Sınıf Öğretmenlerinin Yabancı Uyruklu Öğrencilere Yönelik Tutumları ile Kültürlerarası Duyarlılık Düzeyleri Arasındaki İlişki

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 14, 56 - 78, 05.11.2020

Başak Kasa Ayten , İsmail Köse

https://doi.org/10.29129/inujgse.790940

Cited By: 2

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, sınıf öğretmenlerinin yabancı uyruklu öğrencilere yönelik tutumları ile kültürlerarası duyarlılık düzeyi arasındaki ilişkiyi incelemektir.

Yöntem: Araştırmada nicel araştırma yaklaşımı benimsenmiş ve tarama modeli kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak “Kültürlerarası Duyarlılık Ölçeği”, “Mülteci Öğrenci Tutum Ölçeği” ve “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, 2018-2019 eğitim öğretim yılı bahar döneminde Şanlıurfa il merkezinde görev yapan sınıf öğretmenleri, örneklemini ise bu öğretmenlerden seçilmiş 355 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Örneklem seçiminde amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen veriler istatistik programı ile analiz edilmiş, bağımsız gruplar t testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve korelasyon analizi yapılmıştır.

Bulgular: İletişim, Uyum, Yeterlik boyutlarında “çoğunlukla katılıyorum” düzeyinde; kültürlerarası duyarlılık puanlarının ise Kültürlerarası Etkileşimden Hoşlanma ve Kültürlerarası Etkileşimde Özgüven boyutlarında “çok yüksek”; Kültürlerarası Etkileşime Katılım, Kültürel Farklılıklara Saygı, Kültürlerarası Etkileşimden Özen ve Kültürlerarası Duyarlılık Ölçek Toplam Puanında “yüksek” düzeyde çıktığı sonucuna varılmıştır. Ayrıca öğretmenlerin yabancı uyruklu öğrencilere yönelik tutumları ile kültürlerarası duyarlılıkları arasındaki pozitif yönde ve orta düzeyde ilişkinin olduğu tespit edilmiştir.

Sonuçlar ve Öneriler: Araştırmanın sonuçlarında sınıf öğretmenlerinin yabancı uyruklu öğrencilere yönelik tutumlarının ve kültürlerarası duyarlılıklarının yüksek olduğu görülmüştür. Farklı illerde, farklı araştırma yaklaşım ve modellerinde araştırma tekrarlanabilir. 

Anahtar Kelimeler

Yabancı Uyruklu Öğrenciler, Kültürlerarası Duyarlılık, Tutum, Sınıf Öğretmeni

The Relationship between Elementary School Teachers' Attitudes towards Foreign Students and Intercultural Sensitivity Levels

Öz

Purpose: The aim of this study is to investigate the relationship between elementary school teachers' attitudes towards foreign students and the level of intercultural sensitivity.

Design & Methodology: Quantitative research approach was adopted and survey model was used in the research. “Intercultural Sensitivity Scale”, “Refugee Student Attitude Scale” and “Personal Information Form” were used as data collection tools. The universe of the study consists of elementary school teachers who work in Şanlıurfa city center in the spring term of 2018-2019 academic year. The criterion sampling method, one of the purposeful sampling methods, was used in sample selection and 355 elementary school teachers selected from these teachers. The data obtained were analyzed with statistics program and independent groups t test, one way analysis of variance (ANOVA) and correlation analysis were performed.

Findings: According to the results obtained from the findings, the attitudes of the elementary school teachers towards foreign students were at the level of “mostly agree” in Communication, Adaptation and Competence dimensions; intercultural sensitivity scores were “very high” in the likelihood of Intercultural Interaction and Self-Confidence in Intercultural Interaction; Participation in Intercultural Interaction, Respect for Cultural Differences, Attention to Intercultural Interaction and Intercultural Sensitivity Scale Total Score were found to be “high”. In addition, a positive and medium level relationship was found between the attitudes of teachers towards foreign students and their intercultural sensitivity.

Implications & Suggestions:
In the results of the study, it was seen that the attitudes of the elementary teachers towards foreign students and their intercultural sensitivity are high. Research can be repeated in different provinces, in different research approaches and models.

