Türkiye'nin Göç Politikası Tarihi

Yıl 2023, Cilt: 4 Sayı: 1, 64 - 80, 18.10.2023

Leyla Akcan

Öz

Göç, insanlık tarihinde köklü bir yere sahiptir. Tarih öncesi dönemlerde, çevresel koşullara uyum sağlamak için çok sayıda insan göç etti. Günümüzde göç, demografik, ekonomik, politik, psikolojik, antropolojik ve sosyolojik faktörlerden oluşan karmaşık bir fenomendir. Göç hareketleri çok karmaşık ve çeşitlidir ve ekonomik, siyasi, sosyal ve diğer gelişmelerle yakından ilişkilidir. Sonuç olarak, göç kavramını anlamak ve analiz etmek için siyaset bilimi, hukuk, psikoloji, tarih ve coğrafya gibi çeşitli disiplinler kullanılmalıdır. Göç ve tarih bilimi, insanlık tarihi kadar eski olan göç hareketleriyle yakından ilişkilidir. Türkiye, tarih boyunca önemli göç hareketleri için bir köprü olarak hizmet verdiği için, Türkiye'deki göç politikalarının değerlendirilmesi çok önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Göç, Göçmen, Göçmen Politikası

The History of Turkiye's Migration Policies

Öz

Migration is a universal phenomenon with deep roots in human history. It is known that large migration movements took place in prehistoric times in order to adapt to environmental conditions. Today, migration is a multifaceted phenomenon with demographic, economic, political, psychological, anthropological and sociological effects. Migration movements are too complex and diverse to be limited to a single discipline; they have a close relationship with economic, political, social and other developments. Therefore, in order to understand and analyze the phenomenon of migration, it is necessary to make use of different disciplines such as political science, law, psychology, history and geography. Since migration movements are as old as the history of humanity, migration and historical science are closely related. Since Turkiye has been used as a bridge for very important migration movements throughout history, it is important to analyze migration policies in Turkiye.

