AN ANALYSIS OF H.L.A HART’S “DISCRETION”

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: 1, 228 - 241, 30.06.2020

Zeynep İspir

https://doi.org/10.21492/inuhfd.715419

Öz

An unpublished essay titled “Discretion” by H.L.A. Hart was published in 2013. The essay includes some thoughts on the concept of discretion and the place of this concept in law. Hart puts forward that law has an inevitable indeterminacy for a variety of reasons. In this respect, discretion is a necessary and useful device to create law in Hart’s legal theory especially in the cases where existing rules cannot solve the problem because of these uncertainties. In the meantime, discretion should include reasoned justification and be exercised in a rational and responsible way. The meaning, the qualification, and the role of the concept in legal systems, different versions of discretion, and the requirements of the concept in applying it to a legal system appropriately might be counted as the main themes of the essay. In this article, the main arguments of Hart on these themes will be examined through this newfound text. Besides that, some significant criticisms and assessments directed to this approach will be addressed. By this way, the importance of the essay which has been found almost fifty-seven years later is going to be evaluated in terms of Hart’s literature.

Anahtar Kelimeler

H.L.A. Hart, Discretion, Judicial Discretion, Legal Indeterminacy, Legal Process School

H.L.A. HART’IN “TAKDİR” METNİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Öz

2013 yılında, H.L.A. Hart’ın bugüne kadar elimize ulaşmamış olan “Takdir (Discretion)” başlıklı bir çalışması yayımlandı. Metin, takdir kavramı ve bu kavramın hukuk içerisindeki yerine ilişkin görüşleri içeriyor. Hart, hukukun çeşitli nedenlerle, kaçınılmaz bir belirsizlik alanına sahip olduğunu ileri sürmektedir. Bu bakımdan düşünürün hukuk teorisi içerisinde takdir, özellikle hukuk kurallarının, söz konusu belirsizlikler nedeniyle çözüme götüremediği durumlar açısından faydalı bir hukuk yapma aracı olarak görülmektedir. Bununla birlikte takdir gerekçelendirilmiş olmalı, bu faaliyet rasyonellik ve sorumluluk ilkesi gözetilerek yerine getirilmelidir. Takdir kavramının anlamı, niteliği, kavramın hukuk sistemleri için rolü ve çeşitli görünüm biçimleri ile bir hukuk sistemi içindeki uygun kullanımı için gerektirdikleri, yeni ulaşılan bu metnin temel tartışma konuları olarak belirtilebilir. Bu çalışmada, Hart’ın söz konusu tartışma alanlarındaki temel argümanları, “Takdir” metni aracılığıyla incelenecektir. Ayrıca bu takdir yaklaşımına yönelik bazı temel eleştiriler ve değerlendirmelere de yer verilecektir. Bu vesileyle, okuruyla elli yedi yıl sonra buluşan “Takdir”in, Hart çalışmaları açısından taşıdığı önem değerlendirilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

