SİGORTACILIKTA YENİ BİR YAKLAŞIM: KATILIM SİGORTACILIĞI

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 1, 25 - 39, 30.06.2019

Serdar Demirci

https://doi.org/10.21492/inuhfd.489997

Cited By: 4

Öz

İnsanoğlunun sosyo-ekonomik
gelişimine paralel olarak, kendisini güvende hissetme eğilimi, zaman içinde
ekonomik değerleri de kapsar hȃle gelerek tarihsel süreçte farklı isim ve
uygulama biçimleriyle evrimleşen “sigorta” kavramını doğurmuştur. Batıya nazaran
İslam toplumlarındaki görece daha geç gerçekleşen ilerleme ve refah düzeyindeki
artış, sigortacılığa da İslami boyutta yeni bir bakış açısı kazandırmıştır.
Geleneksel sigortacılığın çoğu ilkesinin İslami felsefeyle örtüşmemesi,
sigortacılığı İslami kurallara göre yeniden şekillendirme ihtiyacını
doğurmuştur. Bunun paralelinde klasik sigortanın risk transferi yerine, risk
paylaşım odaklı farklı bir uygulama modeli geliştirilmiştir. Uluslararası
terminolojisiyle takaful, bilhassa körfez ve bazı Güneydoğu Asya ülkelerinde
köklü bir geçmişe sahip olmasına karşın; ülkemizde geçen yıl yayımlanan bir
yönetmelik ile mevzuat alt yapısına kavuşturulmuştur. Bilhassa farklı
hassasiyetleri olan kesimler bakımından, klasik sigorta ürünlerinin ikamesi
niteliğindeki katılım sigortacılığı, uygulama teknikleri ve farklılıkları
nedeniyle potansiyel sigortalılara net bir şekilde anlatılmalı ve kafalardaki
soru işaretleri giderilmelidir. Bu kapsamda çalışmada özetle, tarihsel süreci
ile katılım sigortacılığına ve ülkemizdeki mevcut duruma ışık tutulmaya gayret
edilmiştir.  

Anahtar Kelimeler

Sigorta, Sigortacılık, İslami Sigorta, Tekafül, Katılım Sigortacılığı.

A NEW APPROACH IN INSURANCE: PARTICIPATION INSURANCE

Öz

        In parallel with the socio-economic development of human beings, the tendency to feel secure has also been covered the economic values over time and caused the concept of “insurance” evolving with different forms of names and applications in the historical process. The relatively late increase in developments and welfare in the Islamic societies in comparison to the West has given insurance business a point of Islamic view. Most principle of the conventional insurance does not comply with the Islamic philosophy, thus it is created the need to reshape insurance business according to the Islamic precepts. Accordingly, a different application model focused on risk sharing has been developed, instead of the risk transfer in classical insurance. Although takaful with international terminology has a long history especially in the Gulf States and some Southeast Asian countries; it has been brought to infrastructure with a regulation published last year in our country. Participation insurance as a substitute for classical insurance products, especially for sectors with different sensitivities, must be clearly explained to the potential policyholders due to application techniques and differences and the question marks in the mind must be eliminated. In conclusion, it is tried to provide an insight the participation insurance with its historical process and the current situation in our country in this study

Anahtar Kelimeler

Insurance, Islamic Insurance, Takaful, Participation Insurance.