Anahtar Kelimeler

Foreign Students, Intercultural Sensitivity, Attitude, Primary School Teacher

Kaynakça

• Abaslı, K. (2018). Kültürlerarası duyarlılık ve empati arasındaki ilişkilerin Türk ve uluslararası öğrenci görüşlerine göre incelenmesi. TÜBAV Bilim Dergisi, 11(2), 11-23.
• Abaslı, K. & Polat, Ş. (2019). Öğrencilerin kültürlerarası duyarlılık ve kültürel zekâya ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 193-202.
• Akın, N. (2016). Türkçe öğretmen adaylarının kültürlerarası duyarlılıklarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Siirt Üniversitesi örneği). International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11(3), 29-42.
• Aksoy, Z. (2016). Kültürlerarası iletişim eğitiminde öğrencilerin kültürlerarası duyarlılık gelişimi öz değerlendirmeleri üzerine bir inceleme. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 9(3), 34-53.
• Bekiroğlu, O. & Balcı, Ş. (2014). Kültürlerarası iletişim duyarlılığının izlerini aramak: İletişim fakültesi öğrencileri örneğinde bir araştırma. Türkiyat Araştırmalar Dergisi, (35), 429-459.
• Boran, G. & Arcagok, S. (2017). Temel eğitim bölümü öğretmen adaylarının kültürlerarası duyarlılıklarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. International Journal of Innovative Approaches in Education, 1(1), 1-10.
• Bulduk, S., Tosun, H. & Ardıç, E. (2011). Türkçe kültürlerarası duyarlılık ölçeğinin hemşirelik öğrencilerinde ölçümsel özellikleri. Türkiye Klinikleri Journal of Medical Ethics, 19(1), 25‐31.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, K. E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (12. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö & Köklü, N. (2019). Sosyal bilimler için istatistik (22. Basım). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Chen, G. M. & Starosta, W. J. (1997). A review of the concept of intercultural sensitivity. Human Communication, (1), 1-16.
• Çapri, B. & Çelikkaleli, Ö. (2008). Öğretmen adaylarının öğretmenliğe ilişkin tutum ve mesleki yeterlik inançlarının cinsiyet, program ve fakültelerine göre incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 33-53.
• Deniz (2014). Uluslar arası göç sorunu perspektifinde Türkiye. TSA, 18(1), 175-204.
• Doğan, S. (2013). Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik algısı ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının incelenmesi (Ağrı ili örneği) (Yüksek Lisans Tezi). Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzincan.
• Ekici, G. (2006). Meslek lisesi öğretmenlerinin öğretmen öz yeterlik inançları üzerine bir araştırma. Eğitim Araştırmaları, 6(24), 87-96.
• Erdoğan, B. (2018). Sınıf öğretmenlerinin kültürlerarası duyarlılıkları ve çocuk haklarına yönelik tutumlarının incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Fretheim, A. M. (2007). Assesing the intercultural sensitivity of educators in an American international school (Doktora Tezi). University of Minnesota, Minneapolis, ABD.
• Gay, G. (1994). A Synthesis of Scholarship in Multicultural Education. Oak Brook, IL: North Central Regional Educational Laboratory.
• Günay, E., Atılgan, D. & Serin E. (2017). Dünya’da ve Türkiye’de göç yönetimi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(2), 37-60.
• Güven, E. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının farklılıklara saygı düzeyleri ile özerklik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Hammer, M. R., Bennett, M. J. & Wiseman, R. (2003). Measuring intercultural sensitivity: The intercultural development inventory. International Journal of Intercultural Relations, 27(4), 421‐443.
• Kara, Ö. T., Yiğit, A. & Ağırman, F. (2016). Çukurova üniversitesi Türkçe öğretmenliği bölümünde okuyan öğrencilerin Suriyeli mülteci kavramına ilişkin algılarının incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uyggulama, 12(4), 945-961.
• Karakaya, İ. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. A. Tanrıöğen (Ed). Bilimsel araştırma yöntemleri içinde (ss. 57-86). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Korkut, K. & Babaoğlan, E. (2012). Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik inançları. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 8(16), 269-282.
• McMurray, A. A. (2007). Measurıng intercultural sensitivity of international and domestic college students: The impact of international travel. Universıty of Florida, Florida.
• Öğüt, N. (2017). Kültürlerarası duyarlılık düzeyi ile etnikmerkezcilik, yaşam doyumu ve mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Öğüt, N. & Olkun, E. O. (2018). Üniversite öğrencilerinin kültürlerarası duyarlılık düzeyi: Selçuk Üniversitesi örneği. Selçuk İletişim, 11(2), 54-73.
• Rengi, Ö. (2014). Sınıf öğretmenlerinin kültürel farklılık algıları ve kültürlerarası duyarlılıkları (Yüksek Lisans Tezi). Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
• Rengi, Ö. & Polat, S. (2014). Sınıf öğretmenlerinin kültürel farklılık algıları ve kültürlerarası duyarlılıkları. Journal of World of Turks, 6(3), 135-156.
• Sağlam, İ. H. & Kanbur, N. İ. (2017). Sınıf öğretmenlerinin mülteci öğrencilere yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Sakarya Universitesity Journal of Education, 7(2), 310-323.
• Sağlam, S. (2006). Türkiye'de iç göç olgusu ve kentleşme. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (5), 33-44.
• Saygılı, D. & Kana, F. (2018). Yabancı dil olarak Türkçe öğreten öğretmenlerin kültürlerarası duyarlılığı. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(4), 1041-1063.
• TDK (2019). Türk Dil Kurumu Sözlükleri "Göç" sözcüğü. http://sozluk.gov.tr/ adresinden erişilmiştir.
• Üstün, E. (2011). Öğretmen adaylarının kültürlerarası duyarlılık ve etnik merkezcilik düzeylerin etkileyen etmenler (Yüksek Lisans Tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Üstüner, M., Demirtaş, H., Cömert, M. & Özer, N. (2009). Ortaöğretim öğretmenlerinin öz yeterlik algıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(17), 1-16.
• Yılmaz, A. (2014). Uluslararası göç: çeşitleri, nedenleri ve etkileri. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 9(2), 1685-1704.
• Yılmaz, F. & Göçen, S. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının kültürlerarası duyarlılık hakkındaki görüşlerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(15), 373-392.
• Yılmaz, K. & Çokluk Bökeoğlu, Ö. (2008). İlköğretim okulu öğretmenlerinin yeterlik inançları. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 41(2), 143- 167.