Türk Yönetim Yazınının Son On Yıllık Kesitinde İnsan Kaynakları Yönetimi’ne Bakış

Yıl 2013, Cilt: 15 Sayı: 1, 70 - 87, 01.03.2013

Araş.gör.nuray Akar

Öz

Bu çalışmada, Türk yönetim yazınında 2000-2009 yılları arasında insan kaynakları yönetimi (İKY) alanında egemen olan bakış açısının ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, ilgili yazındaki hakemli akademik yayınlarda yer alan İKY ile ilgili eserler anlamsal içerik analizine tabi tutulmuştur. Söz konusu nitel inceleme için pür kuramsal çalışmalar ele alınmıştır. Sonuçta, alanda ağırlıklı olarak ılımlı yaklaşımın etkisi hissedilmiştir. Dolayısıyla akademide benimsenen ana söylemin; çalışanların, örgütün değerli varlıkları olarak görülmesi gerektiği vurgusu taşıdığı saptanmıştır. Bu noktada, hümanist temeldeki söylemlerle daha çok uygulamada karşılaşılan yönetsel sorunlara çözüm önerisi getirilmeye çalışıldığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

İnsan Kaynakları Yönetimi(İKY), Türk Yönetim Yazını, Nitel Araştırma, İçerik Analizi

A Glance at Human Resources Management in the Last Ten Years of Turkish Management Literature

Öz

The purpose of the study is to reveal the dominated approach in the field of human resources management (HRM) in Turkish management literature between 2000 and 2009. In this respect, papers related to HRM that published in peer-reviewed academic journals in respective literature were subjected to semantic content analysis. Pure theoretical studies were covered for qualitative research in question. As a result, findings of the study shows that soft approach is dominated in the field. Therefore, the adopted main discourse is in the direction that employees should be regarded as valuable assets of the organization. At this point, it is revealed that the humanist discourse is geared towards solving practical problems

Anahtar Kelimeler

Management (HRM), Turkish Management Literature, Qualitative Research, Content Analysis

