İran’da Devlet, Din Ve Devrim: 1796’dan Bugüne

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 2, 103 - 108, 29.12.2018

Nail Elhan

https://doi.org/10.33201/iranian.516214

Öz

Kitabın künyesinden öğrendiğimize göre
yazar Behrooz Moazami, 1980’lerde ve 1990’larda mülteci olarak İran’daki rejime
karşı muhalefet hareketleri içerisinde yer almıştır ve sonrasında akademik
alana yönelmiştir. Kendisi, 2007 tarihinden bu yana New Orleans Loyola
Üniversitesi Tarih Bölümü’nde öğretim üyesidir ve burada Orta Doğu Barış
Araştırmaları Kurumu’nun kurucusudur. Kitap,
İran’da Devlet, Din ve Devrim: 1976’dan Bugüne, yazarın 2013 yılında
Palgrave Macmillan yayınevi tarafından basılan State, Religion and Revolution in Iran: 1796 to Present adlı
İngilizce kitabının Türkçe’ye çevrilmiş halidir. Yazarın biyografisinden de
anlaşılabileceği üzere, kitap Moazami’nin muhalefet dönemlerinin bir
meyvesidir. Kendisi de kitabın devrim sonrasında İran’da yakın arkadaşları ile
yaptığı tartışmanın bir ürünü olduğunu söylemektedir (s. 13). Yazar, 1979’a
giden süreçte değişim isteyen grupların çeşitliliğine vurgu yaparken, devrimin
liderliğini Humeyni’nin ve destekçilerinin nasıl ele geçirdiklerini anlamanın
kitabın yazılış sürecine ilham veren etkenlerden birisi olduğunu söylemektedir.
Yazarın bu anlama çabasını ve sürecini etkileyen diğer faktörler ise İran’da
devrim sonrası süreçte yaşadığı baskılar, 1983 ve 1992 yılları arasında
Paris’te yaşadığı sürgün hayatı ve burada sürgünde olan İranlı entelektüeller
ile yaptığı sohbetlerdir. Yazar, bu bağlamda, kitabının onurlu bir şekilde
savaşan ve kaybeden, ama tarihinden gurur duyan bir neslin İran tarihini
yeniden değerlendirmesinin bir ürünü olduğunu ifade etmektedir (ss. 13-14).

Anahtar Kelimeler

İran Devrimi, Şiilik

Kaynakça

• Behrooz Moazami, İran'da Devlet, Din ve Devrim: 1796'dan Bugüne, İletişim Yayınları, İstanbul, 2018.