İLETİŞİMDE YALAN VE KUR'AN

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 17, 71 - 105, 02.11.2020

Ali Taştekin

Öz

Yaratıcı, kullarının dili doğru kullanmalarını ve konuşma becerilerini geliştirerek sağlam iletişim kurmalarını istemektedir. Özellikle yalansız, hilesiz, kırıcı olmayan bir üslubun tercih edilmesini öğütlemektedir. Kur’an’da dil ile ilgili kavramlar arasında sıfat olarak “kâfir”den sonra “doğru” ibaresi (58 ayette 59 kez) en çok tekrar edilmektedir. Adeta doğru olmayanların kâfir olma riskinin yüksek olduğuna dikkat çekilmektedir. Konuşma becerisi ile ilgili ibarelerin tekrarında birinci sırayı “yalan” almakta, bütün kötülüklerin anasının bu davranış olduğu vurgulanmaktadır. İncelediğimiz Kur’an mealindeki ayetleri temel aldığımızda, iletişimle ilgili olarak geçiş frekansı en yüksek birinci ibare “de ki”, ikinci ibare ise “yalan”dır. Sure bazında ise “yalan” birinci sırada gelmektedir. En çok (79 farklı) surede ve 278 ayette kullanılan bu kelime toplam 290 kez geçmektedir. Bu çalışmada, Türkçe Kur’an mealinde geçen dil ve iletişim ifadeleri dikkate alınarak “yalan” ibaresinin geçiş frekansına göre Kur’an dilinde iletişimin yeri ve yalan ibaresinin kullanım biçimleri tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

dil, iletişim, yalan, kur'an

LIE IN COMMUNICATION AND THE QURAN

Öz

The Creator wants his servants to use the language correctly and to communicate firmly by improving their speaking skills. In particular, He advises giving preference to an honest, genuine, non-offensive style. Among the concepts related to language in the Qur'an, as an adjective, the phrase "true" ["doğru" in Turkish] (59 times in 58 verses) is the most repeated after "infidel" ["kâfir" in Turkish]. It is almost noted that the risk of being an infidel is high for those who are not true. The word “lie” ["yalan" in Turkish] takes the first place in the repetition of the words related to speech skills, and it is emphasized that this behavior is the mother of all evil. Based on the verses in the Qur'an translation we examined, the most frequently used word in relation to communication is “say” ["de ki" in Turkish], and the second is “lie” ["yalan" in Turkish]. On the basis of the surahs, “lie” ["yalan" in Turkish] holds the first place. Being used 290 times in total, this word is used in the most number of surahs (79 different surahs) as well as in 278 verses. In this study, taking the language and communication expressions in Turkish Qur'an into account, the place of communication in the language of the Qur'an and the usage of the phrase lie is determined according to the usage frequency of the phrase “lie” ["yalan" in Turkish].

