Kur’ancılık Ekolü ve Namaz

Yıl 2020, , 317 - 355, 09.11.2020

Ahmet Yazıcı

https://doi.org/10.34082/islamiilimler.823304

Cited By: 2

Öz

Kur’ancılık ekolü, kökeni hakkında bazı ihtilaflar olmakla birlikte modern döneme özgü bir harekettir. Ortak vasıf olarak Kur’an’ı tek ve yeter kaynak kabul eden ekol, sünnete, mezheplere ve gelenek olarak isimlendirilen dini müktesebata mesafeli yaklaşmaktadır. Bazı âyetlerin literal anlamından hareketle, Kur’an’ın her şeyi kapsadığını iddia eden ekol mensupları, metin merkezci bir anlayışla her şeyi Kur’an’dan çıkarmaya tevessül etmekte ve bu bağlamda te’vil kapısını sonuna kadar açmaktadır. Bu duruma verilebilecek en güzel örneklerden birisi de namazdır. Kur’an’da bütün peygamberlere emredildiği bildirilen, fakat detayları belirtilmeyen namazın uygulaması Hz. Peygamber’in sünnetiyle sabittir. Ancak sünnete ve geleneğe mesafeli duran ekol mensuplarının namaz hakkında farklı yorum ve yaklaşımları mevcuttur. İşte bu çalışma, Kur’ancılık ekolü mensuplarının namaza bakışını tahlil etmekte ve bu ibadet özelinde onların Kur’an anlayışları hakkında tespitlerde bulunmayı hedeflemektedir.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Kurancılık, Namaz

