CEZA YARGILAMASINDA MAĞDURUN BEYANI VE DELİL DEĞERİ

Yıl 2017, Cilt: 8 Sayı: 2, 573 - 602, 31.12.2017

Ahmet Bozdağ , Kader Sarıusta

https://doi.org/10.21492/inuhfd.328331

Cited By: 2

Öz

Ceza muhakemesi hukukumuzda,
serbest delil ve serbest değerlendirme sistemleri benimsenmiştir. Bu nedenle
hukuka uygun olarak elde edilmiş her türlü delilin ispat unsuru olarak
değerlendirilebilmesi ve hâkimin vicdani kanaatini etkilemesi mümkündür. Bu
bağlamda ceza muhakemesinde maddi gerçeğin ispatı amacıyla en çok kullanılan
araçlardan biri de mağdur beyanıdır. Ancak mağdurun, uyuşmazlığın tarafı
olması, yemin etme yükümlülüğünün bulunmaması, sanığa karşı kin ve öfke duyması
gibi nedenlerle tarafsız davranması ve doğruyu söylemesi ihtimali oldukça
zayıftır. Özellikle de tek delilin mağdurun beyanı olduğu suçlara ilişkin ceza
yargılamalarında, mahkeme hangi sebeplerle mağdurun beyanının güvenilir
olduğunu ve sanığın beyanın üstün tuttuğunu somut ve inandırıcı gerekçelerle
denetime olanak verecek açıklamalıdır. Ceza muhakemesi hukukunda mağdur beyanının
sanık beyanından bir üstünlüğü bulunmamaktadır. Bu nedenlerle, mağdur beyanının
tek başına mahkûmiyet kararına esas alınması şüpheden sanık yararlanır ilkesine
açıkça aykırı olacaktır.

Bu çalışmada, ceza muhakemesi
kapsamında mağdur beyanının delil niteliği ve ispata etkisi üzerinde durularak,
maddi gerçeğe ulaşılmaya çalışılırken hem mağdur haklarının tam olarak
korunması hem de sanığın masumiyet hakkının korunmasında ölçü kurallar
belirlenmeye çalışılmıştır. 

Anahtar Kelimeler

Mağdur, mağdur beyanı, delil, ispat, hüküm

VICTIM’S TESTIMONY AND EVIDENCE VALUE IN CRIMINAL PROCEDURE LAW

Öz

In our criminal procedure law,
free evidence and free evaluation systems have been adopted. For this reason,
it is possible that any evidence obtained in accordance with the law can be
regarded as proof and affect the judge's conscientious conviction. In this
context, one of the most used tools for criminal proceedings is the victim
testimony. However, chance that the victim may tell the truth and be neutral is
too slight for he reasons such as his being part of the conflict, having the
responsibility to swear, his hatred and grudge against the suspect. Especially
in criminal proceedings for offenses where the only evidence is the testimony
of the victim, the court must demonstrate by what means that the victim's
statement is reliable and that the hypothesis is superior to the statement,
allowing for concrete and convincing justification. In the criminal procedure
law, victim testimony does not have any advantage over the defendant's
testimony. For these reasons, the victim testimony alone is the basis for
conviction that will be clearly contrary to the principle of defendant benefit
from doubt.

In this study, it was tried to be
determined some standard rules not only for protecting the rights of the victim
implicitly but also for protecting the presumption of innocence of the suspect
while the effect of the suspect’s statement on evidence and probative force was
put emphasis on and material fact was tried to be reached.

Anahtar Kelimeler

Victim, victim testimony, evidence, proof, verdict

Kaynakça

• AKDEMİR, Süleyman: Ceza Hukukunda Mağdurun Korunması, 1. Baskı, Akevler Akdeniz Bilimsel Araştırma Merkezi Yayınları, İzmir 1988.
• ARTUK, Mehmet Emin / GÖKCEN, Ahmet / YENİDÜNYA, A. Caner: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 8. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2014.
• BAYRAKTAR, Bülent: “Muhakemelerde Delillerin Önemi”, Sosyal Bilimler Dergisi, 2011(25).
• BİRTEK, Fatih: Ceza Muhakemesinde Delil ve İspat, 1. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2016.
• CENTEL, Nur / ZAFER, Hamide: Ceza Muhakemesi Hukuku, 12. Baskı, Beta Basım, İstanbul 2015.
• CENTEL, Nur / ZAFER, Hamide: Ceza Muhakemesi Hukuku, 9. Baskı, Beta Basım, İstanbul 2012.
• FEYZİOĞLU, Metin: “Suçsuzluk Karinesi: Kavram Hakkında Genel Bilgiler ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1999/48 (1-4).
• FISHER, Barry A. J.: Techniques of Crime Scene Investigation, CRC Press, 2004, www.murdercube.com (07.03.2017).
• GÜNGÖR, Devrim: “Ceza Muhakemesinde Tanık Beyanının Delil Değeri Üzerine Bazı Tespit ve Değerlendirmeler”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2015(2).
• KARABULUT, Ferhat / KARAPAZARLIOĞLU, Ersin / TOSUN, Hamza: “Ceza Muhakemesinde Delil Kavramı ve Kovuşturma Sürecinde Hâkimlerin Delil Algısı”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2015(120).
• KIRBAŞ CANİKOĞLU, Seher: “Kadının Beyanı Esastır”: Çok Bilinmeyenli Bir Denklem”, Ankara Barosu Dergisi, 2015(4).
• KORKUSUZ, Gülşah: “Cinsel Saldırı Suçu”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 2013(1).
• KUNTER, Nurullah / YENİSEY, Feridun: Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, 12. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul 2002.
• KUNTER, Nurullah / YENİSEY, Feridun / NUHOĞLU, Ayşe: Muhakeme Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, 18. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul 2010.
• ÖZTÜRK, Bahri vd.: Ceza Muhakemesi Hukuku, 5. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara 2013.
• ROXIN, Claus: “İspat Hukukunun Esasları”, (Çev. ÜNVER, Yener), İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2005(8).
• ŞEN, Ersan: Yeni Türk Ceza Kanunu Yorumu, 1. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2006.
• TOROSLU, Nevzat / FEYZİOĞLU, Metin: Ceza Muhakemesi Hukuku 15. Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara 2016.
• TROCME, Nico / BALA, Nicholas: “False Allegations of Abuse and Neglect When Parents Separate”, Chil Abuse ang Neglect, 2005 (29), s.1333-1345, www.researcgate.net (18.03.2017).
• TURANLI, Asiye M.: Ceza Hukukunda Mağdur ve Mağdurun Korunması, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul 2012.
• ÜNVER, Yener: “Ceza Muhakemesinde İspat ve Uygulamamız”, Ceza Hukuku Dergisi, 2006(2).
• ÜNVER, Yener / HAKERİ, Hakan: Ceza Muhakemesi Hukuku, 9. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2014.
• YENİSEY, Feridun / NUHOĞLU, Ayşe: Ceza Muhakemesi Hukuku, Bahçeşehir Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2014.
• YILDIZ, Ali Kemal: Ceza Muhakemesinde İspat ve Delillerin Değerlendirilmesi, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2002.
• YILMAZ, Ejder: Hukuk Sözlüğü, 7. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2002.
• YÜCEL, Mustafa T.: Türk Ceza Siyaseti ve Kriminolojisi, 4. Baskı, Türkiye Barolar Birliği Yayınları, Ankara 2007.