evidentary of Commercial Books

Kaynakça

• Arkan, Sabih: Ticari İşletme Hukuku, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununa Göre Hazırlanmış Onbeşinci Baskı, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayını, Ankara 2011(Ticari İşletme I)
• Arkan, Sabih: Ticari İşletme Hukuku, Gözden Geçirilmiş 8. Baskıdan 9. Tıpkı Basım, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayını, Ankara 2005 (Ticari İşletme II).
• Arseven, Haydar: “Yeni Ticaret Kanunumuzun Getirdiği Yenilikler, Ticari Defterler”, İktisat ve Maliye Dergisi, C. III, Sayı 9, Aralık 1956, (s. 373-380).
• Arslanlı, Halil: Kara Ticaret Hukuku Dersleri Umumi Hükümler, 3. Bası, Fakülteler Matbaası, İstanbul 1960.
• Bahtiyar, Mehmet: Ticari İşletme Hukuku, 12. Bası, Beta Basım Yayım A.ş., İstanbul 2012.
• Başbuğ, İrfan/ Erdem Ercüment: Ticari İşletme Hukuku, Ders Notları, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayını, Ankara 1993.
• Başbuğoğlu, Tarık: Uygulamalı Türk Ticaret Kanunu Açıklamalar- İçtihatlar, 1. Cilt, Yetkin Basım, Yayım ve Dağıtım A.Ş., Ankara 1988.
• Berzek, Ayşe Nur: Ticaret Hukukunun Genel İlkeleri, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul 2004.
• Bilgili, Fatih/Demirkapı, Ertan: Ticaret Hukuku Derslari, Dora Basım Yayın, Bursa 2012.
• Budak, Ali Cem, “Ticari Defterlerle İspat Usulü Kaldırılmamalıdır” Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt II, Sayı: 1 Yıl. 2005, (s. 511-521).
• Bülow Peter, Handelsrecht, 6. Auflage, C.E. Müller Verlag 2009. Çeker, Mustafa: 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununa Göre Ticret Hukuku, Karahan Kitabevi, Adana 2011.
• Doğanay, İsmail: “Türk Ticaret Kanununun, Ticari Defterlerle İlgili Hükümleri Üzerinde Bir İnceleme”, Batıder, Cilt VI, 1971, (s. 1-39).
• Doğanay, İsmail: Türk Ticaret Kanunu Şerhi, Birinci Cilt-Madde 1-149, 4. Bası, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul 2004.
• Domaniç, Hayri: Ticaret Hukukunun Genel Esasları, 4. Bası, Temel Yayın –Dağıtım, İstanbul 1988.
• Domaniç, Hayri: Türk Ticaret Kanunu Şerhi, C. I, Temel Yayınları, İstanbul 1988.
• Eriş, Gönen: Açıklamalı- İçtihatlı Türk Ticaret Kanunu, Ticari İşletme ve Şirketler, Cilt 1, 3. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2004.
• Gençtürk, Muharrem: Ticari Defterlerin Delil Niteliği, Yaylım Yayıncılık, İstanbul 1997.
• İmregün, Oğuz: Ticaret Hukukunun Genel İlkeleri, Yasa Yayınları, İstanbul 1989.
• Kendigelen, Abuzer: Yeni Türk Ticaret Kanunu, Değişiklikler, Yenilikler ve İlk Tespitler, XII Levha Yayıncılık A.Ş, İstanbul 2011.
• Karahan, Sami: Ticari İlşetme Hukuku, Güncellenmiş 20. Baskı, Mimoza Basım Yayım ve Dağıtım Ltd. Şti. , Konya 2011.
• Karayalçın, Yaşar: Muhasebe Hukuku, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara 1988.
• Karayalçın, Yaşar: Ticaret Hukuku Dersleri I. Giriş-Ticari İşletme, İkinci Baskı, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü, Ankara 1960.
• Kayar, İsmail: “TTK Tasarısının Ticaret Sicili, Ticari Defterler ve Cari Hesap Hükümlerinin Değerlendirilmesi”, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt II, Sayı: 1 Yıl. 2005, (s. 353-381).
• Kutadgu, Mükip Cevdet: “Yeni Ticaret Kanununa Göre Tüccarın Defter Tutma Mükellefiyeti” İktisat ve Maliye Dergisi, C. IX, Sy. 9, Aralık 1957, (384-398).
• Mimaroğlu, Sait Kemal: Ticaret Hukuk Birinci Cilt İşletme Hukuku, Üçüncü Baskı, Sevinç Matbaası, Ankara 1978.
• Moroğlu, Erdoğan: Türk Ticaret Kanunu ile Yürürlük ve Uygulama Kanunu Tasarıları Değerlendirme ve Öneriler, Genişletilmiş 6. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2009.
• Moroğlu, Erdoğan/ Kendigelen, Abuzer: Notlu Türk Ticaret Kanunu ve İlgili Mevzuat, 8. Bası, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş., İstanbul 2004.
• Ortan, Necip: “Türk Ticaret Kanunu Tasarısı’nın Ticari İşletme Hukukuna İlişkin Hükümlerinin Değerlendirilmesi”, Hukuki Perspektifler Dergisi, Sy. 4, Ağustos 2005, (s. 20-24).
• Pekcanıtez, Hakan/Taş Kormaz, Hülya/Meriç, Nedim: Gerekçeli Hukuk Muhakemeleri Kanunu, Yetkin Basım Yayım ve Dağıtım A.Ş. , Ankara 2011.
• Poroy, Reha: Ticari İşletme Hukuku, 7. Bası, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş. , İstanbul 1995, s. 153.
• Şua, İbrahim Halil: “Türk Ticaret Kanunu Tasarısına Göre Ticari Defterlere Getirilen Yenilikler ve Değerlendirilmesi”, Adalet Dergisi, Sy. 27, Ocak 2007 (s. 237-243).
• Taşdelen Nihat: “Ticari Defterlerin Tasdiki” (Prof Dr. Hüseyin Ülgen’e Armağan, Cilt: I, Vedat Kitapçılık, İstanbul-2007, (s. 59-78).
• Tekil, Fahiman: Ticari İşletme Hukuku, Tekil Muşavirlik ve Yayıncılık Ltd. Şti. , İstanbul 1990.
• Ülgen, Hüseyin (Teoman, Ömer/ Helvacı, Mehmet/ Kendigelen, Abuzer/ Kaya, Arslan/ Nomer Ertan, N. Füsun): Ticari İşletme Hukuku, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2008.
• Ülgen, Hüseyin: “Ticari Defterlerle İspat”, Batıder, Ocak 1967, Cilt IV, Sy. 1, (s. 86-103).
• Wörlen, Rainer: Handelsrecht mit Gesellschaftsrecht, 10. Auflage, Carl Heymans Verlag 2010.