Kaynakça

• Adam, Baki. “Sinagog”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 37/222-224. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2009.
• Ahmed, Ebû Abdurrahman Halil b. Ahmed b. Amr Ferahidi Halil b. Kitâbü’l-’ayn. Beyrut: Müessesetü’l-A’lemi li’l-Matbuat, 1988.
• Ali, Cevad. Târîhu’s-salâti fi’l-İslâm. Bağdat, ts.
• Altınsu, Lütfi. “Ne Yapmak İstedik”. Kalem 19-24 (1989), 18.
• Arslantaş, Nuh. Hz Muhammed Döneminde Yahudiler. İstanbul: İstanbul 29 Mayıs Üniversitesi Kur’an Araştırmaları Merkezi (KURAMER), 2016.
• Atay, Hüseyin. İslam’ı Yeniden Anlamak. Atayy yayınları, 4. Basım, 2015.
• Atay, Hüseyin. Kur’an’a Göre Araştırmalar I-III. Ankara: Atayy Yayınları, 2. Basım, 1997.
• Ateş, Süleyman. Kur’ân Ansiklopedisi. 30 Cilt. İstanbul : Kur’an Bilimleri Araştırma Vakfı (KUBA), ts.
• Azimli, Mehmet. Cahiliyye’yi Farklı Okumak. Ankara Okulu Yayınları, 6. Basım, 2019.
• Balcı, İsrafil. Hz. Peygamber ve Namaz. Ankara Okulu Yayınları, 6. Basım, 2018.
• Baljon, J.M.S. Kur’an Yorumunda Çağdaş Yönelimler. Ankara: Fecr Yayınevi, 2. Basım, 2000.
• Bayraktar, Zeki. Kur’an ve Sünnet Ama Hangi Sünnet? İstanbul: Süleymaniye Vakfı Yayınları, 3. Basım, 2016.
• Bayraktar, Zeki. “Kur’an’ın İçinde Resimli Namaz Hocası Aramak”. Kitap ve Hikmet 2 (2014), 23-29.
• Belâzürî, Ebü’l-Hasen Ahmed b. Yahyâ b. Câbir b. Dâvûd el-Belâzürî el-. Ensâbu’l-Eşrâf. thk. Suheyl Zekkâr. 13 Cilt. Riyad: Dâru’l-Fikr, 1996.
• Bigiyef, Musa Carullah. Kur’an ve Sünnet İlişkisine Farklı Bir Yaklaşım: Kitabu’s-Sünne. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2009.
• Birışık, Abdülhamit. Hind Altkıtası Düşünce veTefsir Ekolleri. İstanbul: İFAV Yayınları, 2019.
• Büyükkara, Mehmet Ali. Çağdaş İslami Akımlar. Klasik Yayınları, 8. Basım, 2019.
• Cündi̇oğlu, Dücane. “Ernest Renan ve ‘Reddiyeler’ Bağlamında İslâm-Bilim Tartışmalarına Bibliyografik Bir Katkı”. Divan: Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi 2 (1996), 1-94.
• Düzgün, Şaban Ali. “Hüseyin Atay”. Çağdaş İslam Düşünürleri. ed. Cağfer Karadaş. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2013.
• Ensari̇, Abdurrahman. “Namaz Âyetleri Bağlamında Kur’ân-Sünnet İlişkisine Dair Bir Tartışma”. EKEV Akademi Dergisi 76 (2018), 15-34.
• Eş-Şeyhalî, Sabâh Nâci. “Yahudi İbadetleri Namaz: Çeşitleri, Vakitleri, Duaları ve Kılınış Şekilleri”. çev. Mustafa Ölmez. Marife Dini Araştırmalar Dergisi 18/2 (2018), 651-666. https://doi.org/10.33420/marife.430989
• Güç, Ahmet. “Yahudilik”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 43/207-212. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2013.
• Gündüz, Şinasi. “Namaz ve Yahudilikteki Günlük İbadet”. İslami İlimler Dergisi 13/2 (2018), 215-238.
• Gürkan, Salime Leyla. “Rabbâniyyûn”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 34/376-377. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2007.
• Gürkan, Salime Leyla. Yahudilik. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Araştırmaları Merkezi (İSAM), 2008.
• Gürkan, Salime Leyla. “Yahudilik”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 43/187-197. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2013.
• Hâcir, Cemal b. Muhammed b. Ahmed. el-Kur’âniyyûne’l-Arab ve mevkıfuhum mine’t-tefsir : dirâse nakdiyye. Cidde: Daru’t-Tefsir, 2015.
• Hansu, Hüseyin. Mutezile ve Hadis. Ankara: Otto, 3. Basım, 2018.
• Harman, Ömer Faruk. “İbrâhim”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 21/266-272. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2001.
• Harman, Ömer Faruk. “İsrâil (Benî İsrâil)”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 23/193-195. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2001.
• Harman, Ömer Faruk. “Yahudilik”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 43/212-218. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2013.
