BANKACILIK KANUNU KAPSAMINDA BANKA YÖNETİCİLERİNİN ŞAHSİ SORUMLULUKLARI

Yıl 2017, Cilt: 8 Sayı: 1, 255 - 286, 30.06.2017

Sefer Oğuz

https://doi.org/10.21492/inuhfd.316621

Cited By: 3

Öz

Türk Hukukuna göre bankaların anonim şirket şeklinde
kurulması mecburidir (BankK m. 7, f. I-a.). Yönetici ibaresiyle ifade edilen;
bankanın yönetim kurulu üyeleri, denetim komitesi, kredi komitesinin başkan ve
üyeleri, genel müdür, genel müdür yardımcıları ve genel müdür yardımcıları ile
birlikte imzaya yetkili banka çalışanlarıdır. Banka yöneticilerinin bankacılık
faaliyetinden doğan sorumluluklarının kanunla düzenlenmesi azami önem
taşımaktadır. Banka yöneticilerinin bankacılık faaliyetinden doğan
sorumlulukları iki kaynakta düzenlenmiştir. Bu kaynaklardan ilki, Bankacılık
Kanununun (BankK) münhasıran 110. maddesidir. Bu maddeye göre; Yöneticilerin
kanuna aykırı karar ve işlemleri sebebi ile bankanın Tasarruf Mevduatı Sigorta
Fonu’na (Fon) devredilmesi veya banka faaliyet izninin kaldırılması
durumlarında, yöneticiye, verdiği zararla sınırlı olmak üzere şahsi sorumluluk
yüklenip, ayrıca yöneticinin iflasına karar verilebilir. Yöneticilerin
sorumluluklarını düzenleyen ikinci kaynak ise; Türk Ticaret Kanununun (TTK) 553
ve devamı hükümleridir. Bu hükümlerden TTK m. 557’de yeni bir prensip olarak
Kanuna getirilen farklılaştırılmış teselsül sorumluluğu düzenlenmektedir. Bu
prensip ile yöneticiye, şahsi indirime ilişkin itiraz sebeplerini, ortaklık,
ortaklık paydaşları ve alacaklılara karşı ileri sürme hakkı tanınmıştır. Bu iki
hükmü uygularken dikkatli analiz yapılmalı ve banka yöneticilerin sorumluluk
sınırları dikkatli çizilmelidir. Bu makalede BankK m. 110’da düzenlenen,
zararla sınırlı şahsi sorumluluk ve buna bağlı iflas ile TTK m. 557’de
düzenlenen farklılaştırılmış teselsül arasındaki ilişki ortaya konmaya
çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

banka yöneticilerinin sorumluluğu, kanuna aykırı karar ve işlem, farklılaştırılmış teselsül, şahsi iflas, verilen zararla sınırlı sorumluluk

PERSONAL RESPONSIBILITIES OF BANK DIRECTORS IN SCOPE OF TURKISH BANKING LAW

Öz

According to Turkish Law, a bank must be established
as a joint stock company art. 7, a of Banking Act (BA). The term “director”
refers to members of banks’ board of directors, audit committee, credit
committee chairmen and members, general manager, deputy general managers and
officials that have a signing authority on behalf of the bank. It is crucial to
regulate bank directors’ legal liabilities, which arise from banking operation.
he liability of bank managers arise from banking operation have been regulated
in two legal source. First of those sources is exclusively art. 110 of BA.
According to said article; in case of banks directors’ illegal decisions and operations
causing the bank to be transferred to Savings Deposit Insurance Fund (Fund) or
the cancellation of the operating license of the bank the directors could be
held liable, limited to the damaged caused to the bank and could be declared
bankrupt. Second of those sources is Turkish Commercial Law (TCC) art. 553 and
so on. With TCC art. 557) differentiated solidarity is brought to the Law as a
new principle which finds application area in joint stock companies’. This principle,
gives directors the right to use personal reduction causes against the company,
shareholders and creditors. The application of these two norms should carefully
be analyzed and the borders of bank directors’ legal liabilities should fairly
be drawn. In this study, the relationship between differentiated solidarity
bankrupt regulated by TCC art. 557 and differentiated solidarity and personal
bankrupt cause of responsibility limited by the damage caused regulated by BA
art. 110 shall be tried to put forward. 

