SEQUESTRATION AND MONETISATION OF THE LAND ALLOCATION RIGHT BELONGING TO THE DEBTOR IN THE ORGANISED INDUSTRIAL ZONE

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 1, 131 - 144, 30.06.2024

Süleyman Topak

https://doi.org/10.21492/inuhfd.1428276

Öz

According to the Law No. 4562 on Organised Industrial Zones, land is first allocated to those who want to operate in these zones, and then the title deed is transferred upon completion of the construction on the land and fulfilment of other responsibilities specified in the legislation. The right to allocate land is not a right in rem directly related to the ownership of immovable property, but a personal right. For this reason, the provisions regulated in the Enforcement and Bankruptcy Law regarding the seizure and sale of movables are applicable in the seizure and monetisation of this right belonging to the debtor. In this sense, it is possible to convert the confiscated land allocation right into money through auction (Article 114 of the EBL), through bargaining (Article 119 of the EBL) or through consensual sale in accordance with Article 111/a of the EBL. Whichever method of sale is preferred, it is obligatory for the land allocation right purchasers to certify that they may have the qualification of participant in the relevant organised industrial zone and to obtain the opinion of conformity from the relevant organised industrial zone directorate in order to be able to operate. In this study, the procedures and principles regarding the seizure and monetisation of the land allocation right belonging to the debtor in the organised industrial zones operating in our country in accordance with the provisions of the Enforcement and Bankruptcy Law have been tried to be explained. Firstly, the concept of land allocation right and its legal nature are discussed, and then the seizure of the land allocation right is discussed. Finally, the methods to be followed in the monetisation of the seized land allocation right are stated together with the important issues.

Anahtar Kelimeler

Organised Industrial Zone, Land Allocation Right, Sequestration of Land Allocation Right, Sales, Monetisation

ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİNDE BORÇLUYA AİT OLAN ARSA TAHSİS HAKKININ HACZİ VE PARAYA ÇEVRİLMESİ

Öz

4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu’na göre bu bölgelerde faaliyette bulunmak isteyen kişilere öncelikle arsa tahsis edilmekte daha sonra arsa üzerinde inşaatın tamamlanması ve mevzuatta belirlenmiş başkaca sorumlulukların yerine getirilmesi ile tapu devri gerçekleştirilmektedir. Arsa tahsis hakkı, doğrudan taşınmazın mülkiyetine ilişkin ayni bir hak değil, şahsi bir haktır. Bu nedenle borçluya ait bu hakkın haczi ve paraya çevrilmesinde İcra ve İflas Kanun’unda taşınırların haczi ve satışına ilişkin düzenlenen hükümlerin uygulanması söz konusudur. Bu manada mahcuz arsa tahsis hakkının açık artırma yoluyla (İİK m.114), pazarlık yoluyla (İİK m.119) veya İİK m.111/a hükmü uyarınca rızaen satışı suretiyle paraya çevrilmesi mümkündür. Satışa ilişkin hangi yöntem tercih edilirse edilsin arsa tahsis hakkı alıcılarının ilgili organize sanayi bölgesinde katılımcı vasfına sahip olabileceklerini belgelendirmeleri ve faaliyette bulunabilmeleri için ilgili organize sanayi bölge müdürlüğünden uygunluk görüşünü almaları zorunludur. Bu çalışmada, ülkemizde faaliyet gösteren organize sanayi bölgelerinde borçluya ait bulunan arsa tahsis hakkının İcra ve İflas Kanunu hükümleri uyarınca haczi ve paraya çevrilmesine ilişkin usul ve esaslar açıklanmaya çalışılmıştır. Öncelikle arsa tahsis hakkı kavramı ve hukuki niteliği ele alınmış sonrasında arsa tahsis hakkının haczi konusuna değinilmiştir. Son olarak ise haczedilen arsa tahsis hakkının paraya çevrilmesinde izlenecek yöntemler önem arz eden hususlarla birlikte belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Organize Sanayi Bölgesi, Arsa Tahsis Hakkı, Arsa Tahsis Hakkının Haczi, Satış, Paraya Çevirme

