DOES VIOLATION OF THE OBLIGATION BAN TO COMPANY GRANT THE RIGHT TO COMPANY DEBTORS TO DEMAND INFORMATİON FROM THE JOINT STOCK COMPANY?

Yıl 2017, Cilt: 8 Sayı: 2, 479 - 492, 31.12.2017

Ozan Can

https://doi.org/10.21492/inuhfd.357370

Öz

In joint stock companies, the right to
demand information for the shareholders and executive board members has been
adjudicated in detail. However, regarding the right for the company debtors to
demand information, lawmakers are keeping quiet. Turkish Commercial Code
Article 395 Clause 2 has granted a significant right for the company debtors
for the first time in Turkish Law. According to this, non-shareholding
executive board members and the non-shareholding relatives of the executive
board members, as described in Article 393, cannot become indebted to the
company in cash. For these people, the company cannot provide bail, warranty,
and security, cannot commit liability, and cannot assume their debts. In case
of the contrary, company debtors may directly pursue proceedings against these
people for the sum indebted to the company, over the sum undertaken by the
company. For the company debtor to avail of the opportunity provided by this
article, in other words, to directly pursue the company borrowers, he needs to
know who has borrowed from the company in violation to article 395 and how much
has been borrowed. In case the debtor does not possess this information, it
will not be possible for him to avail of the direct pursue authorization. In
this study, we will be examining whether Article 395 clause 2 provides the
company debtor with a right to demand information and if it does not, whether
it is possible to be granted with such a right.  

Anahtar Kelimeler

Ban on borrowing from the company, company debtors, direct pursue the right of the company debtor, company debtor’s right to demand information, transferring of the receivable.

ŞİRKETE BORÇLANMA YASAĞININ İHLÂLİ, ŞİRKET ALACAKLILARINA ANONİM ŞİRKETTEN BİLGİ ALMA HAKKI BAHŞEDER Mİ?

Öz

        Anonim
şirketlerde pay sahiplerinin ve yönetim kurulu üyelerinin bilgi alma hakkı
ayrıntılı olarak hükme bağlanmıştır. Buna karşın şirket alacaklılarının bilgi
alma hakkı hususunda kanun koyucu suskundur. TTK’nin 395. maddesinin 2. fıkrası
Türk hukukunda ilk defa şirket alacaklılarına önemli bir hak bahşetmiştir. Buna
göre, pay sahibi olmayan yönetim kurulu üyeleri ile yönetim kurulu üyelerinin
pay sahibi olmayan 393. maddede sayılan yakınları şirkete nakit borçlanamaz. Bu
kişiler için şirket, kefalet, garanti ve teminat veremez, sorumluluk
yüklenemez, bunların borçlarını devralamaz. Aksine bir davranış hâlinde şirkete
borçlanılan tutar için şirket alacaklıları bu kişileri, şirketin
yükümlendirildiği tutarda şirket borçları için doğrudan takip edebilir. Şirket
alacaklısının bu maddenin verdiği olanaktan yararlanabilmesi yani şirkete
borçlananları doğrudan takip edebilmesi için 395. maddeye aykırı olarak şirkete
borçlananların kim olduğunu ve ne miktarda borçlanıldığını bilmesi gerekir. Eğer
alacaklı, bu bilgilere sahip değilse, doğrudan takip yetkisini kullanması
mümkün olamayacaktır. Çalışmamızda 395. maddenin 2. fıkrasının şirket
alacaklısına bilgi alma hakkı verip vermediği, vermiyorsa da bu tür bir hakkın mümkün
olup olamayacağı incelenecektir.  

Anahtar Kelimeler

Şirkete borçlanma yasağı, şirket alacaklıları, şirket alacaklısının doğrudan takip yetkisi, şirket alacaklısının bilgi alma hakkı, alacağın devri.

Kaynakça

• Akünal, T.: Sorumluluk Hukukunda Sözleşmenin Nisbiliği Prensibinin Aşılması, Yargıtay Dergisi, C. 14, S. 5, Temmuz-1988, s. 222 vd.
• Ayrancı, H.: Sözleşmenin Yüklenilmesi (Devri), Ankara 2003.
• Bağce, D. H. A.: Alacağın Devri Ve Diğer Hukuki Kurumlarla Karşılaştırılması, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2015.
• Bora, S.: Şirkete Borçlanma Yasağı, Ankara 2017.
• Busche, J.: in J. Von Staudingers Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch mit Einführungsgesetz un Nebengesetzen, Berlin 1999.
• Çeker, M.: Şirkete Borçlanma Yasağı, MÜHFD, Özel Sayı, C. 18, S.2, Yıl 2012, s. 666;
• Dayınlarlı, K.: Borçlar Kanunu’na Göre Alacağın Devri, Ankara 1993.
• Engin, B. İ.: Alacağı Temlik Edenin Garanti Sorumluluğu, Ankara 2002.
• Eren, F.: Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, 18. B., Ankara 2015.
• Girsberger, D.: in Basler Kommentar, Obligationenrech, Art. 1-520, (Honsell, Vogt, Wiegand,), 5. Aufl., Basel, Bern, Zürich 2011.
• Hızır, S./Merki, D.: Anonim Şirketlerde Borçlanma Yasağına Aykırılık Teşkil Eden Fiillerin Cezaî Sonuçları, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 2014, C. 63, S. 4, s.779 vd.
• Karahan, S.: Anonim Şirkete Borçlanma Yasağı ve 6335 Sayılı Kanun İle Getirilen Değişikliğin Sonuçları, Yaklaşım Dergisi, Kasım 2012. (http://www.ticaretkanunu.net/makale-24/ Erişim Tarihi: 25.5. 2017)
• Kaya, A.: Amaçsal Yorum, Ankara Barosu Dergisi 2014, S. 4, s. 366 vd.
• Kırca, İ./ Şehirali Çelik, F. H./ Manavgat, Ç.: Anonim Şirketler Hukuku, C. 1, Ankara 2013.
• Özdamar, M./Doğan, İ.: Banka Anonim Şirketi Yönetim Kurulu Üyelerinin Borçlanma Yasağı, Bankacılar Dergisi, 2013; S. 86, s.3 vd.
• Özkorkut, K.: 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu'nda Şirkete Borçlanma Yasağı, Finansal Raporlama ve Bağımsız Denetime İlişkin Değişiklikler, Batider 2012., S. 28/3, s. 45 vd.
• Roth, H. G.: in Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, (hrsg. Wolfang Krüger), 4. Aufl., München 2003.
• Schwenzer, I.: Schweizeriches Obligationenenrecht, Allgemeinerteil, 4. Aufl., Bern 2006.
• Tekinay, S. S./Akman, S./Burcuoğlu, H./Altop, A.: Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, B. 7, İstanbul 1993.
• Tunçomağ, K.: Türk Borçlar Hukuku I, Genel Hükümler, B. 6, İstanbul 1976.
• Von Büren, B.: Schweizerisches Obligationenrecht, Algemeiner Recht, Zürich 1964.
• Westermann, H.P.: in Handkommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch,(hrsg. Harm Peter Westermann/ Klaus Küchenhoff), Münster.