Investigation of 2013 Preschool Curriculum in terms of Curriculum Design Principles

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 3, 282 - 302, 30.11.2024

Senem Gonca Kurgun , Nilay Bumen

Öz

In this study, the preschool curriculum published in Türkiye in 2013 was examined in terms of curriculum design principles. The question "How is the 2013 Preschool Curriculum (PC) in terms of scope, sequence, continuity, balance, articulation, flexibility and user-friendliness?" was sought to be answered. In qualitative research, descriptive analysis was carried out within the framework of guiding questions to determine the curriculum design principles in the literature by using document analysis methods. The findings showed that the PC has a comprehensive structure, considers children's developmental characteristics, maintains balance, and ensures continuity by repeating concepts, outcomes, and indicators according to children's needs. Although the learning outcomes progressed from simple to complex, the concepts from concrete to abstract and from the immediate environment to the distant environment, it was found that the sequence was partially observed as it did not progress to higher levels in the cognitive, affective, and psychomotor domain taxonomies. Horizontal articulation was accomplished by establishing the relationship of activities, concepts/skills to daily life and life skills, and vertical articulation was achieved through associations with learning outcomes of other curricula (Turkish, Mathematics, Life Science, Physical Education and Play in first grade). Flexibility was ensured through statements underlining individual differences, options emphasizing teacher and student autonomy, and suggestions based on the resources of the region and the school. Finally, the PC was found to have some shortcomings in terms of user-friendliness, despite some positive aspects. The study concluded by suggesting how the PC could become more effective and contribute to developing the curriculum.

Anahtar Kelimeler

Early childhood curriculum, curriculum analyzing, curriculum design principles

2013 Okul Öncesi Eğitim Programının Program Tasarım İlkeleri Açısından İncelenmesi

Öz

Bu çalışmada Türkiye’de 2013 yılında yayımlanan okul öncesi eğitim programı, program tasarım ilkeleri açısından incelenmiştir. Çalışmada, “2013 Okul Öncesi Eğitim Programı (OÖEP) kapsam, aşamalılık, süreklilik, denge, kaynaşıklık, esneklik ve kullanışlılık açısından nasıldır?” sorusuna yanıt aranmıştır. Nitel yöntemle yürütülen çalışmada doküman analizi yöntemi kullanılarak alanyazındaki program tasarım ilkelerini belirlemeye yönelik kılavuz sorular çerçevesinde betimsel analiz yapılmıştır. Bulgular, OÖEP’nin geniş kapsamlı bir program yapısına sahip olduğunu, çocukların gelişim özelliklerini dikkate alarak denge ilkesini gözettiğini; kavram, kazanım ve göstergelerin çocukların gereksinimlerine göre tekrarlanmasıyla sürekliliğin sağlandığını göstermiştir. Kazanım göstergeleri basitten karmaşığa, kavramlar somuttan soyuta, yakından uzağa doğru ilerlese de; kazanımların bilişsel, duyuşsal ve psikomotor alan taksonomilerinde üst düzey basamaklara doğru ilerlememesi nedeniyle aşamalılığın kısmen gözetildiği belirlenmiştir. Yatay kaynaşıklık; etkinliklerin, kavramların/becerilerin günlük hayatla ve yaşam becerileriyle ilişkisinin kurulmasıyla, dikey kaynaşıklık ise diğer öğretim programlarının (İlkokul 1.sınıf Türkçe, Matematik, Hayat Bilgisi, Beden Eğitimi ve Oyun) kazanımlarıyla yapılan ilişkilendirmelerle sağlanmıştır. Bireysel farklılıkları vurgulayan ifadelerle, öğretmen ve öğrencilerin özerkliğini vurgulayan seçeneklerle, bölgenin ve okulun kaynaklarına göre önerilerle esnekliğin gözetildiği belirlenmiştir. Son olarak, bazı açılardan olumlu özellikler görülse de, OÖEP’de kullanışlılık açısından bazı eksiklikler olduğu tespit edilmiştir. Çalışmanın sonunda, OÖEP’yi daha nitelikli hale getirmek ve program geliştirme çalışmalarına katkıda bulunmak üzere öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Okul öncesi eğitim programı, program analizi, program tasarım ilkeleri