Anahtar Kelimeler

Migration, Migrant, Migration policies

Kaynakça

• Abadan-Unat, N. (2002). Bitmeyen göç: Konuk işçilikten ulus-ötesi yurttaşlığa (Vol. 1). İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Ağanoğlu, H. Y. (2017). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Balkanların Makus Talihi: Göç. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Aktel, M. ve Kaygısız, Ü. (2018). Türkiye’de Göç Yönetimi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(2): 579-604.
• Arslan, Z. (Ed.) (2022). 19. Yüzyıldan Günümüze Türkiye’ye Yapılan Göçler, Göçmenlik ve Sosyal Uyum. Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezi Başkanlığı Yayınları.
• Baklacıoğlu, N. Ö. (2010). Dış Politika ve Göç, Yugoslavya’dan Türkiye’ye Göçlerde Arnavutlar (1920-1990). İstanbul: Derin Yayınları, ISBN: 978-9944-250-89-4.
• Baklacıoğlu, N. Ö. (2015). Yugoslavya’dan Türkiye’ye Göçlerde Sayılar, Koşullar ve Tartışmalar. Türkiye’nin Göç Tarihi: 14. Yüzyıldan 21. Yüzyıla Türkiye’ye Göçler. (Der. M.M. Erdoğan ve A. Kaya). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, Yayın No: 507.
• Barkın, E. (2004). 1951 Tarihli Mülteciliğin Önlenmesi Sözleşmesi. Ankara Barosu Dergisi, (1), 331-360. Bayram, M. H. ve İzol, R. (2022). Avrupa Birliği'nin Dış Sınırlarının Yönetiminde Üçüncü Ülkelerle İş Birliği: Türkiye Örneği. Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, XII(I), 15-37.
• Bozbeyoğlu, E. (2015). Mülteciler ve İnsan Hakları. Hacettepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Kültürel Çalışmalar Dergisi, 2(1), 60-80.
• Cengizkan, A. (2004). Mübadele Konut ve Yerleşimleri. Ankara: Arkadaş Yayıncılık.
• Çelik, Y. (2018). Türkiye’de Suriyeli Çocuklara Yönelik Uygulanan Eğitim Politikalarının İncelenmesi: Tespitler, Sorunlar ve Öneriler, (Yüksek Lisans Tezi), Hacettepe Ünivesitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çiçekli, B. (2016). Yabancılar ve Mülteciler Hukuku. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Danış, A. D. (2004). Yeni Göç Hareketleri ve Türkiye. Birikim Dergisi. Sayı: 184-185, 216-224.
• Dedeoğlu, S. ve Gökmen, Ç. E. (2011). Göç ve Sosyal Dışlanma Türkiye’de Yabancı Göçmen Kadınlar. Ankara: Efil Yayınevi.
• Dost, S. (2014). Ulusal ve Uluslararası Mevzuat Çerçevesinde Ülkemizdeki Suriye’li Sığınmacıların Hukuki Durumu. Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 4(1), 27-69.
• Erdil, B. (2019). Göç ve Mülteci Hareketlerinin Türkiye’nin Göç Politikalarına Etkileri. Bilge Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(2), 71-86.
• Ergüven, N. S. ve Özturanlı, B. (2013). Uluslararası Mülteci Hukuku ve Türkiye. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 62(4), 1007-1061.
• Erkıral-Tavas, O. (2015). Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne Tam Üyelik Sürecinde Uluslararası Göç Stratejisi Yönetimi: Bir Model Önerisi. (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• GİGM: Göç İdaresi Genel Müdürlüğü (2017). Göç İstatistikleri: Geçici Koruma, http://www.goc.gov.tr/icerik3/gecici-koruma_363_378_4713
• Gün, M. ve Yüksel, S. (2021). Dünyada Göçmen Eğitimi Politikaları Bağlamında Türkiye’nin Göçmen Eğitimi Sürecinin Değerlendirilmesi ve Çözüm Önerileri. Milli Eğitim Dergisi, (Türkiye’de ve Dünyada Göçmen Eğitimi Özel sayısı), 1031-1053. https://doi.org/10.37669/milliegitim.960056
• Güner, C. (2007). İltica Konusunda Türkiye’nin Yol Haritası: Ulusal Eylem Plânı. AÜHFD, 56(04), 81-109.
• İçduygu, A. (2004). Türkiye’de Kaçak Göç. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
• İçduygu, A. ve Sirkeci, İ. (1999). Cumhuriyet Dönemi Türkiye’sinde Göç Hareketleri 75 Yılda Köylerden Şehirlere Bilanço 98. İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları ve Tarih Vakfı Ortak Yayını.
• İçduygu, A., Erder, S. ve Gençkaya, Ö. F. (2014). Türkiye’nin Uluslararası Göç Politikası 1923-2023: Ulus Devlet Oluşumlarından Ulus Ötesi Dönüşümlere Araştırma Raporu. Koç Üniversitesi Göç Araştırmalar Merkezi.
• Kâmil, İ. (2016). Bulgaristan’dan Türkiye’ye Gerçekleşen 1950-1951 Göçünün Nedenleri. Balkan Araştırma Enstitüsü Dergisi, 2(5), 31-65.
• Kantas Yılmaz, F. ve Ergül, S. (2021). Sağlık Politikası Analizi: Göçmen Sağlığı Kapsamında Suriyeli Sığınmacılar. Sağlık ve Sosyal Refah Araştırmaları Dergisi, 3(2), 119-128.