Anahtar Kelimeler

liability of bank director, illegal decisions and operations, differentiated solidarity, personal bankruptcy, responsibility limited by the damage caused

Kaynakça

• Akdağ-Güney, Necla; Bankalar Kanunu’na göre Yönetim Kurulu Üyelerinin Verdikleri Zararla Sınırlı Şahsi Sorumluluklarının İsviçre Borçlar Kanunu Art. 759’da Yer Alan Farklılaştırılmış Teselsül Düzenlemesi İle Karşılaştırılması, Prof. Dr. Hüseyin Ülgen’e Armağan, İstanbul, 2007, s. 1207-1240
• Akdağ-Güney, Necla; Anonim Şirket Yönetim Kurulu, Genişletilip Güncelleştirilmiş 2. Baskı, İstanbul 2016.
• Alıcı, Yaşar; Bankacılık Kanunu Şerhi, İstanbul 2007.
• Ayoğlu, Tolga; Bankalar Hukukunda Mali Yapının Bozulması Kavramı ve Mali Yapısı Bozulan Bankaların Temettü Avansı Müessesesinden Yararlanma İmkanı, Prof. Dr. Ömer Teoman’a 55. Yaş Günü Armağanı, C. I, İstanbul, 2002, s. 69-98. Bauen, Marc/Venturi, Silvio; Swiss Board of Directors, Geneve 2009.
• Bilge, M. Emin; Bankalar Kanununun 14. Maddesine Göre Bankalar Hakkında Tedbir Alınmasını Gerektiren Durumlar ve Öngörülen Tedbirler, Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, C. IV, S. 1-2, 2000, s.379-412.
• Bilgili, Fatih/ Demirkapı, Ertan; Şirketler Hukuku Dersleri, 5. Bası, Bursa 2017.
• Bozkurt Yaşar, Sevgi; Anonim Şirketlerde İşadamı Kararı İlkesinin (Business Judgement Rule) Uygulaması, İstanbul 2015.
• Çamoğlu, Ersin; Anonim Ortaklık Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu, 2. Bası, İstanbul, 2007
• Çamoğlu, Ersin; Banka Yönetim Kurulu Üyelerinin İflasının Koşulları, Batider, C. XXVII, S. 1, Mart 2011, s. 5-17
• Çamoğlu, Ersin; Yeni Türk Ticaret Kanunu’nda Anonim Ortaklık Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğu, Prof. Dr. Şener Akyol’a Armağan, İstanbul, 2011, s.407-417,
• Doğanay, İsmail; Anonim Ortaklıklarda Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumlulukları, Batider, C. XVII, S. 3, Haziran 1994, s. 57-65.
• Doğan, Beşir Fatih; Anonim Şirket Yönetim Kurulunun Organizasyonu ve Yönetim Yetkisinin Devri, 2. Baskı, İstanbul 2011. Doğrusöz, Hanife; Banka Yöneticilerinin ve Hakim Ortakların Şahsi Sorumluluğu, İstanbul, 2010.
• Geiger, Cristophe; Trade Marks and Freedom of Expression- Proportionality of Criticism, ICC International Review of Intellectual Property and Competition Law, Vol. 38, Issue.3, 2007, s. 318
• Göktürk, Kürşat; Banka Yönetici ve Ortaklarının Hukuki Sorumluluğu Özellikle Şahsi İflas Kapsamında Sorumluluk, Ankara 2013.
• Göktürk, Kürşat, Can, Mehmet Çelebi; Farklılaştırılmış Teselsülün-Özellikle-Dış İlişki Bakımından Anlamı ve Bankacılık Kanununun Şahsi İflas Sorumluluğu İle Karşılaştırılması, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 2, S. 2, 2011, s. 248-283.
