Relationship between Teachers’ Trust in Principal and Perceived Cronyism

Yıl 2016, Cilt: 3 Sayı: 5, 16 - 27, 30.04.2016

Niyazi Özer , Zeynep Asya Çağlayan

Öz

Purpose: The purpose of this research is firstly to
determine teachers’ perceived level of cronyism and trust in principal. It was,
also, aimed to determine whether perceived level of cronyism and trust in
principal differ according to the research variables. Finally, it was aimed to
explore the relationship between perceived level of cronyism and trust in
principal.

 

Design
& Methodology: Participants of the study was 255 teachers
working in city center of Darende-Malatya through 2015-2016 semester. “Omnibus
T Scale” and “Perceived Organizational Cronyism Scale” were conducted to the participating
teachers.

 

Findings: As a result of the analysis, it was
determined that teachers’ perceptions on cronyism and trust in principal differ
significantly in terms of gender, union membership and school type variables.
The findings showed that compared to female teachers, male teachers trust in
their principals more. Besides, teachers working in kindergartens & primary
schools trust in their principals more compared to the secondary and high
school teachers. Teachers who are member of teachers’ union and teachers
working in kindergartens & primary schools have lower levels of cronyism.
Regression analysis results showed that teachers’ perceived cronyism scores
explained about 70 % of the total variance of trust in their principal.

 

Implications
& Suggestions: Based on the research results it can be
said that trust-based relationships between school principals and teachers are
significantly influenced by favoritism of principals. In this context, it may
be suggested that school principals who want their teachers to be effective and
efficient at school should not discriminate among school staff, and avoid the
favorable attitudes and behaviors that would prevent them from developing
trust-based relationships with teachers.

Anahtar Kelimeler

Principal-teacher relationships, teachers, trust in principal, cronyism

Öğretmenlerin Müdürlerine Duydukları Güven ve Kronizm Algıları Arasındaki İlişki

Öz

Amaç: Bu araştırma ile öncelikli olarak öğretmenlerin kronizm algıları
ve müdürlere güven düzeylerinin belirlenmesi, daha sonra ise bu iki değişkenin
bağımsız değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığı ve aralarındaki
ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır.

 

Yöntem: Araştırmaya 2015-2016 eğitim öğretim yılında Malatya ili Darende
ilçe merkezinde görev yapan toplam 255 öğretmen katılmıştır. Araştırmaya
katılan öğretmenlere “Çok Amaçlı T Ölçeği” ve “Algılanan Örgütsel Kronizm
Ölçeği” uygulanmıştır.

 

Bulgular: Bağımsız değişkenler açısından yapılan analizler sonucunda
öğretmenlerin kronizm algıları ve müdürlere güven düzeylerinin cinsiyet,
sendika üyeliği ve okul türü değişkenlerine göre anlamlı şekilde farklılaştığı
belirlenmiştir. Bulgular kadın öğretmenlerle karşılaştırıldığında erkek
öğretmenlerin okul müdürlerine daha fazla güvendiklerini, sendika üyesi olmayan
öğretmenlerin okul müdürlerini daha kayırmacı olarak algıladıklarını, ortaokul
ve lise kademelerindeki öğretmenlerin okul müdürlerine daha az güvendikleri ve
okul müdürlerini daha kayırmacı algıladıklarını göstermiştir. Algılanan kronizm
düzeyinin, müdürlere duyulan güveni anlamlı şekilde yordayıp yordamadığını
belirlemek amacıyla yapılan regresyon analizi sonucunda, kronizm algısının müdüre
duyulan güvene ilişkin toplam varyansın yaklaşık %70’ini açıkladığı
belirlenmiştir.

 

Sonuçlar ve Öneriler: Araştırma bulgularından
hareketle müdürlerin kayırmacı davranışlarının, okul müdürleri ile öğretmenler
arasındaki güven dayalı ilişkilerin niteliğini önemli ölçüde etkilediği
söylenebilir. Bu bağlamda öğretmenlerinin okulda etkili ve verimli olmasını
isteyen okul müdürlerinin, okul çalışanları arasında ayrım yapmamaları,
öğretmenlerle güvene dayalı ilişkiler geliştirmelerini engelleyecek kayırmacı
tutum ve davranışlardan uzak durmaları önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Müdür- öğretmen ilişkileri, öğretmenler, müdüre güven, kronizm

