Analysis of Teacher Leadership Studies: A Content Analysis Study

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 7, 29 - 46, 30.04.2017

Didem Koşar , Emre Er Ali Çağatay Kılınç , Serkan Koşar

https://doi.org/10.29129/inujgse.317712

Cited By: 21

Öz

Purpose: The purpose of this study was to analyze the studies conducted from
2000 to 2016 in a holistic point of view, to determine the research tendency in
teacher leadership studies and to detect the differences and similarities of
teacher leadership studies.

 

Design & Methodology: The
populations of the study conducted through descriptive content analysis as one
of the content analysis forms and categorical analysis techniques were studies
that were indexed about teacher leadership in Council of Higher Education
Thesis Center, TUBITAK ULAKBIM Social and Human Sciences Database, Google
Scholar, ERIC and EBSCOhost. The sample of the study described through
purposeful sampling method consisted of 50 studies (19 thesis - 31 articles)
that were conducted in Turkey from 2000 to 2016 and were open to access. The
data of the study were gathered through The
Form for Analysing Studies on Teacher Leadership.”

 

Findings: The results of the study
revealed that the national studies on teacher leadership were conducted mainly
the years between 2012 and 2016 and that most of the teacher leadership studies
were single-authored and conducted in İstanbul, Mediterranean Region and West
Anatolia. The results also mirrored that most of the studies on teacher
leadership were articles and conducted in primary education level. Majority of
the studies examined demographic variables as independent variables, were
designed in quantitative research method, used surveys to gather data and
simple random sampling method to choose the participants and descriptive
analyses to analyze the data.

 

Conclusion
& Suggestions: Results
of the current study were discussed in line with the related literature and
some suggestions were presented.

Anahtar Kelimeler

Teacher leadership, Descriptive content analysis, Categorical analysis

Öğretmen Liderliğine İlişkin Yapılan Çalışmaların İncelenmesi: Bir İçerik Analizi Çalışması

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de 2000-2016 yılları arasında öğretmen
liderliği konusunda yapılan çalışmaların kapsamlı ve bütüncül bir şekilde
analiz edilmesi, öğretmen liderliği alanındaki eğilimin belirlenmesi ve
öğretmen liderliği konusunda yapılmış olan çalışmaların benzerlik ve
farklılıklarının ortaya konmasıdır.

 

Yöntem: İçerik analizi türlerinden betimsel içerik analizi yöntemi ve kategorik
çözümleme tekniği kullanılarak yürütülen mevcut çalışmanın evrenini YÖK Ulusal
Tez Merkezi, TÜBİTAK ULAKBİM Sosyal ve Beşeri
Bilimler Veri Tabanı, Google Akademik, ERIC ve EBSCOhost veri
tabanlarında dizinlenen öğretmen liderliğiyle ilgili çalışmalar
oluşturmaktadır. Amaçlı örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenen araştırmanın
örneklemini, 2000-2016 yılları arasında Türkiye’de yapılan ve erişime açık olan
toplam 50 (19 tez - 31 makale) çalışma oluşturmaktadır. Araştırmanın
verileri araştırma grubu tarafından geliştirilen Öğretmen Liderliğine İlişkin
Yapılan Çalışmaları İnceleme Formu aracılıyla toplanmıştır.

 

Bulgular: Araştırma sonuçları, öğretmen liderliği ile ilgili ulusal çalışmaların
daha çok 2012-2016 tarihleri arasında gerçekleştirildiğini, üretilen
çalışmaların daha çok tek yazarlı olduğunu, çalışmaların en çok İstanbul,
Akdeniz ve Batı Anadolu’da yürütüldüğünü, yapılan çalışmaların yarıdan
fazlasını makalelerin oluşturduğu, çalışmaların çoğunluğunun ilköğretim kurumunda
gerçekleştirildiğini, öğretmen liderliği konusunda yapılan çalışmalarda
çoğunlukla demografik değişkenlerin bağımsız değişken olarak çalışıldığını,
çalışmaların çoğunlukla nicel yöntemlerle yapıldığı, yapılan çalışmaların
yarıdan fazlasında veri toplama aracı olarak anketin kullanıldığını,
örneklemlerin genelde basit seçkisiz örnekleme yöntemiyle belirlendiğini ve
analiz yöntemi olarak çoğunlukla betimsel istatistiklerin kullanıldığını
göstermektedir.