Kaynakça

• Aksoy, E. N. (2020). Okul öncesi eğitim programının Stufflebeam (CIPP) program değerlendirme modeli ile incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Kilis 7 Aralık Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kilis.
• Aral, N., ve Kadan, G. (2018). 2013 Okul öncesi eğitim programının değerler eğitimi bağlamında incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 2(1), 113-131.
• Aslan, M., ve Uygun, N. (2019). Okul öncesi eğitim programının Stufflebeam’in bağlam, girdi, süreç ve ürün (BGSÜ) değerlendirme modeline göre değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, l44, 229-251.
• Ataş, R., ve Bümen, N. (2023). Fen bilimleri dersi öğretim programlarında program tasarım ilkeleri açısından bir analiz: 2005, 2013, 2018. Educational Academic Research, 49, 91-107.
• Avcı, F. (2021). Okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesi eğitim ve okul öncesi eğitim programı kavramlarına ilişkin metaforik algıları. International Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 7(45), 1828-1840.
• Aydın, S., Şentürk, Ş., ve Duran, V. (2018). Okul öncesi programının stufflebeam bağlam, girdi, süreç ve ürün modeline göre değerlendirilmesi. Turkish Studies, 13(27), 163-181.
• Baki, A., ve Hacısalihoğlu-Karadeniz, M. (2013). Okul öncesi eğitim programının matematik uygulama sürecinden yansımalar. Kastamonu Eğitim Dergisi, 2, 619-636.
• Başaran, S. T. ve Ulubey, Ö. (2018). 2013 Okul öncesi eğitim programının değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 51(2), 1-38.
• Bowen, G. A. (2009). Document analysis as a qualitative research method. Qualitative Research Journal, 9(2), 27-40.
• Canbaz, A. (2023). 2013 okul öncesi eğitim programının Eisner'in eğitsel eleştiri modeline göre değerlendirilmesi [Yüksek lisans tezi]. Siirt Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siirt.
• Canlıer, D., ve Bümen, N. (2018). Yabancı dil ağırlıklı beşinci sınıf ingilizce dersi öğretim programının program tasarım ilkeleri açısından analizi. S. Dinçer (Ed.) içinde, Değişen dünyada Eğitim (s. 161-177). Pegem Akademi.
• Çalışkan-Dedeoğlu, N., ve Alat, Z. (2012). Harmony between turkish early childhood and primary mathematics education standards. Educational Sciences: Theory ve Practice, 12(3), 2280-2285.
• Çetin, M. ve Çetin, G. (2021). 21. yüzyıl becerileri açısından MEB okul öncesi eğitim programına eleştirel bir bakış. Yaşadıkça Eğitim, 35(1), 235-255.
• Demirel, Ö. (2006). Eğitimde program geliştirme: Kuramdan uygulamaya. Pegem Akademi.
• Dereli-İman, E. (2014). Değerler eğitimi programının 5-6 yaş çocukların sosyal gelişimine etkisi: Sosyal beceri, psiko-sosyal gelişim ve sosyal problem çözme becerisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 14(1), 249-268.
• Dilek, H. (2018). Türkiyede'ki okul öncesi eğitim programı güncellemesi: Öğretmenlerin güncelleme hakkındaki ilk görüşleri nelerdir? Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 1745-1766.
• Dilek, H., ve Duman, T. (2014). 2006 okul öncesi eğitim programının değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 33, 143-158.
• Düzgün, Ü. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesi eğitim programı ve 2012 değişikliklerinin uygulanmasına ilişkin görüşleri (Kayseri ili örneği) [Yüksek lisans tezi]. Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• Erkan, S., ve Kırca, A. (2010). Okul öncesi eğitimin ilköğretim birinci sınıf öğrencilerin okula hazır bulunuşluklarına etkisinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 94-106.
• Ertürk, S. (1975). Eğitimde program geliştirme. Yelkentepe Yayınları.
• Espinosa, L. M. (2002). High-quality preschool: Why we need it and what it looks. National Institute for Early Education Research, 1, 1-11.
• Geçitli, E., ve Bümen, N. (2020). İlkokul ve ortaokulda bilişim teknolojileri alanında yer alan derslerin öğretim programları üzerine bir analiz: 1998-2018. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(4) 1912-1934.
• Gelişli, Y., ve Yazıcı, E. (2012). Türkiye'de uygulanan okul öncesi eğitim programlarının tarihsel süreç içerisinde değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 85-93.
• Göle, M. O., ve Temel, Z. F. (2015). Okul öncesi öğretmenlerinin nitelikli bir okul öncesi eğitim programında bulunması gereken özelliklere ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 663-684.
• Gömleksiz, M. N., ve Kay, M. A. (2019). 2013 Okul öncesi eğitim programındaki kazanımların uygulamadaki etkililiğine ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Turkish Studies, 14(1), 79-102.
• Gürkan, T., ve Koran, N. (2014). 36-72 aylık çocuklar için okul öncesi eğitim programının çocuğun katılım hakkına yer verme durumu açısından incelenmesi. Journal of Teacher Education and Educators, 3(2), 203-226.
• Hewitt, T. W. (2006). Understanding and shaping curriculum. Sage Publications.
• Işık, N. E. (2015). Öğretmenlerin MEB 2013 Okul Öncesi Eğitim Programı hakkındaki görüşleri ve programı kullanma durumları [Yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• İş, A. (2017). Okul öncesi ve sınıf öğretmenlerinin 2013 okul öncesi eğitim programındaki kazanımların gerçekleşme düzeyine yönelik algıları [Yüksek lisans tezi]. Fırat Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
• Kardeş, S. (2020). Okul öncesi eğitim programının 21. yüzyıl becerileri ve STEAM eğitimi bağlamında değerlendirilmesi. Eğitimde Kurum ve Uygulama, 16(2), 109-119.
• Kılıçkaya, A., ve Zelyurt, H. (2015). Okul öncesi programlarında özel gereksinimli bireylerin yer alma durumlarının incelenmesi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 4, 200-212.
• Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 170-189.
• Kitta, S., ve Kapinga, O. S. (2015). Towards designing effective preschool education programmes in Tanzania: What can we learn from theories? Journal of Education and Practice, 6(5), 180-185.
• Kocalar, E., ve Bay, E. (2020). 2013 okul öncesi eğitim programının karakter eğitimi açısından değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(3), 1304-1319.
• Köksal, O., Dağal, A. B., ve Duman, A. (2016). Okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesi eğitim programı hakkındaki görüşlerinin belirlenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 46, 379-394.
• Krathwohl, D. R. (2002). A revision of Bloom's taxonomy: An overview. Theory Into Practice, 41(4), 212-218.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2013a). Okul öncesi eğitim programı. Ankara: Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı. Kasım 6, 2023 tarihinde https://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/ooproram.pdf adresinden alındı
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2013b). Okul öncesi eğitim programı etkinlik kitabı. Ankara: Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı. Ocak 20, 2024 tarihinde https://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/okuloncesietkinlikkitabi.pdf adresinden alındı
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2013c). Okul öncesi eğitim programı ile bütünleştirilmiş Aile Destek Eğitim Rehberi (OBADER). Ankara: Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı. Ocak 20, 2024 tarihinde https://tegm.meb.gov.tr/dosya/okuloncesi/obader.pdf adresinden alındı
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018a). Matematik dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Ankara: Talin ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. Ocak 10, 2024 tarihinde http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=329 adresinden alındı
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018b). Hayat bilgisi dersi öğretim programı (İlkokul 1, 2 ve 3. Sınıflar). Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. Ocak 10, 2024 tarihinde http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=326 adresinden alındı
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2018c). Beden eğitimi ve oyun dersi öğretim programı (İlkokul 1, 2, 3 ve 4. Sınıflar). Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. Ocak 10, 2024 tarihinde http://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=443 adresinden alındı
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2019). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı. Ocak 10, 2024 tarihinde alındı
• National Asociation for the Education of Young Children [NAEYC]. (2009). Developmentally appropriate practice in early childhood programs serving children from birth through age 8. Ocak 26, 2024 tarihinde https://www.naeyc.org/sites/default/files/globally-shared/downloads/PDFs/resources/position-statements/PSDAP.pdf adresinden alındı
• Oral, B. ve Ergenekon, Ö. (2020). 2013 Okul öncesi eğitim programı ile ilgili yapılan bazı araştırmaların değerlendirilmesi. Uluslarlarası Pegem Eğitim Kongresi Özetler Kitabı (s. 136-146). Ankara: Pegem Akademi.
• Ornstein, A. C., & Hunkins, F. P. (2018). Curriculum: Foundations, principles, and issues. London: Pearson Education.
• Özenç, M. (2020). Okul öncesi eğitimi programındaki kazanımlar ile ilkokul 1.sınıf kazanımları ne kadar uyumlu? Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi, 11(21), 98-110.
• Özkesmen, A. (2008). Okul öncesi eğitimi alan ve almayan birinci sınıf öğrencilerinin akademik başarılarının yeni müfredat programına göre değerlendirilmesi [Yüksek lisans tezi]. Kafkas Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kars.
• Özsırkıntı, D., Akay, C., ve Yılmaz-Bolat, E. (2014). Okul öncesi öğretmenlerinin okul öncesi eğitim programı hakkındaki görüşleri (Adana ili Örneği). Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 313-331.
• Öztürk, S. (2023). Okul öncesi eğitim programının Metfessel-Michael modeline göre değerlendirilmesi [Yüksek lisans tezi]. Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
• Sildir, E., ve Sümer, M. (2017). Okul öncesi eğitim programında yer alan dil gelişimiyle ilgili kazanımların Türkçe dersi öğretim programındaki 1. sınıf kazanımlarını desteklemesi açısından incelenmesi. Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 273-288.
• Siva, L. (2008). Okul öncesi eğitimin ilkokul başarısına etkisi ve bir uygulama [Yüksek lisans tezi]. Beykent Ünvisersitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Sönmez, V. (2003). Program geliştirmede öğretmen el kitabı (10. bs.). Ankara: Anı yayıncılık.
• Türkkaş-Anasız, B., Ekinci, E., ve Anasız, Y. (2018). Okul öncesi eğitime katılımın daha sonraki yıllardaki akademik başarıya etkisi: TEOG sınavları. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 154-173.
• Uçuş-Güldalı, Ş., ve Demirbaş, İ. (2017). Okul öncesi eğitim programı ile ilkokul hayat bilgisi öğretim programının sarmallığının incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(3), 1084-1105.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin yayıncılık.
• Yılmaz, A., Akbaba, F. D., Halıpınar, F. M., Oral, S., ve Ulusoy-Ünlü, A. (2021). Okul öncesi eğitim etkinlik kitabının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(1), 343-385.
• Yücel, E., Dimici, K., Yıldız, B., ve Bümen, N. T. (2017). Son 15 yılda yayımlanan ilk ve ortaöğretim İngilizce dersi öğretim programları üzerine bir analiz. Ege Eğitim Dergisi, 18(2), 702-737.