Kaynakça

• AKÇAAL, Mehmet: “Yargıtay’ın Güncel İçtihatları Doğrultusunda Muhdesat”, TAAD, 13(51), 2022, s.77-112.
• AKİL, Cenk: Borçlunun Üçüncü Kişilerdeki Mal ve Alacaklarının Haczi, Yetkin Yayınları, Ankara, 2013.
• ARSLAN, Ramazan: “Borçlunun Üçüncü Kişide Bulunan Alacağının Haczi, Haczin Üçüncü Kişiye Bildirilmesi ve Sonuçları”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 4(64), 2016, s.3217-3242.
• ARSLAN Ramazan/YILMAZ Ejder/TAŞPINAR AYVAZ Sema/HANAĞASI Emel: İcra ve İflas Hukuku, 9. Baskı Yetkin Yayınları, Ankara, 2023.
• AŞIK İbrahim/ORUÇ Yakup/TOK Ozan/SAÇAR Ömer Faruk: İcra ve İflas Hukuku, 2.Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2023.
• ATALI Murat/ERMENEK İbrahim/ERDOĞAN Ersin: İcra ve İflas Hukuku, 7.Bası, Yetkin Yayınları, Ankara, 2023.
• AYAN, Mehmet: Eşya Hukuku-II-Mülkiyet, 10. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2020.
• BAŞ SÜZEL, Ece: “Borçlar Hukuku Açısından İcra ve İflâs Kanunu’nun Satış Yetkisi Verilmesine ve Elektronik Satışa İlişkin Bazı Hükümlerinin Değerlendirilmesi”, GSÜHFD, (1), 2023, s.614-628.
• BAYAR, Arif: Beklenen Mal ve Hakların Haczi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya, 2013.
• BULUT, Uğur: İcra Hukukunda Ödeme Yerine Alacakların Devri, 1.Baskı, Adalet Yayınları, Ankara, 2013
• CANSIZ Mehmet/ŞAVLI Devrim: “Yeni Nesil Sanayi Bölgeleri: OSB’lerde Yenilikçi Dönüşümün Sosyolojisi”, Nevşehir Hacı Bektaş Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(Dijitalleşme Özel Sayı), 2022, s.204-223
• CANPOLAT, Önder: “OSB’lerde Arsa Tahsisinin Hukuki Niteliği”, https://arsiv.sanayigazetesi.com.tr/osblerde-arsa-tahsisinin-hukuki-niteligi, (Erişim: 15.01.2024).
• ÇELİKOĞLU, Cengiz Topel: “7343 Sayılı Kanunla İİK’da Yapılan Paraya Çevirme ve İhalenin Feshi’ne İlişkin Değişikliklerin Takdim ve İzahı”, Adalet Dergisi, 149(68), 2022, s.409-450.
• EREN, Fikret: Mülkiyet Hukuku, 6. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2021.
• ESENER Turhan/GÜVEN Kudret: Eşya Hukuku, 8. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2019.
• FURRER Andreas/MULLER CHEN Markus/ÇETİNER Bilgehan: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 1.Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2021.
• GÖRGÜN Şanal/BÖRÜ Levent/KODAKOĞLU Mehmet: İcra ve İflâs Hukuku, 4. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2023.
• GÖZLER, Kemal: Hukuka Giriş, 18.Baskı, Ekin Yayınevi, Bursa, 2021.
• GÜNDOĞAN, Atilla: Borçluya Rızai Satış Yetkisi Verilmesi ve İcra Hukukundaki Elektronik Satış, Aristo Yayınları, İstanbul, 2022.
• GÜMÜŞ, Mustafa Alper: Türk Medenî Kanununun Getirdiği Yeni Şerhler, Seçkin Yayınları, Ankara, 2003.
• HUNKELER, Daniel: Kurzkommentar - SchKG, 2. Auflage, Helbing Lichtenhahn Verlag, Basel, 2014.