 

Sonuçlar
ve Öneriler: Araştırma
sonuçları ilgili alan yazınla ilişkili bir biçimde tartışılmış ve bazı öneriler
sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen liderliği, Betimsel içerik analizi, Kategorik çözümleme

Kaynakça

• Akaydın, Ş. ve Çeçen, M. A. (2015). Okuma becerisiyle ilgili makaleler üzerine bir içerik analizi. Eğitim ve Bilim, 40(178), 183-198.
• Aslan, M. (2011). Öğretmen liderliği davranışları ve sınıf iklimi: Öğretmen ve öğrenci görüşleri bağlamında bir araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Atman, R. B. (2010).Öğretmenlerin liderlik niteliğinin sınıf yönetme becerilerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Balcı, A. ve Apaydın, Ç. (2009). Türkiye’de eğitim yönetimi araştırmalarının durumu: Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi dergisi örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 15(59), 325-343.
• Barth, R. (2001). Teacher Leader. .Phi Delta Kappan, 82(6), 443-449.
• Beycioğlu, K. ve Aslan, B. (2010). Öğretmen liderliği ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 9(2), 764-775.
• Beycioğlu, K. ve Aslan, B. (2012). Öğretmen ve yöneticilerin öğretmen liderliğine ilişkin görüşleri: Bir karma yöntem çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 18(2), 191-223.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (Geliştirilmiş 11. baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Can, N. (2007). Öğretmen liderliği becerileri ve bu becerilerin gerçekleştirilme düzeyi. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(1), 263-288.
• Conley, D. T. (1993). Roadmap to restructuring: Policies, practices and the emerging visions of schooling. Oregon: ERIC.
• Çiltaş, A., Güler, G. ve Sözbilir, M. (2012). Türkiye’de matematik eğitimi araştırmaları: Bir içerik analizi çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 565-580.
• Danielson, C. (2006). Teacher leadership that strengthens professional practice. Alexandria VA: ASCD.
• Demir, K. (2014). Öğretmen liderliği kültürü ölçeği: Geçerlik ve güvenilirlik çalışması. İlköğretim Online, 13(2), 334-344.
• Frost, D., & Harris, A. (2003). Teacher leadership: Towards a research agenda. Cambridge Journal of Education, 33(3), 479-498.
• Gökmen, Ö. F., Uysal, M., Yaşar, H., Kırksekiz, A., Güvendi, G. M. ve Horzum, M. B. (2017). Türkiye’de 2005-2014 yillari arasinda yayinlanan uzaktan eğitim tezlerindeki yöntemsel eğilimler: Bir içerik analizi. Eğitim ve Bilim, 42(189), 1-25.
• Harris, A. (2002). Improving schools through teacher leadership. Education Journal, 59, 22-23.
• Harris, A. (2003). Teacher leadership as distributed leadership: heresy, fantasy or possibility? School Leadership & Management, 23(3), 313-324.
• Harris, A. (2005). Teacher leadership: More than just a feel-good factor? Leadership and Policy in Schools, 4(3), 201-219.
• Harris, A., & Lambert, L. (2003). Building leadership capacity for school improvement. Philadelphia: Open University.
• Harris, A., & Muijs, B. (2003b). Teacher leadership and school improvement. Education Review, 16(2), 39-42.
• Harris, A., & Muijs, D. (2003a). Teacher leadership: Principles and practice. London, UK: National College for School Leadership.
• Harris, A., & Muijs, D. (2005). Improving schools through teacher leadership. Philadelphia: Open University.
• Hook, D. P. (2006). The impact of teacher leadership on school effectiveness in selected exemplary secondary schools (Doctoral dissertation). Retrieved from ProQuest Dissertations and Thesis database. (UMI No. 3219160)
• Katzenmeyer, M., & Moller, G. (2009). Awakening the sleeping giant: Helping teachers develop as leaders. California: Corwin.
