Tek Partili Dönem Ve Çok Partili Dönem Türk Siyasi Elitlerinin Toplumsal Profillerinin Karşılaştırmalı İncelemesi

Yıl 2005, Cilt: 7 Sayı: 1, 160 - 178, 01.03.2005

Ali Arslan

Öz

Bu çalışmada, Türk siyasi elitlerinin Cumhuriyet'in ilanından günümüze geçirdiği sosyolojik evrim irdelendi: Önce Cumhuriyet'in ilanından itibaren tek partili dönem incelendi. Sonra ise 1946'dan günümüze Türk siyasi elitleri ele alındı. Son olarak da, her iki döneme ilişkin bulguların karşılaştırmalı bir analizi yapıldı. Bunu yaparken de başta yaş ve cinsiyet olmak üzere eğitim, mesleksel özgeçmiş, aile yapısı gibi sosyal ve demografik faktörlerden yararlanıldı. Çalışmanın teorik temelini "Elit Teorisi" oluşturdu. Elit sosyolojisi (Scott, 1993) araştırmalarında, araştırma evrenini ve örneklem kümesini belirlerken genellikle 4 teknik kullanılır: Konumsal analiz, ünsel analiz, kararsal analiz ve sentez teknikler. Bu konuda en yaygın olarak kullanılan teknik, en etkin ve en güçlü karar vericileri belirlemek için kurumsal kayıtların kullanımı esasına dayanan "konumsal analiz"dir. Çalışmada temel metodolojik yaklaşım olarak konumsal (kurumsal) analiz kullanıldı. 1920 Kurucu Meclisten günümüze uzanan süreçte, parlamento kurumu çatısı altında milletvekilliği yapmış bütün parlamenterler siyasi elitler olarak tanımlandı. Bundan hareketle, önce tek parti döneminde, sonra da çok partili dönemde TBMM çatısı altında görev yapmış milletvekilleri incelenerek iki ayrı "data-set" oluşturuldu. Bu "data-set" oluşturulurken TBMM kayıt ve yayınlarının yanı sıra, konuyla ilgili akademik çalışmalar ile çeşitli resmi ve resmi olmayan yayınlar, biyografiler ve ansiklopedik kaynaklar da kullanıldı.

Anahtar Kelimeler

Elit, Siyasi Elit, Türk Siyasi Elitleri, Sınıf Teorisi, Elit Teorisi, İktidar

Kaynakça

• AARONOVITCH, S. (1961), The Ruling Class, London: Lawrence & Wishart.
• ARSLAN, A. (1998), “The Theories On Inequality: Elite Theory and Class
• Theory”, 18 march 1998, Guildford: University of Surrey, Department of Sociology (Conference Paper).
• ARSLAN, A. (1995), Turkish Political Elites: Top Political Leadership in Turkey and Social
• Surrey, Department of Sociology (Unpublished MSc.Thesis). BACHRACH, P. & Baratz, M. (1962), "Two Faces of Power", American Political Science Review, vol. LVI.
• BOTTOMORE, T. (1993), Class and Elite Theory, Elites and Society, London: Routledge.
• BOTTOMORE, T. (1991), Elites and Society, London: Routledge.
• DAHL, R. (1961), Who Governs?, New Haven, Yale UP.
• DAHL, R. (1957), "The Concept of Power", Behavioural Science v. 5.II.
• DOMHOFF, W. (1970), The Higher Circles, NY: Prentice Hall.
• DOMHOFF, W. (1967), Who Rules America, New York: Prentice Hall.
• ETZIONI, H. (1991), The Elite Connection, London: Polity Press
• FREY, W.F. (1965), The Turkish Political Elite, Massachusetts: MIT Press.
• GIDDENS, A. (1973), Class Structure of Advanced Societies, London.
• HINDESS, B. (1987), Politics and Class Analysis, Oxford: Basil Blackwell.
• LANDAU, J.M., Ozbudun, E. & Tachau, F. (1980), Electoral Politics in the Middle
• East, London: Croonm Helm. MEISEL, J. (1962), The Myth of the Ruling Class: Gaetano Mosca and Elite,
• Michigan: Michigan UP. MILIBAND, R. (1969), The State in Capitalist Society, London: Wiedenfeld & Nicholson.
• MILLS, C.W. (1956), The Power Elite, London: Oxford.
• MILLS, C. W. (1963), Power, Politics and People, NY: Oxford UP.
• MOYSER, G. & Wagstaffe, M. (1987), Research Methods for Elite Studies,
• London: Allen & Unwin. OYEN, E. (1990), Comparative Methodology: Theory and Practice In International Social
• Research, London: Sage. PARETO, V. (1968), The Rise and Fall of the Elites, New Jersey: The Bedminster.
• PRESTHUS, R. (1964), Men at the Top, New York: Oxford UP.
• SCOTT, J. (1993) , Sociology of Elites, Aldershot: Elgar.
• THOENES, Piet (1966), Elites in the Welfare State, New York: Faber.
• TURHAN, M. (1991), Siyasal Elitler ( The Political Elites), Ankara: Gundogan.
• YÜCEKÖK, A.N. (1983), Turkiye'de Parlamento'nun Evrimi (The Evaluation of the Parliament in Turkey), Ankara: Ankara University.