Kaynakça

• Acar, Ahmet Cevat (2009), Ücret Yönetimi Sistemi ve Süreci: Bir Model Önerisi, 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF, s.353-358.
• Armstrong, Michael (2000), The Name Has Changed But Has The Game Remained The Same?, Employee Relations, 22:6, s.576-593.
• Armstrong, Michael (1987), HRM: A Case of The Emperor’s New Clothes?, Personnel Management, 19:8, s.30-35.
• Aycan, Zeynep (2001), Human Resource Management in Turkey: Current Issues and Future Challenges, International Journal of Manpower, 22:3, s.252-260.
• Bayraktaroğlu, Serkan (2002), Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi-Örgütsel Performans İlişkisi: Metodolojik Tartışmalar, 10. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Akdeniz Üniversitesi İİBF, s.851-859.
• Beaumont, Phillip (1991), The US Human Resource Management Literature: A Review, Human Resource Strategies içinde, Salaman, Graeme (ed.), United Kingdom: Milton Keynes- Open University Press.
• Beer, Michael, Spector, Bert, Lawrence, Paul, Mills, Quinn ve Walton, Richard (1985), Human Resourse Management: A General Manager’s Perspective, New York: Free Press.
• Benligiray, Serap (2009), Türkiye’de İnsan Kaynakları Lisansüstü Tezler ve Bu Tezlerde İncelenen Temaların Analizi: 1983-2008 Dönemi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 4:1, s.167- 197. Alanında Yapılan
• Berkman, Ümit (1987), Amme İdaresi Dergisi’nde Yayınlanan Makaleler ve Türk Yönetim Bilimi, Amme İdaresi Dergisi, 20:4, s.19- 42.
• Boxall, Peter ve Purcell, John (2000), Strategic Human Resource Management: Where Have We Come From and Where Should We Be Going?, International Journal of Management Reviews, 2:2, s.183-203. Bozkurt, Tülay (2009), Yönetim Uygulamaları ve Performans Arasındaki İlişkide Değişken Olarak Rolü: Kuramsal Bir Tartışma, 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF, s.478
• Brewster, Chris (2007), A European Perspective on HRM, European Journal of International Management, 1:3, s.239-259.
• Brewster, Chris (1995), Towards a European Management, Journal of International Business Studies, 26:1, s.1-21. of Human Resource Brewster, Chris (1994), European Human Resource Management: Reflection of, or Challenge to, the American Concept?, Human Resource Management in Europe: Perspectives for the 1990s içinde, Kirkbride, Paul S. (ed.), London: Routledge, s.56-92.
• Brewster, Chris ve Larsen, Henrik Holt (1992), Human Resource Management in Europe: Evidence From Ten Countries, The Management, 3:3, s.409-434.
• Buğra, Ayşe (1994), State and Business in Modern Turkey, New York: Suny Press.
• Burke, Michael J., Drasgow, Fritz ve Edwards, Jack E. (2004), Closing Science- Practice Knowledge Gaps: Contributions of Psychological Research to Human Resource Management, Human Resource Management, 43:4, s.299-304.
• Claus, Lisbeth (2003), Similarities and Differences in Human Resource Management in International Business Review, 45:6, s.729-755. Union, Thunderbird
• Colbert, Barry (2004), The Complex Resource-Based View: Implications for Theory and Practice in Strategic Human Resource Management, Academy of Management Review, 29:3, s.341-358.
• Demirbilek, Sevda ve Türkan, Umut Özay (2008), Arttırılmasında Personel Güçlendirmenin Rolü, İş-Güç, Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 10:1, s.47-67. Yaşamı Kalitesinin Druker, Janet, White, Geoffrey, Hegewisch, Ariane ve Mayne, Lesley (1996), Between Hard and Soft HRM: Human Resource Management in The Construction Industry, Construction Management and Economics, 14:5, s.405-416.
• Dulebohn, James, Ferris, Gerald ve Stood, James (1995), The History and Evolution of Human Resource Management, Handbook of Human Resource Management içinde, Ferris, Gerald, Rosen, Sherman ve Barnum, Darold (eds.), United Kingdom: Blackwell, s.18-41.
• Erçek, Mehmet (2006), HRMization in Turkey: Expanding the Rhetoric-Reality Debate in Space and Time, The International Journal of Human Resource Management, 17:4, s.648-672.
