Endülüs Eğitim ve Öğretiminde Rihleler ve Günümüz Öğrenci Değişim Programları ile Karşılaştırılması

Yıl 2023, , 5 - 23, 13.03.2023

Mustafa Çoban

https://doi.org/10.34082/islamiilimler.1264710

Öz

Endülüs Emevîleri, genellikle devleti yönetenlere bağlı olarak yapılan isimlendirmeler değişik olsa da 756-1492 yılları arasında İber yarımadasında hüküm sürmüş, çağdaşı olan İslâm devletlerinde oldukça farklı özellikleri ve uygulamaları olan bir devlettir. Eğitim alanında hem dînî hem de pozitif ilimlerde yetiştirdikleri ilim adamları ve uygulamaları ile Endülüs, çağdaşı İslâm devletlerinden ayrılmış ve özel bir yerde konumlanmıştır. Çalışmada günümüzdeki eğitim stratejileri/ yaklaşımlarından olan yaşayarak öğrenme, gezi gözlem deney yoluyla öğrenme, işbirlikçi öğrenme vb. birçok öğretim yaklaşımı, yöntemi ve tekniğinin uygulamalarını görebileceğimiz Endülüs eğitim sisteminin önemli özelliklerinden rihle/ilim yolculuklarını tanıtmak ve günümüz öğrenci değişim programları ile karşılaştırmak amaçlanmıştır. Nitel araştırma yaklaşımıyla gerçekleştirilen çalışmanın, verilerin toplaması aşamasında doküman incelemesinden, verilerin değerlendirilmesi aşamasında da konu ile ilgili eserlerden yararlanılmıştır. Rihle ile Günümüz Öğrenci Değişim Programlarının karşılaştırılması bölümünde hem benzeyen hem de ayrışan yönler birlikte değerlendirilmiştir

Anahtar Kelimeler

Eğitim, Öğretim, Endülüs, Rihle, Erasmus.

Rihles in Andalusian Education and Teaching with a Comparison of Today’s Student Exchange Programs

Öz

Although the naming is different, the Andalusian Umayyads are a state that ruled in the Iberian peninsula between 756-1492, usually depending on the rulers of the state, and has quite different characteristics and practices in its contemporary Islamic states. Andalusia, with the scholars and practices they have trained in both religious and positive sciences in the field of education, has separated from its contemporary Islamic states and is located in a special place. The aim of the study is to learn by experience, which are among the educational strategies/approaches of today, learning through travel, observation, experiment, collaborative learning, etc. One of the important features of the Andalusian education system, where we can see the applications of many teaching approaches, methods and techniques, is to introduce the rihle/science journeys and compare them with today's student exchange programs. The study, which was carried out in the qualitative research approach, was used in the analysis of the documents in the data collection stage, and in the evaluation of the data, the works related to the subject were used. In the comparison of Rihle and Today's Student Exchange Programs, both similarities and differences were evaluated together.

