REPRESENTATION OF THE ORDINARY PARTNERSHIP IN ITS RELATIONSHIP WITH THIRD PARTIES AND APPLICATION TO MEDIATION

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 1, 15 - 28, 30.06.2024

Ekrem Solak , Aytuğ Ceyhun Çakır

https://doi.org/10.21492/inuhfd.1375845

Öz

The ordinary partnership is one of the most common types of partnership in practice because of its simple and quick establishment process. However, since the ordinary partnership does not have a legal entity, the partnership does not have the capacity to have rights and its debts arise on the partners. The ordinary partnership differs from other types of partnerships in terms of status of the partners, representation of the partnership, capacity to have rights and capacity to sue. Mediation, which is one of the alternative dispute resolution methods, became a part of Turkish law system with the Act on Mediation in Civil Disputes No. 6325. Mediation, which is essentially optional, has become compulsory in terms of some disputes with some legal changes made over time. On the other hand, representation of the ordinary partnership within the mediation process causes some concerns in practice because of its natural features. In this paper, the representation of the ordinary partnership and the application to mediation are discussed due to the relationship of the ordinary partnership with third parties. In this context, the expansion of the application area of mediation in Turkish law over time has been mentioned, and in this direction, compulsory mediation, which is regulated as a litigation condition, has been referred. By touching on the fundamental features of mediation, the importance of the lack of legal entity of an ordinary partnership has been revealed. Regarding this, representation of the ordinary partnership and the application to mediation due to the disputes arising from the relationship of the ordinary partnership with the third parties has been considered together with the opinions in the doctrine and the judicial decisions.

Anahtar Kelimeler

Ordinary Partnership, Alternative Dispute Resolution, Mediation, Capacity to Have Rights, Representation

ADİ ORTAKLIĞIN ÜÇÜNCÜ KİŞİLERLE İLİŞKİSİNDE ORTAKLIĞIN TEMSİLİ VE ARABULUCULUĞA BAŞVURU

Öz

Adi ortaklık, kuruluşunun basit ve hızlı olmasından dolayı uygulaması en fazla olan ortaklık türlerinden biridir. Ancak adi ortaklık, tüzel kişiliği haiz olmadığından, ortaklığın hak ehliyeti bulunmamakta ve borçları ortaklar üzerinde doğmaktadır. Adi ortaklık, ortakların durumu, ortaklığın temsili, hak ve taraf ehliyeti bakımından diğer ortaklık türlerinden ayrılmaktadır. Alternatif uyuşmazlık çözüm yollarından biri olan arabuluculuk, 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu ile Türk hukuk sisteminin bir parçası olmuştur. Esasen ihtiyari olan arabuluculuk, zaman içerisinde yapılan birtakım yasal değişiklikler ile bazı uyuşmazlıklar açısından zorunlu hale getirilmiştir. Öte yandan, karakteristik özelliklerinden dolayı adi ortaklığın arabuluculuk sürecinde nasıl temsil edilmesi gerektiği, uygulamada bazı tereddütler doğurmaktadır. Çalışmamızda, adi ortaklığın üçüncü kişilerle ilişkisinde ortaklığın temsili ve arabuluculuğa başvuru konusu ele alınmıştır. Bu kapsamda, Türk hukukunda arabuluculuğun uygulama alanının zamanla genişlemesinden bahsedilmiş ve bu doğrultuda dava şartı olarak düzenlenen zorunlu arabuluculuk hallerine değinilmiştir. Arabuluculuğun temel özelliklerine temas edilerek adi ortaklığın tüzel kişiliğinin bulunmamasının önemi ortaya konmuştur. Bu bağlamda, adi ortaklığın temsili ile ortaklığın üçüncü kişilerle ilişkisinden doğan uyuşmazlıklar dolayısıyla arabuluculuğa başvuru, öğretide yer alan görüşler ve yargı kararlarıyla birlikte değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Adi Ortaklık, Alternatif Uyuşmazlık Çözümü, Arabuluculuk, Hak Ehliyeti, Temsil