• Erçek, Mehmet (2004), Çeviri, Aktör Ağları ve Eksik/Öncül Kurumsallaşma: Türkiye’deki Mesleki Personel/İnsan Kaynakları Söyleminin Yeniden Kurgulanması, 1960-1999, Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4:2, s.129-195.
• Erdemir, Erkan (2007a), Adayış Mı Kaçış Mı? Yönetsel Kontrol Karşısında Postmodern Dönüşüm Söylemi, Yönetim Araştırmaları Dergisi, 7:1-2, s.67-96. Erdemir, Erkan (2007b), İşe Alma İşlevinde İşletme Odaklılıktan Aday Odaklılığa Geçiş, İş-Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 9:4, s.91-118.
• Fenton-O’Creevy, Mark, Gooderham, Paul ve Nordhaug, Odd (2005), Diffusion of HRM to Europe and The Role of US MNCs: Introduction to The Special Issue, Management Revue, 16:1, s.5-10.
• Fombrun, Charles, Tichy, Noel ve Devanna, Mary Anne (1984), Strategic Human Resource Management, New York: John Wiley and Sons. Gökbayrak, Şenay Teknolojiler ve Toplumsal Cinsiyet, İş-Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 9:4, s.119-141. (2007), Ev İçi
• Guest, David (1999), Human Resource Management-The Worker’s Verdict, Human Resource Management Journal, 9:3, s.5-25.
• Guest, David (1989), Personnel and HRM: Can You Tell The Difference?, Personnel Management, 21:1, s.48-51.
• Guest, David (1987), Human Resource Management and Industrial Relations, Journal of Management Studies, 24:5, s.503-521.
• Harley, Bill ve Hardy, Cynthia (2004), Firing Blanks? An Analysis of Discursive Struggle in HRM, Journal of Management Studies, 41:3, s.377-400.
• Hendry, Chris ve Pettigrew, Andrew (1990), HRM: An Agenda for The 1990s, Management, 1:1, s.17-22.
• http://www.isgucdergi.org/?p=for_autho rs (Erişim Tarihi: 04.01.2010)
• http://www.yad.baskent.edu.tr/yad.htm (Erişim Tarihi: 04.01.2010)
• http://www.yonetimkongresi.org/kongre -hakkinda (Erişim Tarihi: 04.01.2010) Karaevli, Ayşe (2005), Yönetici Yedekleme Planı Bir Örgütün Değişim Kapasitesini Nasıl Azaltabilir? Kuramsal Bir Model, Yönetim Araştırmaları Dergisi, 5:2, s.145-167.
• Kassarjian, Harold H. (1977), Content Analysis in Consumer Research, Journal of Consumer Research, 4:1, s.8-18.
• Keegan, Anne ve Boselie, Paul (2006), The Lack of Impact of Dissensus Inspired Analysis on Developments in the Field of Human Resource Management, Journal of Management Studies, 43:7, s.1491-1511.
• Keenoy, Tom (1999), HRM As Hologram: A Polemic, The Journal of Management Studies, 36:1, s.1-23.
• Legge, Karen (1995), Human Resource Management: Rhetorics and Realities, London: McMillan Press.
• Mayson, Susan ve Barrett, Rowena (2006), The ‘Science’ and ‘Practice’ of HRM in Small Firms, Human Resource Management Review, 16:4, s.447-455.
• Mimaroğlu, Hande ve Özgen, Hüseyin (2008), Çalışanların Psikolojik Sözleşmelerini Sarsan Güç Oyunları: Psikolojik ve Cinsel Taciz, 16. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, İstanbul Kültür Üniversitesi, s.33-39.
• Noon, Mike (1994), HRM: A Map, Model or Theory?, Reassessing Human Resource Management içinde, Blyton, Paul ve Turnbull, Peter (eds.), London: Sage, s.16-32.
• Özen, Serap (2007), İşyerinde Psikolojik Şiddet ve Nedenleri, İş-Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 9:3, s.1-24.
• Öztürk, Engin Bağış ve Demir, Gönenç (2009), Performans Değerlendirme Sisteminin Hukuk Perspektifinden Değerlendirilmesi, 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF, s.135-140.
• Poole, Michael ve Mansfield, Roger (1994), Managers’ Attitudes to Human Resource Management: Rhetoric and Reality, Reassessing Human Resource Management içinde, Blyton, Paul ve Turnbull, Peter (eds.), London: Sage, s.200-214.
• Price, Alan (2011), Human Resource Management, United Kingdom: Cengage Learning EMEA.
• Sayılar, Yücel (2005a), İnsan Kaynakları Yönetimi Alanının Türkiye’deki Gelişim Çizgisi: Yönetim ve Organizasyon Kongreleri Üzerine Bir Araştırma, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6:2, s.147
