Capacity Utilization of Syrian NGOs in Gaziantep After the Earthquake as an Indicator of Social Cohesion

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 1, 81 - 97, 18.10.2023

Mehmet Ateş , Hatice Kübra Canpolat , Zeynep Çitçi , Canan Şeyma Demir , Betül Doğan , Aziza Ergeshkyzy , Hatice Öndeş , Yücel Karadaş

Öz

Abstract
The validity of the concepts sought in social life can be tested by looking at the behavior of groups, institutions or individuals in society. The adaptation of immigrants living in a society or city to the local population can be inferred from the immigrants' food habits, clothing, skills in education, and their success in surviving in economic life.
A striking area where social cohesion can be observed is the effectiveness of immigrants' non-governmental organizations. Especially in a major disaster that results in a social crisis, such as an earthquake, the capacity use of immigrant NGOs gives an idea about the adaptation processes of these institutions in the society in which they settle. It is certain that Syrian NGOs stationed in Gaziantep, in the social crisis environment created by the February 6, 2023 Earthquake, helped earthquake victims, especially Syrian immigrants, to overcome this crisis more easily. The active capacity usage of the NGOs in question actually shows the level of existence of Syrians and their NGOs in the Turkish bureaucratic system, economic infrastructure and cultural environment, and moreover, their level of adaptation to these variables.
Key words: Migration, non-governmental organizations, earthquake

Anahtar Kelimeler

migration, non-governmental organizations, earthuqe

Sosyal Uyum Göstergesi Olarak Gaziantep’te Suriyelilerin STK’larının Deprem Sonrasında Kapasite Kullanımları

Öz

Sosyal Uyum Göstergesi Olarak Gaziantep’te Suriyelilerin STK’larının Deprem Sonrasında Kapasite Kullanımları
Öz
Toplumsal hayatta arayışı yapılan kavramların geçerliliği, toplumdaki grup, kurum veya bireylerin davranışlarına bakarak sınanabilir. Bir toplumda veya şehirde yaşayan göçmenlerin yerli halka uyumu, göçmenlerin yemek alışkanlıklarından, giyim kuşamından, eğitim hayatlarındaki becerilerinden, ekonomik hayatta ayakta kalabilme başarılarından hareketle çıkarsanabilir.
Sosyal uyumun gözlenebileceği çarpıcı bir alan, göçmenlerin sivil toplum örgütlerinin efektifliğidir. Özellikle deprem gibi, sosyal kriz sonuçları olan büyük bir affette göçmen STK’larının kapasite kullanımları, bu kurumların yerleştikleri toplumdaki uyum süreçleri hakkında fikir verir. Gaziantep’te konuşlu olan Suriyeli STK’ların 6 Şubat 2023 Depremi’nin yarattığı sosyal kriz ortamında, başta Suriyeli göçmenler olmak üzere depremzedelerin bu krizi daha hafif atlatmalarına yardımcı oldukları kesindir. Söz konusu STK’ların aktif kapasite kullanımları, aslında Suriyelilerin ve onların STK’larının Türk bürokratik sisteminde, ekonomik alt yapısında ve kültürel ortamında var olabilme düzeyleri, dahası bu değişkenlere uyum düzeylerini göstermektedir.
Anahtar kelimeler : Göç, sivil toplum kuruluşları, deprem

