IN ACCORDANCE WITH LABOUR LAW NO.4857 RECEIVING THE DEFENSE OF THE WORKERS ON THE TERMINATION OF THE LABOR CONTRACT

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: 1, 1 - 17, 30.06.2020

Bariş Duman

https://doi.org/10.21492/inuhfd.653672

Öz

One of the main aims of labour law is to take measures to ensure the continuity of the working relationship between the worker and the employer. Prior to the termination of the employment contract, granting the right of defense would allow the worker to learn about the allegations against him/her. The nature of the defense to be made by the worker who learns the claims that may be the cause of termination against him is extremely important in terms of the business relationship to which he is a party. The employee may change the employer's will to terminate with an objective assessment through his/her defence. In other words, the employer may give up his intention to terminate the employment contract according to the defence of employee, or may terminate the contract between them by not giving credit to the defence made. The right of defense, which is legally required to be recognized by the employer in respect of the reasons for termination due to worker behavior and efficiency, in labor relations under the scope of labor security, must be exercised in writing in respect of the law of proof and before the notification of termination in future disputes. In our study, the right of defense, which is the condition of validity of the termination procedure, which is regulated in article 19 of the Labor Law and which is likely to be carried out by the employer in terms of reasons for termination due to the personality of the worker, has been evaluated within the framework of legislation, doctrine opinions and Supreme Court decisions.

Anahtar Kelimeler

Labour-Job Protection, Termination, The Right of Defense, Worker Behavier, Worker Productivity

4857 SAYILI İŞ KANUNU ÇERÇEVESİNDE İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİNDE İŞÇİNİN SAVUNMASININ ALINMASI

Öz

İş hukukunun temel amaçlarından biri de işçi ve işveren arasındaki çalışma ilişkisinin devamlılığını sağlayacak tedbirlerin alınmasıdır. İş sözleşmesinin sona erdirilmesi öncesinde, savunma hakkı verilmesi, işçinin, hakkındaki iddiaları öğrenme olanağını sağlayacaktır. Hakkındaki fesih nedeni olabilecek iddiaları öğrenen işçinin yapacağı savunmanın mahiyeti, taraf olunan iş ilişkisi bakımından son derece önemlidir. İşçi yapacağı savunmayla işverenin objektif bir değerlendirmeyle fesih iradesini değiştirebilir. Diğer bir ifadeyle işveren, işçisinin yapacağı savunmaya göre iş sözleşmesini sona erdirme yönündeki niyetinden vazgeçebileceği gibi yapılan savunmaya itibar etmeyerek aralarındaki sözleşmeyi sona erdirebilir. Yasal olarak iş güvencesi kapsamındaki iş ilişkilerinde, işveren tarafından işçi davranışı ve verimine bağlı fesih sebepleri karşısında tanınması zorunlu olan savunma hakkı, ileride yaşanabilecek uyuşmazlıklarda, ispat hukuku açısından yazılı olarak ve de fesih bildirimi öncesinde kullandırılması gerekir. Çalışmamızda İş Kanununun 19. maddesinde yer verilen ve işveren tarafından işçinin kişiliğine bağlı fesih sebepleri bakımından gerçekleştirilmesi muhtemel fesih işleminin geçerlilik koşulu olarak düzenlenen savunma hakkı, mevzuat, öğreti görüşleri ve Yargıtay kararları çerçevesinde değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İş Güvencesi, Fesih, Savunma Hakkı, İşçi Davranışı, İşçi Verimliliği