Kaynakça

• ABUGALI, Gulden: Tüketici Hukukundan Kaynaklanan Uyuşmazlıkların Türk ve Rus Hukukuna Göre Arabuluculukla Çözülmesi, 1. Bası, Adalet Yayınevi, Ankara, 2020.
• AKİL, Cenk: “Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun Kapsamı”, Prof. Dr. Ejder Yılmaz’a Armağan, Cilt 1, Yetkin Yayınları, Ankara, 2014, s.75-137.
• AKYOL-ASLAN, Leyla: “Dava Konusu Dışında Kalan Hususların Sulhun Kapsamına Dâhil Edilmesi (HMK md. 313/3)”, Prof. Dr. Ejder Yılmaz’a Armağan, Cilt 1, Yetkin Yayınları, Ankara, 2014, s.167-210.
• ANSAY, Tuğrul: Adi Şirket, Dernek ve Ticaret Şirketleri, Ankara, 1967.
• ARIKAN, Gökçe: “Üçüncü Kişi Lehine Arabuluculuk Sözleşmesi İle Şarta Bağlı Arabuluculuk Sözleşmesinin İcra Edilebilirliği”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, XXV(2), 2021, s.129-164.
• AYAR, Ahmet: Adi Ortaklıkta İç ve Dış İlişkiler, 1. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2019.
• BAHTİYAR, Mehmet: Ortaklıklar Hukuku, 12. Bası, Beta Yayınevi, İstanbul, 2017.
• BARLAS, Nami: Adi Ortaklık Temeline Dayalı Sözleşme İlişkileri, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2016.
• BAYGIN, Cem/NAR, Ahmet: Medeni Hukuk Dersleri – I Başlangıç Hükümleri ve Kişiler Hukuku, 3. Bası, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2022.
• BULUR, Alper: “Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları ve Arabuluculuk Yöntemi”, Ankara Barosu Dergisi, 65(4), 2007, s.30-46.
• ÇAKIR, Aytuğ Ceyhun/SOLAK, Ekrem: “Tüketici Hukuku Bağlamında Arabuluculuk Faaliyetine Hakim Olan Temel İlkeler”, Regesta, 6(3), 2021, s.467-494.
• ÇİFTÇİ, Tuğba: Adi Ortaklık ile İlgili Uyuşmazlıklarda Arabuluculuk, 1. Bası, Adalet Yayınevi, Ankara, 2021.
• DEMİR, Şamil: “Arabuluculuğun Aşamaları: Başlangıç Aşaması”, Temel Arabuluculuk Eğitimi Katılımcı Kitabı, (ed.) Ali Yeşilırmak/Elif Kısmet Kekeç/Alper Bulur, Ankara, 2019 (Arabuluculuğun Aşamaları).
• DEMİR, Şamil: “Arabuluculuk Arkadaşlığı”, Ankara Barosu Dergisi, (2), 2013, s.289-314 (Arabuluculuk Arkadaşlığı).
• DOMANİÇ, Hayri: Adi-Kollektif ve Komandit Şirketler, İstanbul, 1965.
• EMİNOĞLU, Cafer/ERDOĞAN, Ersin: Ticari Uyuşmazlıklarda İhtiyari ve Dava Şartı (Zorunlu) Arabuluculuk, 1. Bası, Adalet Yayınevi, Ankara, 2020.
• EREN, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 25. Bası, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2020 (Genel Hükümler).
• EREN, Fikret: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 10. Bası, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2022 (Özel Hükümler).
• ESPLUGUES, Carlos: Introduction, New Developments in Civil and Commercial Mediation – Global Comparative Perspectives, (ed.) Carlos Esplugues/Louis Marquis, Springer, 2015.
• EUROPEAN COMMISSION FOR THE EFFICIENCY OF JUSTICE (CEPEJ): European judicial systems, Edition 2010 (data 2008), Efficiency and quality of justice, s.279. Rapor için, bkz. https://uihj.com/archive-uihj/en/ressources/21628/75/european_judicial_systems_-_2010.pdf (Erişim: 28.09.2023).
• GEMİCİOĞLU, Bora: Adi Ortaklıkta Yönetim ve Temsil, 1. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2022.
• GİRGİN, Ömer Ali: “Adi Ortaklığın Tüzel Kişiliğinin Bulunmamasının Arabuluculuk Bakımından Sonuçları”, Adalet Dergisi, (64), 2020, s.565-583 (Tüzel Kişilik).
• GİRGİN, Ömer Ali: 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Adi Ortaklıkta Temsil ve Borçlardan Sorumluluk, 2. Bası, On İki Levha Yayınları, İstanbul, 2019 (Adi Ortaklık).
• ILDIR, Gülgün: Alternatif Uyuşmazlık Çözümü-Medeni Yargıya Alternatif Yöntemler, 1. Bası, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2003.
• KAPLAN, Yavuz: “Arabuluculuk ve Türk Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Tasarısına Eleştirel Bir Bakış”, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, 28(1-2), 2008, s.115-146.