H.L.A. Hart, Hukuki Süreç Okulu, Hukuki Belirsizlik, Yargısal Takdir, Takdir

Kaynakça

• BIX, Brian H.: “H.L.A. Hart and the ‘Open Texture’ of Language”, Law and Philosophy, 10(1), 1991, s.51-72.
• BIX, Brian: Law, Language and Legal Determinacy, Oxford University Press, New York 1993.
• BIX, Brian H.: A Dictionary of Legal Theory, Oxford University Press, New York 2004.
• DWORKIN, Ronald: Justice in Robes, Harvard University Press, 2006.
• DWORKIN, Ronald: Hakları Ciddiye Almak, çev: Ahmet Ulvi Türkbağ, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara 2007.
• DWORKIN, Ronald: “Hart’s Posthumous Reply”, Harvard Law Review, 130(8), 2017, s.2096-2130.
• DWORKIN, Ronald: Hukukun Hükümranlığı, çev.: Ertuğrul UZUN, Nora Kitap, İstanbul 2018.
• FULLER, Lon L.: “Positivism and Fidelity to Law-A Reply to Professor Hart”, Harvard Law Review, 71(4), 1958, s.630-672.
• FULLER, Lon L.: The Morality of Law, Yale University Press, USA, 1969.
• FULLER, Lon L.: “Pozitivizm ve Hukuka Bağlılık-Profesör Hart’a Bir Cevap”, H.L.A. Hart ve Hukuk-Ahlâk Ayrımı içinde, GÜRLER, Sercan (ed.), çev.: Sevtap METİN, Tekin Yayınevi, İstanbul 2015, s.153-215.
• FULLER, Lon.L.: Hukukun Ahlakı, çev.: Engin ARIKAN, Tekin Yayınevi, İstanbul 2016.
• HART, H.L.A.: “Positivism and the Separation of Law and Morals”, Harvard Law Review, 71 (4), 1958, s.593- 629.
• HART, H.L.A.: The Concept of Law, 2nd ed., Oxford University Press, New York 1994.
• HART, H.L.A.: “Discretion”, Harvard Law Review, 127(2), 2013, s.652-665.
• HART, H.L.A.: “Pozitivizm ve Hukuk ile Ahlâkın Ayrılması”, H.L.A. Hart ve Hukuk- Ahlâk Ayrımı içinde, GÜRLER, Sercan (ed.), çev.: Ertuğrul UZUN, Tekin Yayınevi, İstanbul 2015, s.101-151.
• HUTCHINSON, Allan C.: “Chewing Cud: Revisiting Hart and Jurisprudence”, Jurisprudence, 5(1), 2014, s.29-40.
• İSPİR, Zeynep: “H.L.A. Hart’ta Açık Metin Kavramı”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara 2008.
• İSPİR, Zeynep: “Hart-Fuller Tartışması- ‘Parka Taşıt Giremez’ Kuralı Üzerinden Bir Değerlendirme, Hukuka Felsefi ve Sosyolojik Bakışlar-V Sempozyumu, İstanbul 2010, Yayımlanmamış Tebliğ Metni.
• LACEY, Nicola: A Life of H.L.A. Hart-The Nightmare and the Noble Dream, Oxford University Press, New York 2004.
• LACEY, Nicola: “The Path Not Taken: H.L.A. Hart’s Harvard Essay on Discretion”, Harvard Law Review, 127(2), 2013, s.636-651.
• SCHAUER, Frederick: “A Critical Guide to Vecihles in the Park”, New York University Law Review, 83 (4) 2008, s.1109-1134.
• SHAW, Geoffrey C.: “H.L.A. Hart’s Lost Essay: Discretion and the Legal Process School”, Harvard Law Review, 127(2), 2013, s.666-727.
• SHAW, Geoffrey C.: The Rise and Fall of Liberal Legal Positivism- Legal Positivism, Legal Process and the H.L.A. Hart’s America 1945-1960, Oxford University, 2013. (https://ora.ox.ac.uk/objects/uuid:e7ea644b-0d13-4a60-8993e4119404a5ca/download_file?file_format=pdf&safe_filename=Hart_DPhil.pdf&type_of_work=Thesis, Erişim tarihi: 10.10.2019.)
• SURLU, Aydan Ömür: “H.L.A. Hart’ta Yargıcın Takdir Hakkı”, Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 2009, s.483-489.
• ŞAHİN CEYLAN, Şule: H.L.A. Hart’ın Hukuk Kavramı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul 2014.
• TÜRKBAĞ, Ahmet Ulvi: Kanıtlanamayanı Kanıtlamak: Ronald Dworkin’in Hukuk Kuramı, İkinci Baskı, Derin Yayınları, İstanbul 2010.
• UYGUR, Gülriz: “Objektiflik, Hukuk ve Ronald Dworkin”, Aydınlanma ve Hukuk- Modern Hukukun Sorunları Bağlamında Türkiye’de Hukuk, Hazırlayan: Levent Köker, Osmanlı Bankası Arşiv ve Araştırma Merkezi Yayınları, İstanbul 2008, s.30-42.
• UZUN, Ertuğrul: “H.L.A. Hart: Kurallar Sistemi Olarak Hukuk”, Çağdaş Hukuk Düşüncesine Giriş içinde, UZUN, Ertuğrul (ed.), İthaki Yayınları, İstanbul 2015, s.139-165.
• ÜYE, Saim: “Gündelik Dil Felsefesi, Betimleyici Sosyoloji ve Eleştirellik”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 27(114), 2014, s.361-380.