YABANCI MAHKEME KARARLARININ TANINMASI VE TENFİZİNDE SIKLIKLA KARŞILAŞILAN HUKUKİ SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 1, 73 - 86, 30.06.2023

Zeynep Derya Tarman

https://doi.org/10.21492/inuhfd.1180338

Cited By: 1

Öz

Yabancı mahkeme kararlarının tanınması ve tenfizinde uygulamada birçok farklı sorun yaşanmakta ve bu sorunlar yargılama faaliyetlerinin aksamasına, sürecin ise uzamasına neden olmaktadır. Öyle ki uyuşmazlığın tarafları çoğu zaman beklentilerine ulaşamamakta veya beklentilerine ulaşmak pahasına öngördüklerinden çok daha büyük masraflar yapmak durumunda kalmaktadırlar. Bu çalışmada, uygulamada yaşanan başlıca sorunlar olan; görevli mahkemenin tespiti, harçlar, yabancılık teminatı, yargılama usulü ve dava dilekçesindeki eksiklikler, MÖHUK m.50 ve devamında belirtilen şartlara ilişkin yaşanan aksaklıklar yahut yorum eksiklikleri, tebligat usulü, geçici koruma tedbirleri – ihtiyati tedbir ve zorunlu arabuluculuk hususları ele alınacak olup bu hususlara ilişkin olarak çözüm önerileri sunulmaya çalışılacaktır. Çalışmanın ilk bölümünde yargılama sürecinin başında yaşanan usulü problemler ele alınacak olup ikinci bölümünde ise MÖHUK’ta yer verilen ön ve esas şartlara ilişkin ortaya çıkan problemler incelenecektir. Son olarak ise uygulamada arz ettiği önem sebebiyle ihtiyati tedbir kararlarının tenfizi ve zorunlu arabuluculuk müessesesinin tanıma ve tenfiz davaları bakımından incelenmesi ile bu hususlara ilişkin çözüm önerileri ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler

Tanıma ve Tenfiz, Harç, Görevli Mahkeme, Teminat, Kamu Düzeni, Geçici Koruma Tedbirleri, Zorunlu Arabuluculuk

Teşekkür

Bu çalışmanın tashih aşamasındaki yardımlarından ötürü Koç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Yüksek Lisans Programı öğrencisi Aysuda Pasinlioğlu’na teşekkür ederim.

LEGAL PROBLEMS FREQUENTLY OCCUR IN THE RECOGNITION AND ENFORCEMENT OF FOREIGN COURT DECISIONS AND SUGGESTIONS FOR SOLUTIONS

Öz

Numerous difficulties arise in the recognition and enforcement of foreign decisions, which cause delays in judicial activities and prolong the process. In fact, the conflicting parties often cannot reach their expectations or even have to make much more expenses than they expected to reach the right to a fair trial. In this paper, the problems encountered in practice, such as the determination of the competent court, court fees, security, public order, and enforcement procedure, will be discussed, and solutions will be offered for these problems to be solved. In the first part of the paper, the procedural problems will be discussed and in the second part of the paper, the problems encountered in terms of the preliminary and basic conditions of recognition and enforcement within the scope of Article 50 and 54 of the International Private and Civil Procedure Law numbered 5718 will be examined in detail. Finally, under the titles of provisional measures and mandatory mediation, which are of particular importance in practice, the problems experienced in enforcement and solution recommendations will be evaluated

Anahtar Kelimeler

Recognition and Enforcement, Court Fee, Competent Court, Security, Public Policy, Provisional Measures, Mandatory Mediation

Kaynakça

• Akıncı, Z. (2020). Milletlerarası Özel Hukuk (1 b.). İstanbul: Vedat Kitapçılık.
• Çelikel, A. ve Erdem, B. (2020). Milletlerarası Özel Hukuk (16 b.). İstanbul: Beta Yayınları.
• Demirkol, Ö. (2017). Yabancı Mahkeme Kararlarının Tenfizinde Karşılıklılık Esası (1 b.). İstanbul: On İki Levha.
• Ekşi, N. (2022). Mahkeme Kararlarıyla Milletlerarası Özel Hukuk El Kitabı (1 b.). İstanbul: Beta Yayınları.
• Ekşi, N. (2013) Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi, İstanbul, 2013.
• Esen, Emre. (2018). "Hukuk Usulüne Dair La Haye Sözleşmesi Kapsamında Yabancı Tüzel Kişilerin Teminat Yükümlülüğünden Muafiyeti". İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Sayı: 1, s.1-25.
• Güngör, G. (2021). Milletlerarası Özel Hukuk (2 b.). Ankara: Yetkin Yayınları.
• Huysal, Burak. (2012). "6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ile Getirilen Yenilikler Işığında Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Konusunda Bazı Tespitler". MHB, Sayı:32, s.75-101.
• Nomer, E. (2017). Devletler Hususi Hukuku (22 b.). İstanbul: Beta Yayınları.
• Özkan, I. ve Tütüncübaşı, U. (2017). Uluslararası Usul Hukuku (2 b.). Ankara:Adalet Yayınevi.
• Postacıoğlu, İ. E. ve Altay, S. (2020). Medeni Usul Hukuku Dersleri (8 b.). İstanbul:Vedat Kitapçılık.
• Sargın, Fügen. (2008). "A Critical Analysis of the Requirements of Recognition and Enforcement of Foreign Judgments under Turkish Law". IPRax-Heft, s. 354-359.
• Sarıöz Büyükalp, İ. (2018). "Adil Yargılanma Hakkının Türk Tanıma ve Tenfiz Hukukuna Etkileri". (Ed. Zeynep Derya Tarman) Koç Üniversitesi Hukuk Fakültesi Genç Milletlerarası Özel Hukukçular Konferansı, İstanbul: On İki Levha Yayınları, s. 123-205.
• Şanlı, C. (2016). Hukuki Mütalaalarım (1 b.). Ankara: Adalet Yayınları.
• Şanlı, C., Esen, E. ve Ataman Figanmeşe, İ. (2021). Milletlerarası Özel Hukuk (9 b.). İstanbul: Beta Yayınları.
• Şensöz Malkoç, E. (2017). Aile Hukukuna İlişkin Yabancı Kararların Tanınması (1 b.). İstanbul: On İki Levha.
• Tarman, Zeynep Derya . (2017). "Yabancı Mahkeme ve Hakem Kararlarının Türkiye'de Tenfizinde Karşılaşılan Sorunlara İlişkin Bazı Tespitler". Public and Private International Law Bulletin, Sayı:37, s. 798-820.
• Tiryakioğlu, Bilgin. (2020). "Yabancı Unsurlu Uyuşmazlıklarda Türk Mahkemelerinin İhtiyati Tedbir Kararı Alma Yetkisi." Public and Private International Law Bulletin. Sayı:40, s. 917-935.
• Tütüncübaşı, Uğur. (2010). "Milletlerarası Usul Hukukunda Teminat Gösterme Yükümlülüğü". Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Sayı:2, s. 183-223.