OLAĞANÜSTÜ AFRİKA DAİRELERİ VE HABRE DAVASI

Yıl 2018, Cilt: 9 Sayı: 2, 415 - 440, 29.12.2018

Güçlü Akyürek

https://doi.org/10.21492/inuhfd.447302

Öz

Eski
Çad devlet başkanı Hissein Habré’nin sığındığı Senegal’de yargılanması büyük
hukuksal tartışmalara neden olmuştur. Senegal iç hukukunun böyle bir
yargılamaya izin vermemesi üzerine, Senegal hükümeti Afrika Birliği ile
işbirliği içerisinde eski devlet başkanını yargılamak için Olağanüstü Afrika
Dairelerini kurmuştur. Böylece hem uluslararası hem bölgesel hem de ulusal yönü
olan özel bir mahkeme kurulmuştur. Mahkemeyi kuran Statüde soykırım, insanlığa
karşı suçlar, savaş suçları ve işkence suçları tanımlanmıştır. Çalışmada da
tanımlar, Türk Hukukundaki ve uluslararası hukuktaki tanımlarla
karşılaştırılmıştır. Ayrıca Statüde ceza yargılamasına ilişkin de hükümler
bulunmaktadır ve bunlar da incelenmiştir. Diğer yandan, Olağanüstü Afrika
Daireleri, yalnızca hukuksal tartışmalar açısından değil, uluslararasılaşmış/karma
bir bölgesel ceza mahkemesi olması nedeniyle de incelenmiştir. Çalışmada, hem
Dairelerin oluşumu süreci hem Habré davası hukuksal açıdan ele alınmıştır. Son
olarak Senegal hükümeti ile Afrika Birliği arasında imzalanan antlaşma ile kabul
edilen Statü ve daha sonra savunma haklarının güçlendirilmesi için ek sözleşme
ile kabul edilen ek hükümler, anlama kolaylığı için gayrı resmi olarak Türkçeye
çevrilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Olağanüstü Afrika Daireleri, Habré davası, uluslararası suçlar, uluslararasılaşmış mahkemeler, uluslararasılaşmış mahkemeler

EXTRAORDINARY AFRICAN CHAMBERS AND THE CASE OF HABRE

Öz

       Trial of Hissen Habré, the former President of
Chad, in Senegal where he took refuge, created deep legal discussions. As the
Senegalese domestic law did not allow such a trial, the government of Senegal
established the Extraordinary African Chambers in collaboration with the
African Union in order to judge the former President. Thus, an international
and regional and national tribunal has been constituted. The Statute
establishing this tribunal defines genocide, crimes against humanity, war
crimes and torture. In this study, these definitions are compared with Turkish
Law and international law. Moreover the Statute has also articles concerning
criminal procedural law which are likewise analyzed. On the other hand, the
Extraordinary African Chambers are analyzed not only because of legal
discussions but also because they are an example of internationalized / mixed
regional criminal tribunal. This study deals with process of establishment of the
Chambers and the Case of Habré from a legal point of view. Finally, the Statute
approved by an agreement between the government of Senegal and the African
Union and additional articles approved by an addendum in order to strengthen
defense rights, are unofficially translated into Turkish to facilitate the
understanding.  

Anahtar Kelimeler

Extraordinary African Chambers, the Case of Habré, international crimes, internationalized tribunals, internationalized tribunals

Kaynakça

• BRODY Reed: Bringing a Dictator to Justice: The Case of Hissène Habré, Journal of International Criminal Justice, V.13, Issue 2, 1 May 2015, s.212 https://doi.org/10.1093/jicj/mqv005 (Erişim:27.6.2018)
• CASSESE Antonio / GAETA Paola / BAIG Laurel / FAN Mary / GOSNELL Christopher / WHITING Alex: Cassese’s International Criminal Law, 3rd Ed., Oxford, 2013
• HOGESTOL Sofie A. E.: The Habré judgment at the Extraordinary African Chambers: A singular victory in the fight against impunity, in Nordic Journal of Human Rights, 34:3, 2016, s.148, www.tandfonline.com https://doi.org/10.1080/18918131.2016.1233374 (Erişim:28.6.2018)
• ÖNOK R. Murat: Tarihi Perspektifiyle Uluslararası Ceza Divanı, Ankara, 2003
• TEZCAN Durmuş / ERDEM Mustafa Ruhan / ÖNOK R. Murat: Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, 13. Baskı, Ankara, 2016
• TEZCAN Durmuş / ERDEM Mustafa Ruhan / ÖNOK R. Murat: Uluslararası Ceza Hukuku, 4.Baskı, Ankara, 2017
• WERLE Gerhard – VORMBAUM Moritz (ed.): The African Criminal Court, Dordrecht, 2017
• YENİSEY Feridun / NUHOĞLU Ayşe: Ceza Muhakemesi Hukuku, 5.Baskı, Ankara, 2017
• The Columbia Encyclopedia, Columbia University Press 2017 (Erişim: 25.6.2018)
• http://www.icj-cij.org/files/case-related/144/144-20120720-JUD-01-00-FR.pdf (Erişim: 28.6.2018)
• http://www.courtecowas.org/site2012/pdf_files/decisions/judgements/2013/HISSEIN%20HABRE_c_REPUBLIC_OF_SENEGAL2013.pdf (Erişim: 6.7.2018)
• http://forumchambresafricaines.org/wp-content/uploads/2015/08/Arre%CC%82t_inte%CC%81gral_AppelCAE.pdf (Erişim:4.7.2018)
• https://www.fidh.org/fr (Erişim: 7.5.2018)
• www.hrw.org (Erişim: 7.5.2018)