İran Jeopolitiği ve Siyasi Coğrafyası

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 1, 171 - 175, 30.06.2018

Mehmet Kılıç

Öz

Ortadoğu’nun en etkili ve önemli devletlerinden biri
olan İran, özellikle 1979 İslam Devrimi ile birlikte hem bölgesel hem de
uluslararası alanda en çok konuşulan ülkelerin başında gelmektedir. İran’ı bu
denli önemli kılan nedenlerin başında ise ülkenin sahip olduğu jeopolitik
konumu ve yer altı kaynakları gelmektedir. İncelenen bu kitap İran’ı, İran içerisinden
bir bakış açısı ile ele almakta ve ülkenin toplumu, siyaseti, tarihi ve
coğrafyasını kapsamlı bir şekilde incelemektedir. Tarih boyunca büyük
imparatorlukların kurulduğu bir coğrafya olan İran platosu, günümüzde bu
coğrafya üzerinde yaşanan güç mücadeleleri nedeniyle de gündemdeki yerini
korumaktadır. Bu güç mücadelesinin nedenleri arasında ülkenin jeopolitik
konumu, yeraltı ve yerüstü kaynaklarının payının olmasının yanında 1979 İslam
Devrimi ile birlikte ülkenin Batı merkezli siyaseti terk etmesi ve Batılı ülkelerin
çıkarlarını tehlikeye atmasının da etkisi bulunmaktadır. Bu bakımdan İran hem
bölgesel hem de küresel manada önemli bir konumdadır. Ülkemizde İran ile ilgili
birçok çalışma mevcut olsa da İran Jeopolitiği ve Siyasi Coğrafyası adlı kitap İran’ı
hem çok boyutlu ve içerden bir gözle değerlendirmesi hem de ülkenin siyasi
coğrafyasını ve jeopolitiğini ele alan bir kaynak olmasıyla literatürdeki bir
eksikliği kapatmaktadır. Kitap, İran Terbiye-i
Muderris Üniversitesinde öğretim görevlisi olan Prof. Dr. Muhammed Reza
Hafeziniya tarafından kaleme alınmıştır. Yazar, kitabı 2013’te Farsça olarak
kaleme almış ve 2017’de İraniyat yayınları tarafından Türkçeye çevrilerek
literatüre kazandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İran jeopolitiği, İran siyasi coğrafyası, kitap incelemesi

Kaynakça

• Katzner, Kenneth, “The Languages of the World”, 2002, London: Routledge.
• Farzad, Maryam Sharafi ve diğerleri, “Analysis of 49 autosomal SNPs in three ethnic groups from Iran: Persians, Lurs and Kurds”, 2013, Cilt: 7, Forensic Science International: Genetics.
• Caner, Mustafa, “İran” Kemal İnat, Burhanettin Duran (Ed.), Ortadoğu Yıllığı 2016, 2017, Ankara: Kadim Yayınları.