• Sayılar, Yücel (2005b), İnsan Kaynakları Yönetimi Alanında Kuram ve Araştırmanın Gelişimi: Perspektiflerden Bilimleri Dergisi, 3:1, s.45-64. ve Olmayan Yönetim Bir İnceleme,
• Seymen, Oya Aytemiz, Bolat, Tamer, Özdemir, Gülay ve Erdem, Barış (2003), Örgütlerde Bedensel ve Zihinsel Engelli İşgörenlere Önlenmesinde Yararlanma: Boyutuyla Bir Değerlendirme, 11. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF, s.279-280. Etikten Yönetimi İnsan Kaynakları
• Silva, Sriyan (1998), Human Resource Management, Achieving Management Objectives, East Asia Multidisciplinary Advisory Team, Bangkok: ILO. Relations and
• Solmuş, Tarık (2005), İş Yaşamında Travmalar: Zorbalık/Taciz (Mobbing), İş-Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 7:2, s.1- 14. Taciz ve Duygusal
• Storey, John (1992), Developments in The Management of Human Resources. Oxford: Blackwell.
• Storey, John (1989), New Perspectives on Human Resource Management. London: Routledge.
• Storey, John (1987), Developments in The Management of Human Resources: An Interim Report, Warwick Papers in International Relations, United Kingdom: University of Warwick.
• Storey, John ve Sisson, Keith (1993), Managing Human Resources and Industrial Relations, United Kingdom: Milton Keynes- Open University Press.
• Tavşancıl, Ezel ve Aslan, Esra A. (2001), Sözel, Yazılı ve Diğer Materyaller İçin İçerik Analizi ve Uygulama Örnekleri, İstanbul: Epsilon Yayıncılık.
• Tayeb, Monir (2005), International Human Resource Company Perspective, New York: Oxford University Press. A Multinational
• Townley, Barbara (1998), Beyond Good and Evil: Depth and Division in The Management of Human Resources, Foucault, Management and Organization Theory içinde, McKinlay, Alan ve Starkey, Ken (eds.), London: Sage, s.191-210.
• Truss, Catherine, Gratton, Lynda, Hope- Hailey, Veronica, McGovern, Patrick ve Stiles, Philip (1997), Soft and Hard Models of Human Resource Management: A Reappraisal, Journal of Management Studies, 34:1, s.53-73. Üsdiken, Behlül (1996), Importing Theories of Management and Organization, International Studies of Management and Organization, 26:3, s.33-46.
• Üsdiken, Behlül ve Erden, Zeynep (2001), Örnek Alma, Mecbur Tutulma ve Geçmişe Bağımlılık: Türkiye’deki Yönetim Yazınında Değişim, Amme İdaresi Dergisi, 34:4, s.1-31.
• Üsdiken, Behlül ve Pasadeos, Yorga (1993), Türkiye’de Örgütler ve Yönetim Yazını, Amme İdaresi Dergisi, 26:2, s.73-93.
• Üsdiken, Behlül, Selekler, Nisan ve Çetin, Demet (1998), Türkiye’de Yönetim Yazınına Egemen Anlayışın Oluşumu: Sevk ve İdare Dergisi Üzerine Bir İnceleme, Amme İdaresi Dergisi, 31:1, s.57-87.
• Üsdiken, Behlül ve Wasti, Arzu (2002), Türkiye’de Akademik Bir İnceleme Alanı Olarak Personel veya ‘İnsan Kaynakları’ Yönetimi, 1972-1999, Amme İdaresi Dergisi, 35:3’den ayrı bası, s.1-37.
• Üsdiken, Behlül ve Wasti, Arzu (2001), Türkiye’de Bir İnceleme Alanı Olarak Personel veya ‘İnsan Kaynakları’ Yönetimi, 9. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi, s.61-63.
• Varoğlu, Kadir ve Bıçaksız, Adnan (2008), Potansiyel Üst Yöneticileri Teşhis ve Yetiştirme Sanatı İle Örgütsel Sonuçlar Arasındaki İlişki: Kaynak Temelli Stratejik İnsan Kaynağı Modeli (KTSİKM), 16. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, İstanbul Kültür Üniversitesi, s.707-713.
• Wright, Patrick ve McMahan, Gary (1992), Theoretical Perspective for Strategic Human Resource Management, Journal of Management, 18:2, s.295-320.
• Yıldırım, Engin ve Çalış, Şuayip (2003), Bir Disiplinin Öyküsü: Sosyal Siyaset-Endüstri İlişkileri-İnsan Kaynakları Yönetimi, 11. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF, s.217-218.
• Yıldırım, Osman, Acar, Ahmet Cevat ve Aydınlı, Kanununda Düzenlemeler ve Bu Düzenlemelerin İnsan Kaynakları Yönetimine Etkisi, 12. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Uludağ Üniversitesi İİBF, s.258-264. 4857 Sayılı İş Yeni Yer Alan Başlıca