Kaynakça

• AKTAY, A. Nizamettin/ARICI, Kadir/SENYEN-KAPLAN, E. Tuncay: İş Hukuku, Yenilenmiş 6. Baskı, Gazi Kitapevi, Ankara 2013.
• AKTUĞ, Semih Serkant: “İş Güvencesinin Uluslararası Dayanakları”, EÜHFD, XIII(1-2), 2009.
• AKTUĞ, Semih Serkant: İş Güvencesinin Sosyal Ekonomik Hukuki Temelleri ve Türkiye Değerlendirmesi, Kamu-İş Yayınları, Ankara 2010, (Kısaltma: İş Güvencesi)
• ALP, Mustafa: “İşçinin Feshe Karşı Korunması (İş Güvencesi Yasası)”, DEHFD, 5(1), 2003.
• ALPAGAGUT, Gülsevil: “Yargıtay Kararları Işığında İş Güvencesi ve Çalışma Koşullarında Esaslı Değişiklik”, Bankacılık Dergisi, 65, 2008.
• ARAS, Talip: İş Güvencesinden Yararlanmanın Koşulları ve Emredicilik, TBB Dergisi, 119, 2015.
• ARSLAN ERTÜRK, Arzu: Feshin Geçersizliği ve İşe İade Talebinin Süresi-Geçerli Neden/Haklı Neden Ayrımı ve Feshin Hakkaniyete Uygunluğu, Karar İncelemesi, Çalışma ve Toplum Dergisi, 15(4), 2007.
• ASTARLI, Muhittin: “İş İlişkisinin Sona Ermesi ve Kıdem Tazminatı”, Yargıtayın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 2015, Seminer İstanbul 25-26 Kasım 2016, Oniki Levha Yayınları, İstanbul 2017.
• ASTARLI, Muhittin: “İş Sözleşmesinin İşçinin Davranışları Nedeniyle Geçerli Feshinde İhtar”, Legal İş Hukuku Ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, 6(23), 2009.
• AVCI, Mustafa: “Geçerli Nedenlere Dayalı Fesih Hakkının Kullanılmasında Makul Süre”, Sicil İş Hukuku Dergisi, 2(5), 2007.
• BAYSAL, Ulaş: “Şüphe Feshi Kavramı ve Şüphe Feshine İlişkin Yargıtay Kararlarının Değerlendirilmesi”, Sicil İş Hukuku Dergisi, 35, 2016. (Kısaltma: Şüphe Feshi).
• BAYSAL, Ulaş: İş Sözleşmesinin Süreli Feshinde İşçinin Yeterliliğine İlişkin Geçerli Sebepler, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Anabilim Dalı, Ankara 2011, (Erişim: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp, 25.11.2019).
• CENTEL, Tankut: İş Güvencesi, Legal Yayıncılık, İstanbul 2013.
• ÇELİK, Nuri/CANİKLİOĞLU, Nuri/CANBOLAT, Talat: İş Hukuku Dersleri, Yenilenmiş 32. Bası, Beta Yayınları, İstanbul 2019.
• DEMİR, Fevzi: İş Hukuku ve Uygulaması, Albi Yayınları, İzmir 2018.
• DEMİR, Fevzi: İş Güvencesi ve 4857 Sayılı İş Kanununun Başlıca Yenilikleri, Türkiye Haber İş Sendikası Yayını, İzmir 2003. (Kısaltma: Yenilikler).
• DEMİRCİOĞLU, A. Murat/KORKMAZ, Doğan/KAPLAN, Hasan Ali: Yargıtay Kararları Işığında Sorularla 4857 Sayılı İş Yasası, Genişletilmiş 4. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul 2018.
• DOĞAN YENİSEY, Kübra: “İş İlişkisinin Sona Ermesi ve Kıdem Tazminatı”, Yargıtayın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 2016, Seminer Ankara 01-02 Aralık 2017, Oniki Levha Yayınları, İstanbul 2018.
• DULAY YANGIN, Dilek: “İş Sözleşmesinin İş Kanununu md. 25/I, b Uyarınca Haklı Nedenle Feshinde İşçinin Savunmasının Alınması Gerekli midir?”, Karar İncelemesi, DEÜHFD, Prof. Dr. Şeref Ertaş’a Armağan, 19, Özel Sayı, 2017.
• EKONOMİ, Münir: “Hizmet Aktinin Feshi ve İş Güvencesi Konulu Toplantının Konuşma Metni ve Genel Görüşmesi”, Çimento İşveren Dergisi Eki, 7(2), 2003.
• ERGİN, Hediye: “İşçinin Tedavisi Olanaksız Hastalığı Nedeniyle İşverenin Derhal Fesih Hakkı”, Sicil İş Hukuku Dergisi, 38, 2017.
• EYRENCİ, Öner/TAŞKENT, Savaş/ULUCAN, Devrim: “Bireysel İş Hukuku”, 7. Baskı, Beta Yayınları, İstanbul 2016.