Anahtar Kelimeler

göç, sivil toplum kuruluşları, deprem

Kaynakça

• AFAD (2023). Kahramanmaraş’ta Meydana Gelen Depremler Hk. - 34. Basın Bülteni. (Erişim Tarihi: 22 Şubat 2023).
• AFAD (Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı). (2013). Türkiye’deki Suriyeli kadınlar araştırması. 18.06.2016 tarihinde https://www.afad.gov.tr/Dokuman/.../71-2014052014474- afadfaaliyetraporu2013.pdf adresinden edinilmiştir.
• Akbal, İ. (2017). Sivil Toplum. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Aktaş, Hasret (2008). “Batıda ve Türkiye’de Sivil toplum (Gelişim Süreci)”. Kamuda Sosyal Politika Dergisi, 2(4), 91-103.
• Aldrıch, D. (2008). “The Crucial Role of Civil Society in Disaster Recovery and Japan’s Preparedness for Emergencies”. Japan Aktuell. III: 81-96.
• Ambraseys, N., & Bilham, R. (2011). Corruption kills. Nature 469(7329), 153-155. https://doi.org/10.1038/469153a
• Apak, H. (2016). Uluslararası Göç ve Sivil Toplum: Suriyeli Göçmen STK’lar. Sosyal Bilimler Genç Akademisyenler Sempozyumu 1 Bildiriler Kitabı.
• Aslan, Seyfettin (2010). “Türkiye'de Sivil Toplum”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 9(31), 260-283.
• Bayraktar, Ç. (2023). Deprem bölgesindeki gasplara dikkat çeken uzmanlar ‘Önlem alınmazsa bedeli ağır olur’ dedi. https://www.cumhuriyet.com.tr/turkiye/deprem-bolgesindekigasplara-dikkat-ceken-uzmanlar-onlem-alinmazsa-bedeli-agir-olur-dedi-2051225 (Erişim Tarihi: 17 Şubat 2023).
• Blust, K. (2023). Mexican search-and-rescue dog dies during mission to Turkey. https://fronterasdesk.org/content/1839081/mexican-search-and-rescue-dog-diesduring-missionturkey#:~:text=Proteo%20died%20from%20the%20harsh,on%20an%20intense%20int ernational%20mission (Erişim Tarihi: 17 Şubat 2023).
• Canpolat, Ç. (2023). Deprem sonrası büyük göç: 400 bin kişi İzmir'e gelebilir! https://www.oncusehir.com/deprem-sonrasi-buyuk-goc-400-bin-kisi-izmir-egelebilir/88927/ (Erişim Tarihi: 17 Şubat 2023).
• Causeur (2021, Nisan 27): Les Turcs en France: un “isolat” séparatiste?, 05 Temmuz 2022 tarihinde https://www.causeur.fr/les-turcs-en-france-un-isolat-separatiste197281 adresinden alındı. Centre Culturel
• Anatolie (2020): Qui sommes- nous?, 05 Temmuz 2022 tarihinde https://cca-anatolie.com/ adresinden alındı
• Causeur (2021, Nisan 27): Les Turcs en France: un “isolat” séparatiste?, 05 Temmuz 2022 tarihinde https://www.causeur.fr/les-turcs-en-france-un-isolat-separatiste197281 adresinden alındı. Centre Culturel
• Anatolie (2020): Qui sommes- nous?, 05 Temmuz 2022 tarihinde https://cca-anatolie.com/ adresinden alındı
• CNNTürk, (2014). Deprem nedeniyle 72 bin kişi Van'dan göç etti. https://www.cnnturk.com/turkiye/2011-depremi-van-nufusunu-azaltti (Erişim Tarihi: 17 Şubat 2023).
• Cohen, L., Manion, L. (1994). Research Methods In Education (4 ed.). London: Routlenge
• Coppola, D. (2007). Introduction to International Disaster Management. Oxford: Elsevier.
• Çaha, Ö. (1998). “Türkiye’de Sivil Toplum Sorunları”, Liberal Düşünce Dergisi, Sayı 10–11, 21-2
• Çeliktaban, D. (2015, 08. Eylül ). Göçmenler için ne yapabiliriz. HTHayat. 14.06.2016 tarihinde http:// www.hthayat.com/yazarlar/damla-celiktaban/1031328-gocmenler-ici-ne-yapabiliriz adresinden edinilmiştir.