• Hacımahmutoğlu, Sibel, Anonim Ortaklığın Yönetim Kurulu Üyelerinin Özen Yükümlülüğü: Fonksiyonel Bir Yaklaşım, Batider, C.XXXI, S.3, Eylül 2015, s. 23-56.
• Helvacı, Mehmet; Anonim Ortaklıkta Yönetim Kurulu Üyesinin Hukuki Sorumluluğu, 2. Bası, İstanbul 2001
• Helvacı, Mehmet; Anonim Ortaklıkta Yönetim Kurulu Üyesinin Hukuki Sorumluluğunun Müteselsil Olmasının Anlamı ve İsviçre Borçlar Kanunu 759. maddesi ile Getirilen Müteselsil Sorumluluğun Anlamının Tanıtılması, Prof. Dr. Hayri Domaniç’e 80. Yaş günü Armağanı, C.I, İstanbul, 2001, s. 219-232
• Helvacı, Mehmet; Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuki Sorumluluğunda Farklılaştırılmış Teselsül, Prof. Dr. Oğuz İmregün’e Saygı Sempozyumu, 26 Ekim 2013, GÜHFD, 2013/2, s. 85-96
• Yasaman, Hamdi; Yönetim Kurulu Üyelerine Karşı Açılabilecek Sorumluluk Davaları, Prof. Dr. Oğuz İmregün’e Saygı Sempozyumu, 26 Ekim 2013, GÜHFD, 2013/2, s. 97-112.
• Kaneti, Selim; Bankaların Yönetim Kurulu Üyelerinin Hukuksal Sorumluluğu, İBD, C. 58, S. 4-5- 6, 1984, s. 187-193. Kaplan, İbrahim; Banka İdare Meclisi Üyelerinin ve Müdürlerinin Hukuki Sorumluluğu, Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu XI, Bildiriler- Tartışmalar, 13-14 Mayıs 1994, s. 119-161.
• Kendigelen, Abuzer, Türk Ticaret Kanunu Değişiklikler, Yenilikler ve İlk Tespitler, Güncellenmiş 2. Baskıdan 3. (Tıpkı) Bası, İstanbul 2016.
• Kırca, İsmail; Anonim Şirket Yönetim Kurulu Kararlarında, Takdir Yetkisi-Özen Borcu, Batider, C. XXII, S. 3, Haziran, 2004, s. 85-96
• Kırca, İsmail; İbra Kararının Geri Alınması ve Bankacılık Kanunu’nun 133. Maddesi Uyarınca Açılacak Sorumluluk Davalarında İbranın İptali ve Zamanaşımı, Batider, C. XXIII, S. 3, 2006, s. 33-54
• Kuru, Baki; Türk Hukukunda İflasa Tabi Olan Şahıslar, II. Ticaret ve Banka Hukuku Haftası, 10-18 Mayıs 1961, Ankara, 1962, s. 585-620.
• Öztan, Bilge; Medeni Hukuk Tüzel Kişilerinde Organ Kavramı ve Organın Fillerinden Doğan Sorumluluk, Ankara 1970.
• Pozen. C, Robert; The Case for Professional Boards, Harvard Busines Review, December 2010, s. 51-58.
• Poroy, Reha/Tekinalp, Ünal/Çamoğlu, Ersin; Ortaklıklar Hukuku, Cilt I, Yeniden Yazılmış 13. Bası, İstanbul 2014.
• Pulaşlı, Hasan; Şirketler Hukuku Şerhi, C. I, 2. Bası, Ankara 2014.
• Reisoğlu, Seza; Bankacılık Kanunu Şerhi, Madde 73-171, Cilt II, Ankara 2007.
• Tekinalp, Ünal; Banka Hukukunun Esasları, İstanbul, 2009
• Tekinalp, Ünal; Fon’daki Bankanın Hukuku, İstanbul, 2003 . Üçışık, Güzin/Çelik, Aydın; Anonim Ortaklıklar Hukuku, C. I, Ankara 2013.
• Yıldırım, M. Kamil; Bankacılık Kanunu Gereğince Açılan Şahsi Sorumluluk Davasında İspat Yükü Kuralı Hakkında Düşünceler, Prof. Dr. Haluk Konuralp Anısına Armağan, C. I, Ankara 2009, s.1297-1315.