• Kılınç, A. Ç. (2014). Examining the relationship between teacher leadership and school climate. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(5), 1729-1742.
• Kılınç, A. Ç. ve Recepoğlu, E. (2013). Ortaöğretim okulu öğretmenlerinin öğretmen liderliğine ilişkin algı ve beklentileri. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 3(2), 175-215.
• Kıranlı, S. (2013). Teachers’ and school administrators’ perceptions and expectations on teacher leadership. International Journal of Instruction, 6(1), 179-194.
• Kölükçü, D. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin öğretmen liderliğini gösteren davranışlarının gereklilik ve sergilenme derecesine ilişkin görüşleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Başkent Üniversitesi, Ankara.
• Lambert, L. (2003). Leadership capacity for lasting school improvement. Virginia: ASCD
• Leithwood, K. (2003). Teacher leadership: Its nature, development, and impact on schools and students. In M. Brundrett, N. Burton & R. Smith (Eds.), Leadership in education (pp. 103-117). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Leithwood, K., & Jantzi, D. (2000). Principal and teacher leadership effects: A replication. School Leadership & Management, 20(4), 415-434.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook (2nd ed.). USA: SAGE.
• Muijs, D., & Harris, A. (2006). Teacher led school improvement: Teacher leadership in the UK. Teaching and Teacher Education, 22(8), 961-972.
• Muijs, D., & Harris, A. (2007). Teacher leadership in (in)action. Three case studies of contrasting schools. Educational Management Administration & Leadership 35(1), 111-134.
• Murphy, J. (2005). Connecting teacher leadership and school improvement. California: Corwin.
• Özçetin, S. (2013). Öğretmen liderliğinin okulun liderlik kapasitesinin gelişimine etkisi: Bir durum çalışması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Öztürk, N. (2015). Eğitim örgütlerinde örgüt kültürü ve öğretmen liderliği: Lider-üye etkileşiminin aracılık rolü (Yayımlanmamış doktora tezi). Gaziantep Üniversitesi, Gaziantep.
• Savaş, G. (2016). Okul müdürlerinin destekleyici davranışları ile öğretmen liderliği arasındaki ilişki ve bazı değişkenlere göre incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M. ve Dündar, H. (2014). Eğitim ve Bilim Dergisinde yayınlanan araştırmaların eğilimleri: İçerik analizi. Eğitim ve Bilim, 39(173), 430-453.
• Sert, G., Kurtoğlu, M., Akıncı, A., ve Seferoğlu, S. S. (2012, Şubat). Öğretmenlerin teknoloji kullanma durumlarını inceleyen araştırmalara bir bakış: Bir içerik analizi çalışması. Akademik Bilişim, 1-3 Şubat 2012, Uşak Üniversitesi, Uşak.
• Tavşancıl, E. ve Aslan, A. E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon.
• Uğurlu, C. T. ve Yiğit, Y. (2014). Öğretmenlerin öğretmen liderliği algılarının örgütsel vatandaşlık davranışlarına etkisi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 36-56.
• Wasley, P. A. (1991). Teachers who lead: The rhetoric of reform and the realities of practice. NY: Teachers College.
• Yılmaz, K., Oğuz, A. ve Altınkurt, Y. (2017). Öğretmenlerin liderlik davranışları ile öğrenen özerkliğini destekleme davranışları arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (doi numarası almış makale). doi: 10.16986/HUJE.2016016394
• Yiğit, Y., Doğan, S. ve Uğurlu, C. T. (2013). Öğretmenlerin öğretmen liderliği davranışlarına ilişkin görüşleri. Cumhuriyet International Journal of Education, 2(2), 93-105.
• York-Barr, J., & Duke, K. (2004). What do we know about teacher leadership? Findings from two decades of scholarship. Review of Educational Research, 74(3), 255-316.