• İbn Hişâm, Ebû Muhammed Cemâlüddîn Abdülmelik b. Hişâm b. Eyyûb el-Himyerî. es-Sîretu’n-Nebeviyye. thk. Mustafâ es-Sakkâ v.dğr. 2 Cilt. Mısır: Mektebetu Mustafâ, 2. Basım, 1955.
• İbn İshak, Ebû Abdillâh Muhammed b. İshâk b. Yesâr b. Hıyâr el-Muttalibî. Kitâbu’s-Siyer ve’l-Meğâzî. thk. Süheyl Zekkâr. Beyrut: Daru’l-Fikr, 1978.
• İlahibahş, Hadim Hüseyin. el-Kur’âniyyun ve şübühatuhum havle’s-sünne. Taif: Mektebetü’s-Sıddik, 2000.
• İmâre, Muhammed (ed.). el-A’malü’l-kamile li-İmam eş-Şeyh Muhammed Abduh. 5 Cilt. Beyrut-Kahire: Daru’ş-Şurûk, 1993.
• Kesir, Ebü’l-Fida İmadüddin İsmail b Ömer İbn. Tefsîrü’l-Kurʾâni’l-ʿazîm. thk. Sami b. Muhammed es-Selame. 8 Cilt. Riyad: Daru Taybe, 1997.
• Kırbaşoğlu, M. Hayri. İslam Düşüncesinde Sünnet : Eleştirel Bir Yaklaşım. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 15. Basım, 2018.
• Mansûr, Ahmed Subhî. el-Kur’an ve kefâ masdaran li’t-teşrii’l-İslâmî. Beyrut: Müessesetü’l-İntişari’l-Arabi, 2005.
• Okur, Kaşif Hamdi. “Kur’ân İslam’ı Söyleminin Fıkıh Usûlü Açısından Değerlendirilmesi (Türkiye Örneği)”. Modernleşme Protestanlaşma ve Selefileşme Modern İslam Düşüncesinde Nassın Araçsallaştırılması. ed. Murteza Bedir vd. 353-377. İstanbul: İSAR Yayınları, 2019.
• Orum, Fatih. “Âyet ve Rivâyetlerin Reddettiği Bir İddia:‘Salât’tan Bihaber Ahfâd-ı Peygamber!” Kitap ve Hikmet 4 (2014), 16-22.
• Örs, Hayrullah. Musa ve Yahudilik. İstanbul : Remzi Kitabevi, 2015.
• Öz, Mustafa. “Seyyid Ahmed Han”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 2/73-75. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 1989.
• Özel, Recep Orhan. “Kur’âniyyûn Akımının Mısırlı Bir Mümessili: Muhammed Ebu Zeyd (H. 1349/M. 1930) Örneği”. Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 12 (2019), 55-81.
• Öztürk, Yaşar Nuri. Kur’an’daki İslam. İstanbul: Yeni Boyut, 49. Basım, 2018.
• Sıddıkî, Mazharuddin. İslam Dünyasında Modernist Düşünce. çev. Murat Fırat - Göksel Korkmaz. İstanbul: Dergah Yayınları, 1990.
• Sıdkî, Muhammed Tevfîk. “el-İslâmu hüve’l-Kur’ânu vahdeh”. ed. Muhammed Reşîd Rızâ. el- Menar 9/7 (1906), 515-525.
• Sıdkî, Muhammed Tevfîk. “Kelimetü insâf ve itirâf”. ed. Muhammed Reşîd Rızâ. el- Menâr 10/2 (1907), 140.
• Sinanoğlu, Mustafa. “Karâîlik”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 24/424-426. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı, 2001.
• Söylemez, Mehmet Mahfuz. Cahiliye Arapları Namaz Kılar mıydı? İstanbul: Hikav Yayınları, 2018.
• Şen, Ercan. “1980 Sonrası Dergilerde ‘Kur’ancılık’ ve ‘Mealcilik’ Tartışmaları”. “Bir Başka Hayata Karşı” 1980 Sonrası İslamcı Dergilerde Meseleler, Kavramlar ve İsimler. ed. Lütfi Sunar. Konya: Konya Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, 2019.
• Şenol, Yahya - Alimoğlu, Enes. İnsanlık Tarihi Boyunca O Namaz. İstanbul: Süleymaniye Vakfı Yayınları, 3. Basım, 2016.
• Taberi, Ebû Cafer İbn Cerir Muhammed b Cerir b Yezid. Tarihü’t-Taberi : Tarihü’l-ümem ve’l-müluk. 11 Cilt. Beyrut: Dâru’t-turâs, 1987.
• Taberî, Ebu Cafer Muhammed bin Cerîr. Câmiü’l-beyân an te’vili ayi’l-Kur’an. thk. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî. 26 Cilt. Kahire: Daru Hicr, 2001.
• Wensinck, A. J. “Salât”. İslam Ansiklopedisi. 10/111-123. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı, ts.
• Yaşar, Mehmet. “Enfâl 35. Âyeti Çerçevesinde Câhiliye’de Mukâ, Tasdiye ve Salât”. Yakın Doğu Üniversitesi İslam Tetkikleri Merkezi Dergisi 3/1 (2017), 173-206.
• Yılmaz, Vedat. “Herkesin Bildiği Namaz”. Kitap ve Hikmet 4 (2014), 38-42.
• Yüksel, Edip. Mesaj: Kur’an Çevirisi. İstanbul: Ozan Yayıncılık, 2016.
• Yüksel, Edip. Norşin’den Arizona’ya Sıradan Bir Adamın Sıradışı Öyküsü. Ozan Yayıncılık, 3. Basım, 2017.
• Zaza, Hasan. el-Fikrü’d-dînî’l-İsrâilî etvâruhu ve mezahibuhu. Me’hedü’l-buhusi ve’d-Dirasati’l-’arabiyye, 1971. Zehebî, Ebû Abdillâh Şemsüddîn Muhammed b. Ahmed b. Osmân ez-Zehebî ez-. Siyeru Aʿlâmi’n-Nubelâ. 18 Cilt. Kahire: Dâru’l-Hadîs, 2006.