Yeni Medya Çağında Dijital Sanatın Yükselişi: Bibliyometrik Analiz

Yıl 2024, Cilt: 13 Sayı: 26, 329 - 346, 30.12.2024

Fatma Yardibi

Öz

Dijital sanat, teknoloji ve sanatın birleşiminden ortaya çıkan bir olgudur. Her ne kadar yeni bir olgu gibi düşünülse de kökenleri 1960'lara kadar uzanmaktadır. Bu çalışma, yeni medya ve dijital sanat ile ilişkili iletişim kategorisinde, Web of Science veri tabanından 1971 ile 2024 (11 Mart) yılları arasında yayınlanmış 1537 akademik çalışmayı kapsamaktadır. Çalışmada, yeni medya ve dijital sanatın araştırma trendleri analiz edilmiş ve bibliyometrik analiz yöntemleri kullanılarak önemli bulgular ortaya çıkarılmıştır. Belge ortak alıntı analizi gerçekleştirilmiş ve daha sonra sıkı bir şekilde bağlantılı araştırma çalışmalarını belirlemek için küme analizi yapılmıştır. Anahtar kelime analiziyle ilgili terimlere göre küme analizi uygulanmıştır. Bu analizlerle araştırma sıcak noktaları belirlenmiş ve çalışmanın ana konuları ortaya çıkarılmıştır. Alanda üretilen yayınlar, 1970'li yıllardan günümüze doğru hızla artmış ve gelişen bir alan olduğunu göstermiştir. Yayınların dağılımı iki aşamada değerlendirilebilir: İlk aşama, 1970-2000 yılları arasını kapsayan 30 yıllık durağan bir dönemi; ikinci aşama ise, 2000'li yıllardan itibaren teknolojik gelişmeler ile hızlanan üssel bir artışın bulgulandığı dönemdir. Yeni medyanın 2000’li yıllardan itibaren gelişerek yaygınlaşması, dijital sanatın daha fazla kitle tarafından etkileşim alması ve dolayısıyla bu alana olan ilginin artması olarak açıklanabilir. Belgelerin ortak alıntılarının analiziyle, çevrimiçi ekran eğlencesi, adil kullanım, sosyal medya platformları ve kültürel gazetecilik arasındaki bağlantılar bulgulanmıştır. Bu alanlarda dijital sanat hem araç hem de konu olarak değer görmektedir. Anahtar kelime analiziyle, sosyal medya, sanal ekipler, ilişkisel tür bilgisi, toplumsal hareket eylemi, cinsiyet eşitsizliği ve feminist bilim birbirlerine bağlı ve güncel çalışma alanları olarak tanımlanmıştır. Bu alanlar, dijital platformların ve teknolojik gelişmelerin sosyal dinamikleri, aktivizmi ve eşitlik arayışını nasıl etkilediğini keşfetme konusunda kesişmektedirler. Dijital sanatın, dijital platformların ve sosyal medyanın kullanımı yoluyla geleneksel sanat alanlarının ötesine geçerek daha geniş bir izleyici kitlesine ulaşma potansiyeline sahip olması hızlı yükselişini devam ettireceği yönündedir.

