Öz
Bu çalışmada Şeyh Muhammed
Ebu Zehra’nın doğumundan vefatına kadar hayatını ve muhtelif ilim dallarındaki
en önemli telif eserlerini inceledik. Netice olarak “Zehratü’t-Tefâsir” isimli tefsirini
asra uygun bir metot ve dille kaleme aldığı neticesine ulaştım. Ebu Zehra
ayetlerin açıklamasında Arap dili ilimleri, Hadis-i Nebevi, Ulumu’l-Kurân,
fıkıh ve akaid gibi ilimlerden faydalanmıştır. Tefsirinde sadece bir nâkil veya
başkalarının görüşlerini taklit eden bir mukallit olmamış aynı zamanda
kendisine has kanaatlerini serdetmiştir. Tefsirinin öne çıkan özelliklerinden birisi,
okuyucunun surenin konuları hakkında şâmil bir bakış açısı kazanmasına yardımcı
olması için her surenin başında genel bir takdim sunmasıdır. Tefsirini muayyen
bir mezhep üzerine ikame etmemiş aksine dört büyük mezhebin ve diğer farklı
mezheplerin görüşlerini de hesaba katarak eserini kaleme almıştır. Ayetlerin
akidevi arka plana dayanılarak tefsir edilmemesi gerektiğini düşünmektedir
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- 1. Kur’ân-ı Kerîm 2. İbrahim, Abdülvehhab, Muhammed Tâhirel-Kürdî el-Mekkî, Bühûs ve Dirâsât Dergisi, sayı: 7, yıl: 4, s. 87. 3. İbn Kesir, İsmail İbn Ömer, Tefsirü’l-Kur’ani’l-Azim, thk. Sâmi bin Muhammed es-Selâme, Daru Taybe, 2. Basım, 1420/1990. 4. Ebu Zehra, Muhammed b. Ahmed b. Mustafa, el-Tekaful el-İctimai fi’l-İslam, Káhira, Darü’l-Fikri’l-Arabi, 1991. 5. Ebu Zehra, Muhammed b. Ahmed b. Mustafa, el-Müctemaü’l-İnsânî fi Zilli’l-İslam, Cidde, Darü’s-Suudia li’n-Neşr, 1976. 6. Ebu Zehra, Muhammed b. Ahmed b. Mustafa, Tanẓīm al-Usra ve Tanẓīm al- Nasl, Káhira, Darü’l-Fikri’l-Arabi, 1396/1976. 7. Ebu Zehra, Muhammed b. Ahmed b. Mustafa, Zehratu’t-tefâsir, Káhira, Darü’l-Fikri’l-Arabi, 2001. 8. El-Buhâri, Ebu Abdullah Muhammed b. İsmâil, Sahih Buhari, Thk. Muhammad Zuhair bin Nasir al-Nasir, Beyrut, Dar Tüvk el-Nicah, 2001. 9. Razi, Fahreddin Muhammad ibn Ömer, Mafatih al-Ghayb, Beyrut, Daru İhya et-Turas el-Arabi, 3. Basım, 1420. 10. Alrawasdah, Ziyad, İlmu Dilalet el-Kuran (Qur’anic Semantics), Amman, Dar el-Konuz el-Marifa, 1439/2018. 11. Alrawasdah, Ziyad, el-Mushaf el-Şerif fi Zemen el-Devlet el-Osmani, Ankara, İslami İlimler Dergisi, yıl: 8, cilt: 8, sayı: 2, Güz 2013. 12. ez-Zirikli, Hayreddin b. Mahmud, el-A‘lâm, Beyrut, Daru’l-Alem li’l-Melayin, 2002. 13. ez-Zemahşeri, Mahmud b. Ömer, el-Keşşâf, Beyrut, Daru’l-Kitab el-Arabi, 3. Basım, 1407. 14. Züvaır Ez Zeidi, Emel Kazım, Muhammed Ebu Zehra ve Menhecohu Fi Tefsirehi Zehratu’t-Tefâsir, (Yüksek Lisans Tezi, Bağdat Üniversitesi). 15. Şebir, Muhammed Osman, Ulema vel Mufakkırun el-Muasırun (Muhammed Ebu Zehra), Demeşk, Daru’l-Kalem, 2006. 16. Şebir, Muhammed Osman, Fetava eş Şeih Muhammed Ebu Zehra, Demeşk, Darü’l-Kalem, 2006. 17. el-Karadavi, Yusuf Abdullah, Nedvet et-Teşrii el-İslami fi Libiya (makale), www.al-qaradawi.net (Erişim: 15.06.2018). 18. et-Taberi, Muhammed Bin Cerir, Camiu’l-Beyan an Tevili Ayi’l-Kur’an, thk. Ahmed Muhammed Şakir, Muassasah al-Risalah, 1420/2000. 19. Abde Zürareh, Minar Fethi, Menhec el-İmam Muhammed Ebu Zehra fi’t-Tefsir, (Yüksek Lisans Tezi, Ayn Şems Üniversitesi). 20. el-Küreşi, Menal bt. mensur, el-İstinbat inde’ş-Şeih Muhammed Ebi Zehra Fi Tefsirihi Zehratu’t-Tefâsir, (Doktora Tezi, Ummul Kura Üniversitesi). 21. Kurtubi, Ebu Abdullah Muhammed b. Ahmed, el-Cami li Ahkami’l-Kur’an, thk. Ahmed el-Berduni ve İbrahim Etfiş, Káhira, Daru’l-Kütüb el-Misriyeh, 2. Basım, 1384/1964.