Anahtar Kelimeler

communication, language, lie, Quran

Kaynakça

• Akçay, Emrah (2012). Yalan Söyleme Kabiliyeti Ve Hafıza: Cinsiyetler Arası Karşılaştırma, Selçuk İletişim, 7, 3.
• Altuntaş, Halil ve Şahin, Muzaffer (2011). Kur’an-ı Kerim Meâli, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 12. Baskı 2011- 06- Y- 0003- 542 ISBN: 978- 975- 19-3243- 3 Sertifika No:12930, Ankara. https://kuran.diyanet.gov.tr/dosyalar/ document/kuran_meal.pdf, erişim tarihi: 02. 04. 2018.
• Arslan, Halime ve Evlice, Yunus Emre (1995). Psödologia Fantastika (Duşlemsel Yalan), Kriz Dergisi 3 (1-2) 57-60. http://dergiler.ankara.edu.tr/ dergiler/21/70/673.pdf.
• Aydar, Hidayet ve Ulutaş, İsmail (2010). “Dilin Kökeni: Kur’an-ı Kerim Ve Diğer Kutsal Kitaplara Göre Dil Olgusu”, Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 5/4.
• Bok, Sissela (1999). “Yalancılara Yalan Söylemek”, Çeviren: Nurçay Türkoğlu, Marmara İletişim, 10/10, 43-52.
• Certel, Hüseyin (2008). “Din-İletişim İlişkisi Ve İletişim Engelleri”, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2/ 21.
• Çağlayan, Harun (2014). “Rasyonalizm Bağlamında Dilbilim Ve Din Dili İlişkisi”, EKEV Akademi Dergisi, Yıl: 18 Sayı: 58 (Kış 2014), s. 41-58
• Diyanet İşleri Başkanlığı, Kuran-ı Kerim Meali, http://www.atib16.at/ Kuran-i Kerim.pdf, Erişim tarihi: 03.04.2018
• Dorman, Emre (2016). Allah’a Öğretilen Din, İstanbul Yayınevi, İstanbul.
• Ersöz, Muhammed (2014). Kur'an'ın Dil Yapısı Ve Kur'an Kelimelerinin Terimleşmesi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, (Doktora Tezi), Erzurum.
• Ertuğrul, Resul (2004). Kur’an’a Göre İnsanın Psiko-Sosyal Açıdan Değerlendirilmesi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Temel İslam Bilimleri (Tefsir) Anabilim Dalı (Yüksek Lisans Tezi), Ankara. http://acikarsiv.ankara.edu.tr/browse/265/
• Gümrükçüoğlu, Süleyman (2013). “Kur’an’da Allah Ve İnsan Arasındaki İletişim Kodları”, The Journal of Academic Social Science Studies International Journal of Social Science Volume 6 Issue 4, p. 837-862.
• Karaköse, Saadet (2014). “Yalancı Şairin Gözüyle Yalana Bakış: Klasik Edebiyatımızda Yalan”, A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED] 51, 127-169, Erzurum.
• Koç, Turan (1998). Din Dili, İz Yayıncılık, İstanbul. Koç, Turan (2001). “Kur'an Dili Açısından Söz Anlam İlişkisi”, Kur'an ve Dil, Dilbilim ve Hermenotik Sempozyumu, 17-18 Mayıs 2001, Van.
• Milli Eğitim Bakanlığı (1995). Örnekleriyle Türkçe Sözlük, MEB Yayınları, Ankara.
• Özden, Önder (2018). Yalan, Yemin Ve Siyaset: “Hakikat-Sonrası” Siyasete İlişkin Bir Soruşturma, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Bilimi Ve Kamu Yönetimi (Siyaset Bilimi) Anabilim Dalı, (Doktora Tezi), Ankara.
• Öztürk Çetindoğan, Müşerref (2015). “Yalan ve Tiyatro”, Yedi: Sanat, Tasarım Ve Bilim Dergisi, Sayı 14: 117-124.
• Rahman, Fazlur (1996). Ana Konularıyla Kur’an. (Çev. A. Açıkgenç), Ankara Okulu yayınları, Ankara.
• Sür, Barış (2019). Hannah Arendt, Siyasette Yalan Bu Kadar Etkili Mi? Çev. İmge Oranlı, Berfu Şeker, Sel Yayınları, 1. Baskı, Mart 2018, İstanbul, 99 sayfa, ISBN: 978-975-570-920-9, https://www.selyayincilik.com/kitap/ siyasette-yalan-1459 erişim tarihi: 22.05.2019.
• Taş, Oğuzhan ve Taş, Tuğba (2018). “Post-Hakikat Çağında Sosyal Medyada Yalan Haber ve Suriyeli Mülteciler Sorunu”, İletişim 29, http:// iletisimdergisi.gsu.edu.tr/download/article-file/605971, erişim tarihi: 22.05.2019.
• Türk Dil Kurumu (2011). Türkçe Sözlük, TDK Yayınları, Ankara.
• Ünal, Recep ve Taylan, Ahmet (2017). “Sağlık İletişiminde Yalan HaberYanlış Enformasyon Sorunu ve Doğrulama Platformları”, Atatürk İletişim Dergisi, Sayı 14 / Sağlık İletişimi Özel Sayı.
• Üretmen, Seçil (2008). Cinsiyet, Yalan Söyleme Ve Çıkar Elde Etmenin Yalana İlişkin Yüklemelere Etkisi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Psikoloji (Sosyal Psikoloji) Anabilim Dalı, (Doktora Tezi), Ankara.
• Ürkmez, Ahmet (2012). “Kaynak Değeri ve İçerik Tenkidi Açısından ‘Üç Yerde Yalan’ Rivayeti”, Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 33, 9-34.
• Yavuz, Ö. Faruk (2006). Kur'an'da Sembolik Dil, Ankara Okulu Yayınlan, Ankara.
• Yıldız, Harun ve Develi, Alptekin (2018). “Çalışanların Yalan Söyleme Eğiliminin Bir Öncülü Olarak Örgütsel Dışlanma”, Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(ICEESS’ 18) 141-148.