Anahtar Kelimeler

Bibliyometrik analiz, dijital sanat, sosyal medya, yeni medya

Kaynakça

• Adalı, G., Yardibi, F., Aydın, Ş., Güdekli, A., Aksoy, E., & Hoştut, S. (2024). Gender and Advertising: A 50-Year Bibliometric Analysis. Journal of Advertising, 1–21. https://doi.org/10.1080/00913367.2024.2343291
• Atan, A., Uçan, B., & Bilsel, Ç. (2015). Dijital sanat uygulamaları üzerine bir inceleme. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 7(26), 1–14.
• Aufderheide, P., Milosevic, T., & Bello, B. (2016). The impact of copyright permissions culture on the US visual arts community: The consequences of fear of fair use. New Media & Society, 18(9), 2012–2027. https://doi.org/10.1177/1461444815575018.
• Bourdieu, P. (1993). The field of cultural production: Essays on art and literature. Columbia University Press.
• Brey, A. (2021). Digital art history in 2021. History Compass, 19(8), e12678. https://doi.org/10.1111/hic3.12678
• Budianto, E. W. H. (2023). Bibliometric And Literature Review Of Financing Risk In Islamic Banking. JPS (Jurnal Perbankan Syariah), 4(1), Article 1. https://doi. org/10.46367/jps.v4i1.1031
• Chen, C. (2006). CiteSpace II: Detecting and visualizing emerging trends and transient patterns in scientific literature. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 57(3), 359–377.
• Chen, C., Ibekwe‐SanJuan, F., & Hou, J. (2010). The structure and dynamics of co-citation clusters: A multiple‐perspective co-citation analysis. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 61(7), 1386–1409.
• Collins, S. (2010). Digital Fair: Prosumption and the fair use defence. Journal of Consumer Culture, 10(1), 37–55. https://doi.org/10.1177/1469540509354014
• Donthu, N., Kumar, S., Mukherjee, D., Pandey, N., & Lim, W. M. (2021). How to conduct a bibliometric analysis: An overview and guidelines. Journal of Business Research, 133, 285–296. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2021.04.070
• Ellegaard, O., & Wallin, J. A. (2015). The bibliometric analysis of scholarly production: How great is the impact? Scientometrics, 105(3), 1809–1831. https:// doi.org/10.1007/s11192-015-1645-z
• Harris, J. (2001). The New Art History: A Critical Introduction. Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203466780.
• Jenkins, H., Ford, S., & Green, J. (2013). Spreadable Media: Creating Value and Meaning in a Networked Culture. NYU Press. https://www.jstor.org/stable/j.ctt9qfk6w
• Lim, W. M., & Kumar, S. (2024). Guidelines for interpreting the results of bibliometric analysis: A sensemaking approach. Global Business and Organizational Excellence, 43(2), 17–26. https://doi.org/10.1002/joe.22229
• Mardiani, E., Rukmana, A. Y., Maqfirah, P. A.-V., Nuswantoro, P., & Uhai, S. (2024). Bibliometric Study on the Influence of Digital Technology in the Field of Arts and Culture. The Eastasouth Journal of Social Science and Humanities, 1(02), Article 02. https://doi.org/10.58812/esssh.v1i02.212
• Maulana, F. I., Audia Agustina, I., Gasa, F. M., Rahmadika, S., & Ramdania, D. R. (2021). Digital Art Technology Publication in Indonesia: A Bibliometric Analysis (2011-2020) Technology. 2021 International Conference on Information Management and Technology (ICIMTech), 1, 375–379. https://doi.org/10.1109/ICIMTech53080.2021.9535104
• Mikki, S. (2009). Google Scholar compared to Web of Science. A Literature Review. Nordic Journal of Information Literacy in Higher Education, 1(1), Article 1. https://doi.org/10.15845/noril.v1i1.10
• Özel Sağlamtimur, Z. (2010). Dijital sanat. http://www.ajindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423869492.pdf
• Paul, C. (2020). Digital Art Now: Histories of (Im)Materialities. International Journal for Digital Art History, 5, Article 5. https://doi.org/10.11588/dah.2020.5.75504
• Paul, C. (2023). Digital Art. Thames & Hudson.
• Shiau, W.-L., Dwivedi, Y. K., & Yang, H. S. (2017). Co-citation and cluster analyses of extant literature on social networks. International Journal of Information Management, 37(5), 390–399. https://doi.org/10.1016/j.ijinfomgt.2017.04.007
• Vargün, Ö. (2022). Teknoloji ve sanatın dönüşümü: Dijital Sanat. Journal of Arts, 6(1), 49–54.
• Wei, Z., & Deng, Z. (2022). Research hotspots and trends of comprehensive utilization of phosphogypsum: Bibliometric analysis. Journal of Environmental Radioactivity, 242, 106778. https://doi.org/10.1016/j.jenvrad.2021.106778
• Yardibi, F., Chen, C., Fırat, M. Z., Karacaören, B., & Süzen, E. (2023). The trend of breeding value research in animal science: Bibliometric analysis. Archives Animal Breeding, 66(2), 163–181.
• Yardibi, F., Fırat, M., & Teke, E. (2021). Trend topics in animal science: A bibliometric analysis using CiteSpace. Turkish Journal of Veterinary & Animal Sciences, 45(5), 833–840. https://doi.org/10.3906/vet-2001-103
• Yegin, Ö. G. D. Y. T. (2023). “Dijital Sanat” Üzerine Yapılan Araştırmaların Bibliyometrik Analizi. https://iletisimvesanat.com/files/iletisimvesanat/ d82779b7-fd6f-4208-9199-2b98b81ce7d6.pdf