• Çorabatır, M., & Hassa, F. (2013). İGAM sivil toplum örgütlerinin Türkiye’deki Suriyeli mülteciler için yaptıkları çalışmalar ile ilgili rapor. 17.06.2016 tarihinde http://www. madde14.org/index.php?title=%C4%B0GAM_-_Sivil_ Toplum_%C3%96rg%C3%B Ctlerinin_ T%C3%BCrkiye%E2%80%99deki_ Suriyeli_M%C3%BClteciler_%C4%B0%C3%A7in_ Yapt%C4%B1klar%C4%B1_%C3%87al%C4%B1%C5%9Fmalar_%C4%B0le_%C4%B0lgili_ Rapor adresinden edinilmiştir
• Çorabatır, Metin ve Hassa, Fikret (2013). Sivil Toplum Örgütlerinin Türkiye’deki Suriyeli Mülteciler İçin Yaptıkları Çalışmalar ile İlgili Rapor, Ankara: İGAM
• Demirer, Y. (2023). Depremin eşitsizliği, eşitsizliğin depremi. Evrensel. https://www.evrensel.net/yazi/92459/depremin-esitsizligi-esitsizligin-depremi (Erişim Tarihi: 17 Şubat 2023).
• Dünya Sağlık Örgütü (2023). Statement – Türkiye/Syria earthquakes. https://www.who.int/europe/news/item/14-02-2023-statement-turkiye-and-syriaearthquakes# (Erişim Tarihi: 21 Şubat 2023).
• Ercan, Hülya (2002). “Türkiye’de Sivil Toplum Tartışmaları Üzerine”, Sosyal Bilimler Dergisi, 26(1), 69-79.
• Erdoğan Tosun, G. (2001). Demokratikleşme Perspektifinden Devlet-Sivil Toplum İlişkisi. İstanbul: Alfa Basım Yayın
• Erözden, Ozan (1998). “STK’lar ve Hukuki Çerçevede Yenilik Talepleri Üzerine Notlar”, Taciser U. (Der.). Merhaba Sivil Toplum, Helsinki Yurttaşlar Derneği Yayın Dizisi 10, 13-22.
• Gavrılıs, G. (2001). “Covering Disasters, Natural or Otherwise: Media, Politics, and the Public Sphere in Post-Earhquake in Turkey”. New Perspectives on Turkey. XXIV: 141- 164.
• GİGM Göç İstatistikleri, <http://www.goc.gov.tr/icerik3/gecici-koruma_363_378_4713>, Erişim Tarihi:06.04.2018
• Göksedef, E. (2017, May 3). 26 kamp, 81 şehirde Suriyeliler. Al Jazeera Turk – Ortadoğu, Kafkasya, Balkanlar,
• Türkiye ve Çevresindeki Bölgeden Son Dakika Haberleri ve Analizler. http://www.aljazeera.com.tr/al-jazeera-ozel/26-kamp-81-sehirde-suriyeliler
• Hayata Destek Derneği. (2016). Suriyeli mülteci çocuklar ve vatansızlık riski bulanık mekanlarda gölgede kalanlar. 16.06.2016. tarihinde http://www.gundemcocuk.org/belgeler/yayinlarimiz/kitaplar/ Suriyeli-Multeci-Cocuklar-Ve-Vatansizlik-Riski-Raporu.pdf adresinden edinilmiştir.
• Hunger, U. (2005). Ausländervereine in Deutschland. Eine Gesamterfassung auf der Basis des Bundesausländervereinsregisters. SelbstHilfe. Wie Migranten Netzwerke knüpfen und soziales Kapital schaffen, 221-224.
• IOM (2022). “World Migration Report 2022”, https://publications.iom.int/books/worldmigration-report-2022 (Erişim Tarihi 5.6.2022).
• Keyman, Fuat (2004 a). “Türkiye’de ve Avrupa’da Sivil Toplum. Sivil Toplum ve Demokrasi Konferans Yazıları, No:3”, https://stk.bilgi.edu.tr/media/uploads/2015/02/01/keyman_std_3.pdf (Erişim Tarihi 5.6.2022).
• Keyman, Fuat (2006). Türkiye’de Sivil Toplumun Serüveni: İmkânsızlıklar İçinde Bir Vaha, Ankara: Sivil Toplum Geliştirme Merkezi
• Lopez carresı, A. vd. (2014). Disaster Management: International Lessons in Risk Reduction, Response and Recovery. Oxon: Routledge
• Luna, E. M. (2014). “Community-Based Disaster Risk Reduction and Disaster Management”. Disaster Management - International Lessons in Risk Reduction, Response and Recovery. (ed. Alejandro Lopez Carresi vd.). Oxon: Routledge: 43-62.