• GÖKTAŞ, Seracettin: İş ve Sosyal Güvenlik Hukukuna İlişkin Sorunlar ve Çözüm Önerileri, 15 Yıl Toplantıları, 3-4 Haziran 2011, İstanbul Barosu Yayınları, İstanbul 2012.
• GÜLNUR, Emine: “Avrupa Sosyal Şartı ve Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartı”, TBB Dergisi, 77, 2008.
• GÜLVER, Ender: “İş Sözleşmesinin İşçinin Savunması Alınmaksızın Sağlık Sebeplerine Dayanılarak İşverence Derhal Feshi ve İşe İade”, Karar İncelemesi, İÜHFM, 74, 2016.
• GÜNAY, Cevdet İlhan: “ İş Güvencesi Uygulamasında Hukuki Sorunlar ve Öneriler”, Osman Güven Çankaya’ya Armağan, Kamu-İş Yayınları, (Erişim: http://www.kamu-is.org.tr/pdf/OGC6.pdf, 24.11.2019)
• GÜZEL, Ali: “İş Güvencesine İlişkin Yasal Esasların Değerlendirilmesi”, I. Oturum, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukukuna İlişkin Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Galatasaray Üniversitesi 28-29 Mayıs 2004, 2004 yılı Toplantısı, İstanbul Barosu Yayını, İstanbul 2004.
• KAR, Bektaş: İş Güvencesi ve Uygulaması, Yetkin Yayınları, Ankara 2017.
• KILIÇOĞLU, Mustafa/ŞENOCAK, Kemal: İş Güvencesi Hukuku, Legal Yayıncılık, İstanbul 2007.
• KÖSEOĞLU, Ali Cengiz: “İş Sözleşmesinin İşçiden Kaynaklanan Nedenlerle Bildirimli Feshine Genel Bir Bakış”, Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dergisi, 9(36), 2012.
• KURT, Resul: “Devamsızlık Yapan İşçinin İş Sözleşmesinin Feshi”, 101, Eylül-Ekim 2010.
• MOLLAMAHMUTOĞLU, Hamdi/ASTARLI, Muhittin/BAYSAL, Ulaş: İş Hukuku Ders Kitabı, C.1, Bireysel İŞ Hukuku, Güncellenmiş 2. Baskı, Lykeion Yayınları, Ankara 2018.
• NARMANLIOĞLU, Ünal: “Kanuna Aykırı Yapılmış Bildirimsiz Feshin İş Güvencesi Prosedürü İçinde Kanuna Uygun Fesih Bildirimine Dönüşmesi (Kanuna Aykırı Olduğu Anlaşılan Bir Feshin Mahkeme Kararıyla Kanuna Uygun Sayılması”, İÜHFM, 74, 2016.
• NAZLI, Seçkin: “İş Sözleşmesinin İşçinin Davranışlarından Kaynaklanan Geçerli Nedenle Feshi”, Karar İncelemesi, TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 20(4-5), Kasım 2016-Şubat 2017.
• SARIBAY, Gizem: Türk İş Hukukunda İş Güvencesi Kapsamında Fesih Usulü, Feshe İtiraz ve Feshe İtirazın Sonuçları, Legal Yayıncılık, İstanbul 2007.
• SENYEN-KAPLAN, E. Tuncay: Bireysel İş Hukuku, Yenilenmiş 9. Baskı, Gazi Kitabevi, Ankara 2018.
• SOYER, Polat: “Feshe Karşı Korumanın Genel Çerçevesi ve Yargıtay Kararları Işığında Uygulama Sorunları”, I. Oturum, Legal İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku 2005 Yılı Toplantısı, İstanbul 2005.
• SÜZEK, Sarper: İş Hukuku, Yenilenmiş 18. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul 2019.
• ŞAHLANAN, Fevzi: “Uzun Süreli Hastalık Nedeniyle İş Akdinin Feshinde de Savunma Alma Zorunluluğu”, Karar İncelemesi, 435, Mart-Nisan 2018.
• ŞAHLANAN, Fevzi: “4857 Sayılı İş Kanunu’nun İş Güvencesine İlişkin Hükümleri”, Bankacılar Dergisi, 52, 2005. (Kısaltma: İş Güvencesi).
• ŞEN, Murat: “Geçerli Nedenlerle Fesihte Fesih Bildiriminin Şekli, Süresi ve İspatı”, EÜHFD, X(3-4), 2006.
• TAŞKENT, Savaş: “Türk İş Mevzuatında İş Güvencesi Sorunu ve Hazırlanan Yasa Tasarısının Esasları”, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 45, Ocak 2003.
• UÇUM, Mehmet: Yeni İş Kanunu Seminer Notları, Legal Yayıncılık, İstanbul 2003.