Sağlık Çalışanlarının İş Sağlığı ve Güvenliğine Yönelik Yaklaşımlarının Değerlendirmesi: Sakarya Örneği

Yıl 2015, Cilt: 17 Sayı: 1, 86 - 117, 01.03.2015

Öğr.Gör.Oya Bayılmış Doç.Dr.H. Yunus Taş

Öz

İş kazaları ve meslek hastalıkları hem çalışan hem de işveren açısından yaşam, kazanç, işgücü, üretim, verimlilik vb. gibi maddi ve manevi önemli kayıplara neden olmaktadır. İş kazaları ve meslek hastalıklarını ortadan kaldırmayı ya da en aza indirgemeyi amaçlayan iş sağlığı ve güvenliğinin önemi gerek dünyada gerekse ülkemizde hızla artmaktadır. İş sağlığı ve güvenliğine çalışanların yaklaşımlarının ölçülmesi ve değerlendirilmesi büyük önem arz etmektedir. Bu önem, hastalıklar ve insanlarla doğrudan ilişki içerisinde bulunan sağlık çalışanları için daha da büyüktür. Bu çalışmada, iş sağlığı ve güvenliği genel olarak ele alınmış, Sakarya ili Adapazarı ilçesindeki sağlık çalışanlarının iş sağlığı ve güvenliğine bakışları, iş kazaları ve meslek hastalıklarına yaklaşımları ve bu alanda yaşanan güncel gelişmeler hakkındaki bakış açıları değerlendirilmiştir. Çalışma kapsamında yapılan anket sonuçlarına göre sağlık çalışanlarının iş sağlığı ve güvenliği hakkındaki bilgi düzeylerinin zayıf olduğu, bu konuda yeterli önlemlerin alınmadığı ve birçoğunun iş kazası ve meslek hastalığına maruz kaldığı görülmüştür. Bununla birlikte genel olarak yeni yasalaşan 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu hakkında çok fazla bilgilerinin olmadığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İş Sağlığı ve Güvenliği, Sağlık Çalışanları, 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, İş Kazası ve Meslek Hastalığı

Kaynakça

• Akkaya, Gülnur (2007) Avrupa Birliği ve Türk Mevzuatı Açısından Sağlık Kuruluşlarında İş Sağlığı, İş Güvenliği, Meslek Hastalıkları ve Bir Araştırma, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, İnsan Kaynakları Yönetimi Bilim Dalı.
• Caniklioğlu, Nurşen (2012) 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda Öngörülen İşveren Yükümlülükleri, Toprak İşveren Sendikası, Çalışma Mevzuatı ve Seminer Notları, 26-30 Eylül 2012, Antalya, 27-84.
• Ceylan, Hüseyin (2011) Türkiye’deki İş Kazalarının Genel Görünümü ve Gelişmiş Ülkelerle Kıyaslanması, International Journal of Engineering Research and Development, Vol: 3, No: 2, 18-24.
• Cullen, Mark R. (1999), Personel Reflections on Occupational Health in the Twentieth Century: Spiraling to the Future, Annual Review of Public Health, Cilt: 20, 1-13.
• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (ÇSGB) (1995) İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği İle İlgili Genel Bilgiler, Ankara: İşçi Sağlığı ve Daire Başkanlığı Yayınları: 60.
• Çopur, Zeynep; Varlı Ergüder, Berrin; Avşar, Melda ve Şenbaş, Merve (2006), Ege Üniversitesi Hastanesi’nde Çalışan Ev İdaresi Personelinin İş Sağlığı ve Güvenliği Konusundaki Görüşlerinin İncelenmesi, Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 1, 39-53.
• Demirbilek, Tunç (2005) İş Güvenliği Kültürü, İstanbul: Legal Yayınları.
• Devebakan, Nevzat (2007) Özel Sağlık İşletmelerinde İş Sağlığı ve Güvenliği, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı.
• Dursun, Salih (2012) İş Güvenliği Kültürü: Kavram, Modeller ve Uygulama, İstanbul: Beta Yayınevi.
• Dursun, Salih (2013), İş Güvenliği Kültürünün Çalışanların Güvenli Davranışları Üzerine Etkisi, Sosyal Güvenlik Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 2, 61-75.
• D ü n y a S a ğ l ı k Ö r g ü t ü ( W H O ) A n a y a s a s ı , [http://www.who.int/governance/eb/who_constitution_en.pdf] (01.10.2013)
• Gerek, Nüvit (2006) İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği, İstanbul: Anadolu Üniversitesi Yayını No: 1676.
• Güzel, Ali, Okur, Ali Rıza ve Caniklioğlu, Nurşen (2012) Sosyal Güvenlik Hukuku, İstanbul: Beta Yayınları.
• Hatipoğlu, Önder (2006) İş Sağlığı ve Güvenliğinin Mevcut Durumu ve Bir Araştırma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Uluslararası Kalite Yönetimi Bilim Dalı.
• Kapar, Recep (2012) Ekonomik Krizlerin Çalışanların Sağlığı ve Güvenliği Üzerine Etkileri, Çalışma ve Toplum Dergisi, Sayı: 34, 73-100.
• Karadeniz, Oğuz (2012) Dünya’da ve Türkiye’de İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları ve Sosyal Koruma Yetersizliği, Çalışma ve Toplum Dergisi, Sayı: 34, 15-72.
• Neal, Andrew; Grifin, Mark A.; Hart, P. M. (2000), The Impact of Organizational Climate on Safety Climate and Individual Behavior, Safety Science, Cilt: 34, 99-109.
• S o s y a l G ü v e n l i k K u r u m u ( S G K ) ( 2 0 1 2 ) S G K İ s t a t i s t i k Y ı l l a r ı , [http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/tr/kurumsal/istatistikler/sgk_istatistik_yilliklari] (01.10.2013).
• Süzek, Sarper (2012) İş Hukuku, İstanbul: Beta Yayınları.
• Tozkoparan, Güler ve Taşoğlu, Jale (2011), İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamaları ile İlgili İşgörenlerin Tutumlarını Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma, Uludağ Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 30, Sayı: 1, 181-209.
• Türk Tabipleri Birliği (TTB) (2008) Sağlık Çalışanlarının Meslek Riskleri, Ankara: TTB Yayınları
• U l u s l a r a r a s ı Ç a l ı ş m a Ö r g ü t ü ( I L O ) 1 5 5 S a y ı l ı S ö z l e ş m e , [http://www.ilo.org/public/turkish/region/eurpro/ankara/about/soz155.htm] (01.10.2013)
• Ünal, H. Güran; Gök Arif ve Gök Kadir (2009), Türkiye’de İş Kazalarının İl Bazında Analizi, Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt: 17, Sayı: 1, 289-300.
• Ütük Bayılmış, Oya (2013) İş Sağlığı ve Güvenliği Farkındalık Değerlendirmesi: Sağlık Çalışanlarına Yönelik Alan Araştırması, Yüksek Lisans Tezi, Yalova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı.
• 3 3 1 S a y ı l ı İ ş S a ğ l ı ğ ı v e G ü v e n l i ğ i K a n u n u , R e s m i G a z e t e , [http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/06/20120630-1.htm], 08.08.2012.
• Mevzuat İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği, Resmi Gazete, S: 28512, [http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/12/20121229-13.htm], 30.12.2012.