• Maskrey, A. (2011). “Revisiting Community-Based Disaster Risk Management”. Environmental Hazards. X/1: 42-5.
• Mazlumder. (2014). Kamp dışında yaşayan Suriyeli kadın sığınmacılar raporu. 15.06.2016 tarihinde http://www.mazlumder.org/webimage/MAZLUMDER%20KAMP%20DI%C5%9EINDA%20 YA%C5%9EAYAN%20KADIN%20SI%C4%9EINMACILAR%20RAPORU(22).pdf adresinden edinilmiştir.
• Mültecilerle Çalışan STK’lar Ağ Haritası (2022) https://graphcommons.com/graphs/0711e621-a8c5-4651-a1d6-33106c7bb3f1 (Erişim Tarihi 10.5.2022)
• Nargül, S. (2019). La Participation Politique Et Les Associations Dans La Diaspora Turque en France: Cas de Paris et Strasbourg. (Yüksek Lisans Tezi). Galatasaray Üniversitesi, İstanbul
• NTV (2023). Hasar tespit çalışmalarında son durum: Yıkık, acil yıkılacak ve ağır hasarlı bina sayısı 118 bin. https://www.ntv.com.tr/turkiye/hasar-tespit-calismalarinda-sondurumyikik-acil-yikilacak-ve-agir-hasarli-bina-sayisi-118- bin,lO_vWoWYlkyITkWr4SlQ3A (Erişim Tarihi: 22 Şubat 2023).
• Observatoire- İmmigration (2021, Nisan 29): Les Turcs en Frannce: un “isolat” séparatiste? 15 Temmuz 2022 tarihinde https://observatoire-immigration.fr/wpcontent/uploads/2021/04/OID_Les-Turcs-en-France.pdf adresinden alındı
• Onbaşı, F. (2005). Sivil Toplum. İstanbul: Epokhe.
• Onger, D., F. (2010, Ekim 21). Fransa’daki Türk Varlığı. TASAM. 01 Temmuz 2022 tarihinde https://tasam.org/tr-TR/Icerik/4208/fransadaki_turk_varligi adresinden alındı
• Onger, D., F. (2010, Ekim 21). Fransa’daki Türk Varlığı. TASAM. 01 Temmuz 2022 tarihinde https://tasam.org/tr-TR/Icerik/4208/fransadaki_turk_varligi adresinden alındı
• Ozan, Ebru Deniz (2014). “Sivil Toplum”, Atılgan, Gökhan ve Aytekin, E. Atilla (Der.). Siyaset Bilimi: Kavramlar, İdeolojiler, Disiplinler. İstanbul: Yordam Kitap, 99-108.
• Özerdem, A. – S. BARAKAT (2000). “After the Marmara Earthquake: Lessons for Avoiding Short Cuts to Disasters”. Third World Quarterly. XXI/3: 425-439.
• Özerdem, A. – T. JACOBY (2006). Disaster Management and Civil Society Earthquake Relief in Japan, Turkey and India. London: I.B. Tauris.
• Peker, A. E., & Şanlı, İ. (2022). Deprem ve göç ilişkisi: 24 Ocak 2020 Elazığ deprem örneği. Fırat Üniversitesi Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(1), 125-154.
• Polat, (2023), SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI (STK) YÖNETİMİ
• Sansür, L. (2023). Sağlık meslek örgütleri: Enkaz altında hipotermiden ölenler var. https://www.sozcu.com.tr/2023/saglik/ttbden-deprem-aciklamasi-enkaz-altindahipotermiden-olenler-var-7585265/ (Erişim Tarihi: 17 Şubat 2023).
• Sarıbay, Ali Yaşar. (1997). “Türkiye’de Demokrasi ve Sivil Toplum”, Liberal Düşünce, 6, 32-43.
• Sarıtaylı, T. (2020, Aralık 04). Fransa İçişleri Bakanı Darmanin, Ülkedeki 76 Camiye Yapılacak Denetimlerin Başladığını Açıkladı. Haberler.com. https://www.haberler.com/politika/fransa-icisleri-bakani-darmanin-ulkedeki-76- camiye-13778991-haberi/ adresinden alındı
• Sezik Murat (2019). “Türkiye’ de Sivil Toplum Kuruluşlarının İşlevleri ve Sorun Alanları”, R&S- ResearchStudies Anatolia Journal, 2(4), 118-125.