• JAEGER Carl/WALDER Hans Ulrich/KULL Thomas M./ KOTTMANN Martin: Bundesgesetz über Schuldbetreibung und Konkurs, Schulthess Polygraphischer Verlag, Zurich, 1997.
• KARSLI, Abdurrahim: İcra ve İflas Hukuku, 4.Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2022.
• KOSTKİEWİCZ , Jolanta Kren: SchKG Kommentar, 20.Auflage, Navigator.CH, Zürich, 2020.
• KOSTKİEWİCZ Jolanta Kren/ VOCK Dominik: Kommentar zum Bundesgesetz über Schuldbetreibung und Konkurs, 20.Auflage, Navigator.CH, Zürich, 2017.
• KULBAY KIVANÇ, Duygu: “Muhafaza Tedbirleri Olarak Haciz İhbarnameleri”, AÜHFD, 4 (54), 2005, s.489-512.
• KURU, Baki: Bankalardaki Mevduatın ve Diğer Alacakların Haczi ve Uygulamada Ortaya Çıkan Sorunlar, 2.Baskı, Türkiye Bankalar Birliği Yayınları, Ankara, 2002.
• KURU, Baki: İcra ve İflas Hukuku El Kitabı, 2.Baskı, Adalet Yayınları, Ankara, 2013.
• KURU Baki/AYDIN Burak: İcra ve İflas Hukuku Ders Kitabı, 8.baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2023.
• MERİÇ, Nedim: İcra Hukukunda Karşılama Prensibi (Türk-İsviçre Hukuku Kapsamında), On İki Levha Yayıncılık, İstanbul,2022.
• MUSİELAK, Hans-Joachim: Kommentar zur Zivilprozessordnung, 8.Auflage, Franz Vahlen, München, 2011.
• NOMER, Haluk N.: Beklenen Haklar Üzerindeki Tasarrufların Hukuki Sonuçları, Beta Yayıncılık, İstanbul, 2002.
• OĞUZMAN M. Kemal/BARLAS, Nami: Medeni Hukuk, 28. Bası, Oniki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2022.
• OĞUZMAN Kemal/SELİÇİ Özer/OKTAY ÖZDEMİR Saibe: Eşya Hukuku, 23. Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2021.
• ÖZMUMCU, Seda: Cebri İcra Hukukunda Pazarlık Suretiyle Satış, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2005.
• PEKCANITEZ, Hakan: “Borçluya Satış Yetkisi Verilmesi (İİK md.111/a)”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, (1), 2022, s.819-848.
• PEKCANITEZ Hakan/ATALAY Oğuz/SUNGURTEKİN ÖZKAN Meral/ÖZEKES Muhammet: İcra ve İflâs Hukuku Ders Kitabı, 10.Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2023.
• POSTACIOĞLU, İlhan: İcra Hukuku Esasları, 4.Baskı, Fakülteler Matbaası, İstanbul, 1982.
• SCHWARZ, Andreas B.: Medeni Hukuka Giriş (Çev: Hıfzı Velet) Üniversite Kitabevi, İstanbul, 1942.
• SİRMEN, A. Lâle: Eşya Hukuku, 7. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2019.
• TERCIER Pıerre/PICHONNAZ Pascal/ DEVELİOĞLU H.Murat: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, On İki Levha Yayıncılık, 2.Baskı, İstanbul, 2020.
• YAVAŞ, Murat: Borçlunun Üçüncü Şahıslardaki Mal, Hak ve Alacaklarının Haczi, 1.Baskı, Arıkan Yayıncılık, İstanbul, 2005.
• YAZICI, Burçin: “İcra ve İflas Kanunu m.111/a Uyarınca Borçluya Satış Yetkisi Verilmesi”, Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 12(2), 2022, s.1119-1147.