Öz
قمت
في هذا البحث بدراسة حياة الشيخ محمد أبي زهرة (1898م – 1974م) من ولادته إلى
وفاته وذكْر أهم مؤلفاته في العلوم المختلفة، ثم قمت بدراسة كتابه "زهرة
التفاسير" ومنهجه في تفسيره وانتهيت إلى أنه كتب تفسيره بمنهج معاصر، يلائم
مع العصر، واستفاد لشرح الآيات من علوم اللغة العربية والأحاديث النبوية وعلوم
القرآن والفقه والعقيدة، وإن له شخصية مستقلة في كتابة تفسيره، ولم يكن مجرد ناقل
الأقوال ولا مقلد آراء الآخرين؛ومن مميزات تفسيره هو أنهكتب في بداية كل سورة نظرة
عامة عنها تساعد القارئ على أخذ رؤية متكاملة لموضوعات السورة وهو لم يتعصب في
تفسيره على مذهب فقهي معين بل جاء بأقوال الأئمة الأربعة وغيرها من المذاهب ويرى
بأنه لا ينبغي أن يفسر الآيات القرآنية على خلفية مذاهب العقائدية.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- 1. Kur’ân-ı Kerîm 2. İbrahim, Abdülvehhab, Muhammed Tâhirel-Kürdî el-Mekkî, Bühûs ve Dirâsât Dergisi, sayı: 7, yıl: 4, s. 87. 3. İbn Kesir, İsmail İbn Ömer, Tefsirü’l-Kur’ani’l-Azim, thk. Sâmi bin Muhammed es-Selâme, Daru Taybe, 2. Basım, 1420/1990. 4. Ebu Zehra, Muhammed b. Ahmed b. Mustafa, el-Tekaful el-İctimai fi’l-İslam, Káhira, Darü’l-Fikri’l-Arabi, 1991. 5. Ebu Zehra, Muhammed b. Ahmed b. Mustafa, el-Müctemaü’l-İnsânî fi Zilli’l-İslam, Cidde, Darü’s-Suudia li’n-Neşr, 1976. 6. Ebu Zehra, Muhammed b. Ahmed b. Mustafa, Tanẓīm al-Usra ve Tanẓīm al- Nasl, Káhira, Darü’l-Fikri’l-Arabi, 1396/1976. 7. Ebu Zehra, Muhammed b. Ahmed b. Mustafa, Zehratu’t-tefâsir, Káhira, Darü’l-Fikri’l-Arabi, 2001. 8. El-Buhâri, Ebu Abdullah Muhammed b. İsmâil, Sahih Buhari, Thk. Muhammad Zuhair bin Nasir al-Nasir, Beyrut, Dar Tüvk el-Nicah, 2001. 9. Razi, Fahreddin Muhammad ibn Ömer, Mafatih al-Ghayb, Beyrut, Daru İhya et-Turas el-Arabi, 3. Basım, 1420. 10. Alrawasdah, Ziyad, İlmu Dilalet el-Kuran (Qur’anic Semantics), Amman, Dar el-Konuz el-Marifa, 1439/2018. 11. Alrawasdah, Ziyad, el-Mushaf el-Şerif fi Zemen el-Devlet el-Osmani, Ankara, İslami İlimler Dergisi, yıl: 8, cilt: 8, sayı: 2, Güz 2013. 12. ez-Zirikli, Hayreddin b. Mahmud, el-A‘lâm, Beyrut, Daru’l-Alem li’l-Melayin, 2002. 13. ez-Zemahşeri, Mahmud b. Ömer, el-Keşşâf, Beyrut, Daru’l-Kitab el-Arabi, 3. Basım, 1407. 14. Züvaır Ez Zeidi, Emel Kazım, Muhammed Ebu Zehra ve Menhecohu Fi Tefsirehi Zehratu’t-Tefâsir, (Yüksek Lisans Tezi, Bağdat Üniversitesi). 15. Şebir, Muhammed Osman, Ulema vel Mufakkırun el-Muasırun (Muhammed Ebu Zehra), Demeşk, Daru’l-Kalem, 2006. 16. Şebir, Muhammed Osman, Fetava eş Şeih Muhammed Ebu Zehra, Demeşk, Darü’l-Kalem, 2006. 17. el-Karadavi, Yusuf Abdullah, Nedvet et-Teşrii el-İslami fi Libiya (makale), www.al-qaradawi.net (Erişim: 15.06.2018). 18. et-Taberi, Muhammed Bin Cerir, Camiu’l-Beyan an Tevili Ayi’l-Kur’an, thk. Ahmed Muhammed Şakir, Muassasah al-Risalah, 1420/2000. 19. Abde Zürareh, Minar Fethi, Menhec el-İmam Muhammed Ebu Zehra fi’t-Tefsir, (Yüksek Lisans Tezi, Ayn Şems Üniversitesi). 20. el-Küreşi, Menal bt. mensur, el-İstinbat inde’ş-Şeih Muhammed Ebi Zehra Fi Tefsirihi Zehratu’t-Tefâsir, (Doktora Tezi, Ummul Kura Üniversitesi). 21. Kurtubi, Ebu Abdullah Muhammed b. Ahmed, el-Cami li Ahkami’l-Kur’an, thk. Ahmed el-Berduni ve İbrahim Etfiş, Káhira, Daru’l-Kütüb el-Misriyeh, 2. Basım, 1384/1964.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Arapça |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 12 Haziran 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 |