• Karaşahin, M. (2012). Avrupa Birliği’nde Ortak Göç Politikası Oluşturma Çabaları ve Ulusal Farklılıklar Sorunu. (Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Karpat, K. H. ve Sönmez, A. (2003). Türkiye’de Toplumsal Dönüşüm: Kırsal Göç, Gecekondu ve Kentleşme. Ankara: İmge Kitabevi.
• Karpat, K.H. (2017). Osmanlı’dan Günümüze Etnik Yapılanma ve Göçler. Çeviren B. Tırnakçı. İstanbul: Timaş Yayınları, 3. Baskı.
• Kayan, A. (2013). GAP Bölgesinde Kentleşmeden Doğan Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(3), 24-43.
• Kaynak, M., Yinanç, R. ve Şahin, C. (1992) Iraklı Sığınmacılar ve Türkiye. Ankara: Tanmak Yayınları.
• Kirişçi, K. (1999). Türkiye’ye Yönelik Göç Hareketlerinin Değerlendirilmesi: Bilanço: 1923-1998 Türkiye Cumhuriyeti’nin 75 Yılına Toplu Bakış. İstanbul: Tarih Vakıfları Yayını. 1(1), 111-121.
• Kirişçi, K. ve Karaca, S. (2015). Hoşgörü ve Çelişkiler: 1989, 1991 ve 2011’de Türkiye’ye Yönelen Kitlesel Mülteci Akınları. Türkiye’nin Göç Tarihi: 14. Yüzyıldan 21. Yüzyıla Türkiye’ye Göçler. (Der. M.M. Erdoğan ve A. Kaya). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Koca, M. (2002). AB Ülkelerine Göç, Mülteci ve Yabancı Uyrukluların İstihdamı. Türk İdare Dergisi, 97-133.
• Koçak, O. ve Gündüz, R. (2016). Avrupa Birliği Göç Politikaları ve Göçmenlerin Sosyal Olarak İçerilmelerine Etkisi. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 6(12), 66-91.
• Macar, E. (2015). Yunanistan’dan Anadolu’ya Göç: Nüfus Mübadelesi. Türkiye’nin Göç Tarihi: 14. Yüzyıldan 21. Yüzyıla Türkiye’ye Göçler. (Der. M.M. Erdoğan ve A. Kaya). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları, Yayın No: 507.
• Mollaalioğlu, F. N. (2020). Türkiye’den Suriye’ye Gerçekleşen Göçlerin Tarihsel Boyutu. Çekmece İZÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 8(17), 1-24.
• Öksüz, H. (2000) İkili İlişkiler Çerçevesinde Balkan Ülkelerinden Türkiye’ye Göçler ve Göç Sonrası İskân Meselesi: 1923-1938. Atatürk Dergisi, 3(1), 169-188.
• Özdemir, G. (2023). Türkiye’de Stratejik Göç Yönetimi. (Yüksek Lisans Tezi), Bitlis Eren Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Entitüsü.
• Özer, Y. (2015). Uluslararası Göç ve Yabancı Düşmanlığı. İstanbul: Derin Yayınları.
• Parlak, B. (2015). Türkiye İltica ve Göç Mevzuatının Coğrafi Kısıtlama Uygulaması Yönünden Analizi. TESAM Akademi Dergisi, 2(2), 65-79.
• Polat, Y. (2021). Türkiye’nin Uluslararası Göç Politikasına Tarihsel Bir Bakış. Journal of Awareness, 6(2), 145-160.
• Sarı, M. (2011). Atatürk Dönemi’nin İskân Politikasında İç İskâna Yönelik Çalışmalar (1923-1938). Hacettepe Üniversitesi Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi (CTAD), 14, 87-113.
• Sevimli, K. A. ve Reçber, S. (2014). Avrupa Birliği’nde İşçilerin Serbest Dolaşımı ve Türk İşçilerinin Serbest Dolaşım Hakkı. Journal of Istanbul University Law Faculty, 72(2), 391-440.
• Şakacı, B. K. (2020). Türkiye’nin Göç ve İskân Politikaları: 1934 Tarihli 2510 Sayılı İskân Kanunu İncelemesi. Kamu Yönetimi ve Politikaları Dergisi, 1(3), 36-57.
• Şen Y.F. ve G. Özkorul. (2016). Türkiye – Avrupa Birliği İlişkilerinde Yeni Bir Eşik: Sığınmacı Krizi Bağlamında Bir Değerlendirme. Göç Araştırmaları Dergisi, 2(2), 86-119.
• Şen, M. (2014). Türkiye’de İç Göçlerin Neden ve Sonuç Kapsamında İncelenmesi. Çalışma ve Toplum Ekonomi ve Hukuk Dergisi, 1(40), 231-256.
• Şirin, N. A. (2016). Çabalar Sonuç Verecek mi? Avrupa Birliği’nin Ortak Bir Göç ve Sığınma Politikası Oluşturma Girişimleri. İstanbul: İletişim Yayınları, 3. Baskı.
• Taneri, G. (2012). Uluslararası Hukukta Mülteci ve Sığınmacıların Geri Gönderilmemesi. (Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tepealtı, F. (2019). Avrupa Birliği'ne Yönelik Türkiye Geçişli (Transit) Göç Hareketleri ve Türkiye'nin Düzensiz Göçle Mücadelesi. Doğu Coğrafya Dergisi, 24(41), 125-140.
• Tepealtı, F. (2020). Avrupa Birliği’nin Göç Politikaları ve Türkiye. (Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yazan, Y. (2016). Avrupa Birliği’nin Yasadışı Göç Politikası Türkiye Örneği Çerçevesinde İnsan Hakları Sorunsalı. Milenyum Yayınları.
• Yılmaz, H. (2006). Türkiye’de Mülteci Hukuku ve Uygulaması: Sorunlar ve Çözüm Önerisi. Uluslararası Göç Sempozyumu Bildirileri. İstanbul: Zeytinburnu Belediye Başkanlığı.