Anahtar Kelimeler

Education, Teaching, Andalusia, Rihle, Erasmus

Kaynakça

• Aba, Veli. “Kadim Bir Gelenek Olan Rıhlenin/Hadis Seyahatlerinin Günümüz Öğrenci Değişim Programları Çerçevesinde Yeniden İnşasının Din Eğitimi ve Öğretimi Açısından Motivasyon Değeri”, Din Eğitiminde Motivasyon ve Verimlilik Sempozyumu, ed. Mehmet Bahçekapılı vd. 175-191. Balıkesir: Balıkesir Belediyesi, 2016.
• Ahmed Dayf. Belâgatü’l-Arab fi’l-Endelüs. Tunus: Dâru’l-Me‘ârif, 1998.
• Ávila, María Luisa. “The Search for Knowledge Andalusi Scholars and Their Travels to the Islamic” Arab-Islamic Medıeval Culture 23 (2002), 125-139.
• Bakkal, Ali. “Harran Tıp Okulu”, Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 20/34 (2015), 7-21.
• Benaboud, M' Hammad. “Socio-Political Role of Andalusian Ulama During 5th/11th Century”, Islamic Studies , 23/2 (Summer 1984), 103-141.
• Demir, Abdullah. “Farklı Ebû Hanîfe Tasavvurları: Fakih ve Mütekellim Hanefîler Örneği”. IV. Uluslararası Şeyh Şa'ban-ı Velî Sempozyumu. ed. Cengiz Çuhadar vd. 1/643-658. Kastamonu: Kastamonu Üniversitesi Yayınları, 2017.
• Dozy, Reinhart Pieter Anne. (ed). Histoire des Musulmans d'Espagne. V. Michigan: University of Michigan Library, 2009.
• Duman, Tayyip. “Avrupa Birliği Eğitim Programları-Sokrates Programı". Milli Eğitim Dergisi 12/2 (2012), 45-79.
• Ergüven, Şahabettin. “Anahatlarıyla XI. Yüzyılda Endülüs’te Sosyal Hayat”, İSTEM, 14 (2009), 145-153.
• Erkol, Ahmet. Batı Aydınlanmasında İslâm’ın İzleri (Endülüs-İbni Rüşd Örneği. İstanbul: Divan Kitap, 2019.
• Ghazal Mohammad Amer. Medicine, Merchants, And Materia Medica: The Connected World Of The Medieval Islamicate Mediterranean, Master of Arts in History. Long Beach: California State University, 2012.
• Hatiboğlu, İbrahim. “Rihle”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 35/106-108. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2008.
• Hourani, George. “Endülüs’te Aklî Bilimlerin Gelişimi”. çev. Mehmet Özdemir. Dini Araştırmalar 2/6 (2000), 199-211.
• http://uio.akdeniz.edu.tr/erasmus-programi/ (erişim tarihi: 04.01.2022) https://Fârâbî.yok.gov.tr/Fârâbî-degisim-programi (erişim tarihi: 04.01.2022)
• https://Mevlâna.yok.gov.tr/temel-bilgiler (erişim tarihi: 04.01.2022)
• İbn Hazm. Cemheret-ü Ensâbi'l-Arab. Nşr. Abdusselam Muhammed Harun. Kahire: Dâru’l-Meârif, 1962.
• İbn Manzur Ebu'l-Fadl Cemâluddîn İbn Manzur Ensari. Lisânu'I-Arab XI. Beyrut: Daru’s- Sadır, 1414.
• İhsanoğlu, Ekmeleddin. “Endülüs Menşeli Bazı İlim Adamlarının Osmanlı Bilimine Katkıları”. V. Arap Bilim Tarihi Sempozyumu. 555-605. Granada/İspanya, 1992.
• Mutçalı, Serdar. Arapça-Türkçe Sözlük. İstanbul: Dağarcık, 1995.
• Mü’nis, Hüseyn. Fecrü’l-Endelüs. Beyrut: Dâru’l-Menâhil, 2002.
• Özdemir, Mehmet. Endülüs Müslümanları III (İlim ve Kültür Tarihi). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1997.
• Özdemir, Mehmet. “Endülüs”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 11/225-231. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 1995.
• Özdemir, Mehmet. Endülüs Müslümanları (Kültür ve Medeniyet). Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2013.
• Rozi, Abdulghafour Ismail. The Social Role of Scholars (Ulema) in Islamıc Spain: A Study of Medieval Biographical Dictionaries (Trajim). Boston: Boston University Graduate School, Doctoral Thesis, 1983.
• Sezgin, Fuat. Buhârî’nin Kaynakları Hakkında Araştırmalar. Ankara: Kitâbiyât Yayınları, 2000.
• Şanal, Enes. “Endülüs Gayrimüslimlerinin Siyasi ve Sosyokültürel Faaliyetleri”. Ortaçağ Araştırmaları Dergisi. 2/2 (Aralık 2019), 196-213.
• Üveys, Abdülhâlim Üveys. İbn Hazm el-Endelusî ve Cuhûduhu Fi'l-Bahsi't-Târîhî Ve'l-Hadârî. Kahire: Dâru’l-İ‘tisâm, ts.
• Yiğit, İsmail. “Mevâlî. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 29/424-426. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2004.