Kaynakça

• Argon, T. (2016). Öğretmen görüşlerine göre ilkokullarda yöneticilerin kayırmacılık davranışları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(1), 233-250.
• Artuksi, E. (2009). İlköğretim okullarında görevli öğretmenlerin okulun örgütsel güven düzeyine ilişkin algıları (yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü-Malatya.
• Aydın, Y. (2015). Örgütsel sessizliğin okul yönetiminde kayırmacılık ve öğretmenlerin öz yeterlik algısı ile ilişkisi (yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü-Ankara
• Bijlsma, K. M., & Van De Bunt, G. G. (2003). Antecedents of trust in managers: a “bottom up” approach. Personnel Review, 32(5), 638-664.
• Bilgiç, Ö. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel güven düzeyine ilişkin algıları: Küçükçekmece örneği (yayımlanmamış yüksek lisans tezi).Yıldız Teknik Üniversitesi-İstanbul.
• Bökeoğlu, Ö. Ç., ve Yılmaz, K. (2008). İlköğretim okullarında örgütsel güven hakkında öğretmen görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 14(2), 211-233.
• Cemaloğlu, N., & Kılınç, A. Ç. (2012). Okul müdürlerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişki. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(23), 132-156.
• Cerit, Y. (2009). Öğretmenlerin örgütsel güven düzeyleri ile işbirliği yapma düzeyleri arasındaki ilişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi. 22 (2), 2009, 637-657
• Çağlar, Ç. (2011). Okullardaki örgütsel güven düzeyi ile öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeyinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 11(4), 1827-1847.
• Çelik, K. ve Erdem, A. R. (2012). Üniversitede çalışan idari personele göre “kayırmacılık”. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 11, 23-30.
• Dağlı, A. ve Ağalday, B. (2015). The opinions of the teachers related to the causes of organizational dissent. Elementary Education Online, 14(3), 885-898, DOI:10.17051/io.2015.86261
• Dayıoğlu, S. H. Ç. (2010). İlköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin yöneticilerine duydukları güven ile iş doyumları arasındaki ilişki: Bakırköy ilçesi örneği (yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi-İstanbul.
• Erdem, M. ve Meriç, E. (2012). Okul yönetiminde kayırmacılığa ilişkin ölçek geliştirme çalışması. Eğitim Bilimleri Araştırma Dergisi, 2(2),141-154.
• Erden P. S. (2014). Paternalistik liderlik ile iş ayrımcılığı algısı ve kayırmacılık (Nepotizm) arasındaki ilişki (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Yeditepe Üniversitesi-İstanbul.
• Gönülaçar, Ş. (2014). İnsan kaynakları yönetiminde kayırmacılık kuşatması ve liyakatsizlik çıkmazı. Erişim: https://www.academia.edu/attachments/35880199/download_file?st= MTQ2NTY3NjA1Miw4NS4xMDQuODMuMTE4LDY1NzUxMw%3D%3D&s=swp-toolbar
• Tschannen-Moran, M., & Hoy, W. (1998). Trust in schools: A conceptual and empirical analysis. Journal of Educational administration, 36(4), 334-352.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel araştırma yöntemi kavramlar ilkeler, teknikler. Ankara: Nobel Akademi.
• Kurtoğlu, A. (2012). Siyasal örgütler ve sivil toplum örgütleri bağlamında hemşehrilik ve kollamacılık. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 67(1), 141-169.
• Memduhoğlu, H. B. ve Zengin, M. (2011). İlköğretim okullarında örgütsel güvene ilişkin öğretmen görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1) 211-217.
• Meriç, E. ve Erdem, M. (2013). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin algılarına göre okul yönetiminde kayırmacılık. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 19(3), 467-498.
• Özler, N. D. E. ve Büyükarslan, B. A. (2011). The overall outlook of favoritism in organızatıons: A literature review. Internatıonal Journal of Busıness & Management Studies, 3(1), 275-285.
• Özdil, K. (2005). İlköğretim okullarında güven ve örgütsel iklim arasındaki ilişki (yayınlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi-Ankara.
• Özer, N., Demirtaş, H., Üstüner, M. ve Cömert, M.(2006). Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel güven algıları. Ege Eğitim Dergisi 7(1), 103–124.
• Özer, N., ve Akbaş, M. (2016). Ortaokul öğretmenlerinin okul kültürü profili ve örgütsel güvene ilişkin algıları arasındaki ilişki, Milli Eğitim, 211, 63-86.
• Özkanan, A. ve Erdem, R. (2014). Yönetimde kayırmacı uygulamalar: Kavramsal bir çerçeve. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2014/2(20), 174-206.
• Öztürk, Ç., ve Aydın, B. (2012). Ortaöğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel güven algıları. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2). 485-504.
• Paker, N. (2009). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel güvenleri ile örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki: Sakarya il örneği (yayınlanmış yüksek lisans tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Polat, S. ve Kazak, E. (2014). Okul yöneticilerinin kayırmacı tutum ve davranışları ile öğretmenlerin örgütsel adalet algıları arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 20(1), 71-92 .
• Polat, S., ve Celep, C. (2008). Ortaöğretim öğretmenlerinin örgütsel adalet, örgütsel güven, örgütsel vatandaşlık davranışlarına ilişkin algıları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 14(2), 307-331.
• Taşdan, M., ve Yalçın, Y. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin algıladıkları sosyal destek ile örgütsel güven düzeyleri arasındaki ilişki düzeyi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(4), 2569-2620.
• Teyfur, M., Beytekin, O. F. ve Yalçınkaya, M. (2013). İlköğretim okul yöneticilerinin etik liderlik özellikleri ile okullardaki örgütsel güven düzeyinin incelenmesi (İzmir İl Örneği). Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 84-106.
• Tschannen-Moran, M. (1998). Trust and collaboration in urban elementary schools (Unpublished doctoral dissertation). Graduate School of The Ohio State University-USA.
• Tunsal, A.C. (2015). İş Dünyasında Adam Kayırma (torpil)(8 ARALIK 2015). http://www.alicevatunsal.com/is-dunyasinda-adam-kayirma-torpil/ alıntı:04.05.2016
• Turhan, M. (2013). Organizational Cronyism: A scale development and validation from the perspective of teachers. Journal of Business Ethics, 123(2), 295–308 DOI 10.1007/s10551-013-1839-3
• Walker, K., Kutsyuruba, B., & Noonan, B. (2011). The fragility of trust in the world of school principals. Journal of Educational Administration, 49(5), 471-494.
• Yılmaz, E. (2006). Okullardaki örgütsel güven düzeyinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16, 739-756.
• Yüksel, F. (2009). Ortaöğretim kurumlarında örgüt kültürü ile örgütsel güven arasındaki ilişki (yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Maltepe Üniversitesi-İstanbul.
• Zengin, M. (2011). İlköğretim okullarında örgütsel güven ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişki (yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Yüzüncü Yıl Üniversitesi-Van.