• Sigad, L. I., & Eisikovits, R. A. (2013). Grandparenting across borders: American grandparents and their Israeli grandchildren in a transnational reality. Journal of Aging Studies, 27(4), 308-316.
• Sönmez, M. (2011). Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) tabanlı deprem hasar riski analizi: Zeytinburnu (İstanbul) örneği. Türk Coğrafya Dergisi, (56), 11-22
• Südaş, İ. (2004). Effects of Marmara Earthquake of August 17, 1999 on Population and Settlement: Case of Gölcük (Kocaeli). Aegean Geographical Journal, 13, 73-91.
• Şenol, C. (2020). Türkiye'de Meydana Gelen Büyük Depremlerin Yerleşme ve Demografik Yapı Üzerindeki Etkileri (1927-2020). Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, (4), 620-644.
• Toros, A. (2008). Önsöz. Sorunlu Bölgelerde Göç içinde (ss. 9-11). Ankara: Global Strateji Enstitüsü
• TTB (2023). TTB Deprem Bülteni #7: Bulaşıcı Hastalıklar Açısından En Riskli Dönemdeyiz, Önlemler Bir An Önce Alınmalı. https://www.ttb.org.tr/haber_goster.php?Guid=3e2db60a-abcf-11ed-9a7d94c3131533bf (Erişim tarihi: 17 Şubat 2023).
• Türk, Gül Dilek (2016). “Türkiye’de Suriyeli Mültecilere Yönelik Sivil Toplum Kuruluşlarının Faaliyetlerine İlişkin Bir Değerlendirme”. Marmara İletişim Dergisi, (25), 145-157.
• Türnüklü, A. (2000). Eğitimbilim araştırmalarında etkin olarak kullanılabilecek nitel bir araştırma tekniği: Görüşme, Kuram ve uygulamada eğitim yönetimi, 24(24), 543-559.
• Ufak da olsa mültecilere yardımım dokunsun diyenlere 10 tavsiye. (2015, 3 Eylül). Onedio. 14.06.2016 tarihinde http://onedio.com/haber/ufak-da-olsa-multecilere-yardimim-dokunsun-diyenlere-10- tavsiye-578921 adresinden edinilmiştir.
• Usta, A. (2019). Evreleri ile bilimsel araştırma süreci ve raporlaştırılması. ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi, 6(13), 85-101.
• Ürekli, F. (2010). Osmanlı döneminde İstanbul’da meydana gelen afetlere ilişkin literatür. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, (16), 101-130.
• Werker, E. ve Ahmed F. Z. (2007, October 27), “What Do NonGovernmental Organizations Do?”, Journal of Economic Perspectives http:// www.hbs. edu/research/pdf/08-041.pdf
• Yavuzer, Hasan ; Amerika’daki Türkler ve Kurmuş Oldukları Türk Dernekleri Turks and Turkish Foundations Established in America, zFwt Journal of World of Turks, 2009.
• تركيا.. نفير عام للسوريين لإغاثة منكوبي الزلزال. (t.y.). Geliş tarihi 08 Nisan 2023, gönderen https://www.aa.com.tr/ar/التقارير/تركيا-نفير-عام-للسوريين-لإغاثة-منكوبي-الزلزال-تقرير/2829856
• https://siviltoplum.gov.tr/kurumlar/siviltoplum.gov.tr/istatistikler/YabanciSTK/izin_verilen_listesi_tr.pdf
• https://www.academia.edu/3459001/Amerikadaki_T%C3%BCrkler_ve_Kurmu%C5%9F_Olduklar%C4%B1_T%C3%BCrk_Dernekleri
• http://forumusa.com/turk-toplumu/abddeki-turk-sivil-toplum-kuruluslari-tek-cati-altinda/
• https://tr.wikipedia.org/wiki/Anasayfa
• https://www.memleket.com.tr
• https://www.abdpost.com/amerika-daki-turk-dernekleri/41131/
• Bonyan. (2023). https://bonyan.ngo/about-us/
• Orange. (2023). https://orange.ngo, https://orange.ngo/
• Önder – منظمة الرواد للتعاون والتنمية. (2023). http://onder1.org/?lang=tr
• Sened. (2023). https://sened.ngo/
• https://doi.org/10.1016/j.jaging.2013.06.002