Kaynakça

• AAOIFI: Faizisiz Bankacılık Standartları, Çev: Mehmet Odabaşı, İshak Emin Aktepe, TKBB Yayın No:2, 2012.
• AKTHER, Uddin: Principles of Islamic Finance, Prohibition of Riba, Gharar and Maysir, Munich Personal RePEc. Archive, INCEIF, Kuala Lumpur, Malaysia, 13 October 2015, (https://mpra.ub.uni-muenchen.de/67711/1/MPRA_paper_67711.pdf).
• ALGHAMDI, Sarah: “The Saudi Tʿawunī Insurance Model: Concerns about Compatibility with Islamic law in Accomodating “Risk”", A thesis submitted in conformity with the requirements for the degree of Master of Laws Faculty of Law University of Toronto, 2013.
• ASHRAF, Mamoon/KORTBAWI, Michael/MRAD, Rima: “Takaful and conventioanl insurance: a comparative overview”, Islamic Finance, London 2014 (137-173).
• ASLAN, Hakan: “Türkiye’de Tekafül (İslami Sigorta) uygulamaları: Problemler ve Çözüm Önerileri”, Uluslararası İslam Ekonomisi ve Finansı Araştırmaları Dergisi,2015, Yıl:1, Cilt:1, Sayı: 1, (93-117).
• AVCI, Mustafa: İslâm’a Göre Sigorta, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 1987.
• BHATTY, Ajmal: “The Growing İmportance Of Takaful İnsurance” Asia Regional Seminar organized by OECD and Bank Negara Malaysia under the sponsorship of the Government of Japan, Kuala Lumpur, 23‐24 Sept. 2010, http://www.oecd.org/finance/insurance/46116115.pdf.
• BİLGİN, Necdet/TANIYICI, Şaban: “Türkiye’de Kooperatif ve Devlet İlişkilerinin Tarihi Gelişimi”, KMU İİBF Dergisi, Yıl:10, Sayı:15, Aralık/2008 (136-159).
• BILLAH, Muhammed Masum: “Islamic Insurance: Its Origins and Development”, Arab Law Quarterly, Volume:13, Issue:4, (386-422).
• BİLMEN, Ömer Nasuhi: Hukuki İslamiye ve İstilahatı Fıkhıyye Kamusu, Bilmen Yayınları, VI, İstanbul 1985.
• BOZER, Ali: Sigorta Hukuku, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Ankara 2007.
• CAN, Ozan: “Ahilik İlkeleri İçerisinde Rekabet Hukukunun Yeri” , 2. Uluslararası Ahilik Sempozyumu, Cilt 1, (s.405-423).
• ÇAĞA, Tahir/KENDER Rayegan: Deniz Ticaret Hukuku, 12. Baskı, İstanbul Eylül 2002.
• ÇEKER, Orhan: “Bir Sigorta Müessesesi Uygulama Projesi”, I. Uluslararası İslâm Ticaret Hukukunun Günümüzdeki Meseleleri Kongresi, Konya 1997, (959-968).
• DALGIN, Nihat: “Kaza, Hayat ve İşsizlik Sigortalarına Yeni Bir Yaklaşım”, I. Uluslararası İslâm Ticaret Hukukunun Günümüzdeki Meseleleri Kongresi, Konya 1997, (878-928).
• DEMİRCİ Serdar: “Sigorta Kooperatifçiliği:Türkiye Uygulaması”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl 2018, Cilt 9, Sayı 1, (387 – 418), (Kooperatif).
• DEMİRCİ Serdar: Sigorta Sözleşmelerinde Sözleşme Öncesi Bilgilendirme Problemi, TSEV Sigorta Araştırmaları Dergisi, Aralık 2010, Sayı 7, (71-87), (Bilgilendirme).
• DOĞAN, Önder: İslami Sermaye Piyasası Araçları - Dünyadaki Büyüklüğü - Türkiye’de Uygulanabilirliği ve Geliştirilmesine Yönelik Öneriler, Sermaye Piyasası Kurulu Yeterlilik Etüdü, Ankara 2011.
• DÖNDÜREN, Hamdi: Delilleriyle Ticaret ve İktisat İlmihali, Erkan Yayınları, İstanbul 1993. FISHER, Omar C./TAYLOR, Dawood: “Prospects for the Evolution of Takaful in the 21st Century”, Proceedings of the Fifth Harvard University Forum on İslamic Finance, İslamic Finance, Dynamics and Development Cambridge, Massachusetts. Center for Middle Eastern Studies, Harvard University, 2000, (s.237-254).
• Global Islamic Finance Report 2016, Islamic Financial Policy, The Dynamics Of Takaful Market, Growth Beyond 2016, http://www.gifr.net/gifr2016/ch_09.pdf.GÜVEL, Enver A./GÜVEL Afitap Ö.: Sigortacılık, Ankara 2002.
• HUSSAIN, Mher Mushtaq/PASHA, Tisman Ahmad: “Conceptual And Operatıonal Dıfferences Between General Takaful And Conventıonal Insurance”, Australian Journal of Business and Management Research Vol.1 No.8 November-2011, (s.23-28).
• KARAMAN, Hayrettin: “İslamda Sigortanın Haram Olduğu Görüşüne Sebep Olan Şüphelerin Münakaşası”, http://www.hayrettinkaraman.net/kitap/ekonomi/0204.htm.KENDER, Rayegan: Türkiye’de Hususi Sigorta Hukuku, Güncelleştirilmiş 14. Baskı, İstanbul 2015.