• KARAYALÇIN, Yaşar: Ticaret Hukuku: Şirketler Hukuku, Sevinç Matbaası, Ankara, 1973.
• KAYA, Erdoğan: Adi Ortaklıkta Temsil, 1. Bası, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2022.
• KEKEÇ, Elif Kısmet: Arabuluculuk Yoluyla Uyuşmazlık Çözümünde Temel Aşamalar ve Taktikler, 3. Bası, Adalet Yayınevi, Ankara, 2016.
• KOÇYİĞİT, İlker/YEŞİLKAYA, İzzet: Ticari Davalarda İş Uyuşmazlıklarında Tüketici Mahkemelerinde Dava Şartı Arabuluculuk Uygulamaları, 1. Bası, Adalet Yayınevi, Ankara, 2020.
• KURU, Baki/AYDIN, Burak: Medeni Usul Hukuku, C. I, 2. Bası, Yetkin Yayınevi, Ankara, 2021.
• MUTLAY, Faruk Barış: “İş Hukukunda Zorunlu Arabuluculuk”, İş Hukukunda Genç Yaklaşımlar III, (ed.) Tankut Centel, On İki Levha Yayıncılık, İs-tanbul, 2018.
• OĞUZMAN, M. Kemal/ÖZ, M. Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt 1, 18. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2020.
• OĞUZMAN, M. Kemal/SELİÇİ, Özer/OKTAY-ÖZDEMİR, Saibe: Kişiler Hukuku (Gerçek ve Tüzel Kişiler), 21. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2022.
• ÖZBAY, İbrahim: “Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemleri”, Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi Atatürk’ün 125. Doğum Yılına Armağan, X(3-4), 2006, s.459 – 475.
• ÖZBEK, Mustafa Serdar: “Alternatif Uyuşmazlık Çözümü Alanında Hukuk Politikası Belgesi”, Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 3(1), 2021, s.1-30.
• ÖZEKES, Muhammet: “Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları”, Pekcanıtez Usûl Medeni Usûl Hukuku, Cilt III, 15. Bası, (ed.) Hakan Pekcanıtez/Muhammet Özekes/Mine Akkan/Hülya Taş Korkmaz, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017 (Pekcanıtez Usul).
• ÖZEKES, Muhammet: “Uyuşmazlık Çözüm Yolları İçinde Arabuluculuk ve Bir Düzenleme Önerisi”, Hukuki Perspektifler Dergisi, (7), 2006, s.40-45 (Arabuluculuk).
• PEKCANITEZ, Hakan/TAŞ KORKMAZ, Hülya: “Taraflar”, Pekcanıtez Usûl Medeni Usûl Hukuku, Cilt I, 15. Bası, (ed.) Hakan Pekcanıtez/Muhammet Özekes/Mine Akkan/Hülya Taş Korkmaz, On İki Levha Yayıncılık, 2017.
• PEKSÖZ, Vildan: Medenî Usûl Hukuku Açısından Adi Ortaklık İlişkileri, 1. Bası, On iki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2020.
• POROY, Reha/TEKİNALP, Ünal/ÇAMOĞLU, Ersin: Ortaklıklar Hukuku, Cilt I, 15. Bası, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2021.
• SUBAŞI, İbrahim: “Toplu İş Hukukunda Arabuluculuk”, Ünal Tekinalp’e Armağan, Cilt II, İstanbul, 2003, s.743-833.
• ŞANLI, Cemal: Uluslararası Ticari Akitlerin Hazırlanması ve Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları, 7. Bası, Beta Yayınları, 2019.
• ŞENER, Oruç Hami: Adi Ortaklık, Yetkin Yayınları, Ankara, 2008.
• TANRIVER, Süha: “Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları: Arabuluculuk Kurumuna Hukuki ve Sosyolojik Bir Bakış”, Makalelerim-I, Ankara, 2007 (Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları).
• TANRIVER, Süha: Hukuk Uyuşmazlıkları Bağlamında Arabuluculuk, 1. Bası, Yetkin Yayınları, Ankara, 2020 (Arabuluculuk).
• TANRIVER, Süha: “Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Tasarısı’nın Getirdikleri ve Değerlendirilmesi”, Makalelerim-II, Adalet Yayınevi, Ankara, 2011, s.181-210 (Tasarı).
• YALMAN, Macit/TAYLAN, Erbay: Adi Ortaklık, Olgaç Matbaacılık, Ankara, 1976.
• YAVUZ, Cevdet/ACAR, Faruk/ÖZEN, Burak: 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Göre Borçlar Hukuku Dersleri (Özel Hükümler), 18. Bası, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2022.
• YEŞİLIRMAK, Ali: “Arabuluculuğun Aşamaları: Sonuç / Anlaşma Aşaması”, Temel Arabuluculuk Eğitimi Katılımcı Kitabı, (ed.) Ali Yeşilırmak/Elif Kısmet Kekeç/Alper Bulur, Ankara, 2019.