• KHAN, Mubbsher Munawar/MOBEEN, Alam Hassan/AHMAD, Naveed/SABEEH, Iqbal Muhammad/ALI, Salmat: “Comparative Analysis of Islamic and Prevailing Insurance Practices”, International Journal of Business and Social Science Vol. 2 No. 10; June 2011, (282-286).
• KHORSHID, Aly Abdul Rahim: “Islamic Insurance, A Modern Approach with Particular Reference To Western and Islamic Banking”, Phd Dissertation The University of Leeds Department of Arabic and Middle Eastern Studies April 2001.
• KUBİLAY, Huriye: Uygulamalı Özel Sigorta Hukuku, Sigorta Sözleşmeleri-Sigorta Kurumları-Örnek Olaylar-Yargıtay Kararları-Sigorta Genel Koşulları, İzmir 2003.MAYSAMI, Ramin Cooeper/KWON W. Jean: “An analysis of Islamic Takaful Insurance-a cooperative insurance mechanism”, Journal of Insurnace Regulation, Volume: 18, Issue:1, (109-132).
• Milli Reasürans T.A.Ş.: Açıklamalı Sigorta ve Reasürans Terimleri Sözlüğü, Haziran 2004.
• Milliman Research Report: Global Takaful Report, Market Trends in family and general Takaful, Jully 2017, ttp://www.milliman.com/uploadedFiles/insight/2017/Takaful-2017 full-report.pdf.
• ODIERNO, Hassan Scott/KASSIM Zainal Abidin Mohd:“Trades-offs Takaful” (Chapter 6) Takaful and Mutual Insurance Alternative Approaches to Managing Risks Washington. The World Bank 2013 (83-99).
• ODIERNO, Hassan Scott/KASSIM, Zainal Abidin Mohdand/GONULAL Serap Oğuz:“Challenges for Takaful Going Forward”, (Chapter 9) Takaful and Mutual Insurance Alternative Approaches to Managing Risks, Washington, The World Bank 2013 (129-143).
• ODIERNO, Hassan Scott/KASSIM, Zainal Abidin Mohd: “Oversight in Takaful”, (Chapter 10)Takaful and Mutual Insurance Alternative Approaches to Managing RisksWashington. The World Bank 2013, (143-153).
• ÖZBOLAT, Murat: Temel Sigortacılık, Ankara 2006.
• ÖZMEN, Kemal: Kooperatifler, 3. Bası, İstanbul 2014.
• PAÇACI, İbrahim: “Hayat Sigortaları Ve Bireysel Emeklilik Sistemi”, Mütekeffir, Aksaray Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi, Cilt:4, Sayı:8, Aralık 2017, (313-338).
• PFEFFER, Irving: Insurance and Economic Theory, RD Irwin, for SS Huebner Foundation for Insurance Education, University of Pennsylvania, Homewood, Illionis, 1956.
• QURESHI, Asif Ahmed: “Analyzing the sharia'h compliant issues currently faced by Islamic Insurance”, Interdisciplınary Journal Of Contemporary Research In Busıness, September 2011, Vol:3, No:5, (279-295).
• ROSS, Sean: “Behind the Law of Large Numbers in the Insurance Industry” 16 August 2016. https://www.investopedia.com/articles/personal-finance/081616/behind-law-large-numbers-insurance industry.asp. SADR, Seyed Kazem: “Qarḍ Hasan Financing In Islamic Banks, ISRA International Journal of Islamic Finance, 2014 Vol.6 Issue 2 (7-20).
• SAĞLAM, Hadi:“İslam Hukukuna Göre Sigorta-Riba ve Faiz İlişkisi Görüşlerinin Değerlendirilmesi”, e-akademi, Hukuk, Ekonomi ve Siyasal Bilimler Aylıkİnternet Dergisi, Şubat 2009-Sayı 84 (1-23), (http://www.e-akademi.org/makaleler/hsaglam-1.htm), (Riba).
• SAĞLAM, Hadi: “Sigortanın Sosyal Ve Özel Sigortalar Şeklindeki Taksiminden Hareketle Ticârî Ve Yardımlaşma Sigortalarının İslâm Hukuku Açısından Değerlendirilmesi”, Akademik Bakış Dergisi, Sayı: 31 Temmuz – Ağustos 2012 Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, http://www.akademikbakis.org, (1-19), (Sosyal Sigorta).
• SCHACHT, Joseph: İslam Hukukuna Giriş, (Ter: M. Dağ. Şener), Ankara 1986.
• Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, İstanbul 1996, C.13 ve 37.
• ULAŞ, Işıl: Uygulamalı Sigorta Hukuku, Mal ve Sorumluluk Sigortaları, Ankara 2010.
• ÜSTÜN, Yusuf/MUHİTTİN, Aydın: Kooperatifler Hukuku, Ankara, 2017, s.130.
• World Insurance Report 2016: http://riskinfo.com.au/news/files/2016/03/WIR_2016.pdf.